بافت تاریخی یزد کجاست؛ میراثی 2500 ساله

بافت تاریخی یزد، که پر شده از مساجد، کوچه‌ها، خانه‌ها، بادگیرها و بناهای عموماً خشتی امروزه مقصد اصلی گردشگران این شهر است. علاوه‌بر ایرانی‌ها هر ساله بازدیدکنندگان زیادی از سراسر دنیا برای تماشای کوچه‌ پس کوچه‌های خشتی، بادگیرها و خانه‌های سنتی به شهر یزد سفر می‌کنند. حال حاضر بافت تاریخی یزد دارای آثاری از دوران صفویه، افشاریه و قاجار است و قدم زدن در آن، شما را به دل تاریخ خاص آن دوران می‌کشاند. پس برای آشنایی بیشتر با این منطقه جذاب، در ادامه مطلب با ما همراه شوید. همچنین برای داشتن سفری دلپذیر به این شهر باستانی راهنمای سفر به یزد را بخوانید.

آنچه در این مطلب درباره بافت تاریخی یزد می‌خوانید:

• بافت تاریخی یزد کجاست؟
• نقشه بافت تاریخی یزد
• تاریخچه بافت تاریخی یزد
• مهم ترین جاهای گردشگری بافت تاریخی یزد
• چطور به بافت تاریخی یزد برویم؟
• هتل‌ها و اقامتگاه های بافت تاریخی یزد
• رستوران های بافت تاریخی یزد

بافت تاریخی یزد کجاست؟

بافت تاریخی یزد در مرکز شهر یزد قرار دارد که زمانی محل اصلی بازارها و تجارت مردم این شهر بوده است. این منطقه از محدوده میدان کشاورز به سمت جنوب تا چهارراه انقلاب به بلوار نواب صفوی کشیده شده است، ضلع دیگر آن از خیابان انقلاب به سمت شرق تا چهارراه بسیج-کاشانی است و ضلع دیگر آن از بلوار مدرس به همان میدان کشاورز متصل می‌شود.

نقشه بافت تاریخی یزد

برای آگاهی دقیق‌تر از بافت تاریخی یزد بهتر است به نقشه این شهر مراجعه کنیم تا دید کامل‌تری از این منطقه داشته باشیم. تقریباً در نقشه زیر می‌توانید محدوده اصلی بافت تاریخی یزد را مشاهده کنید.

تاریخچه بافت تاریخی یزد

محدوده بافت تاریخی یزد شامل محله‌های اصلی فهادان، شاه‌ ابوالقاسم و چهارمنار می‌شود. در این محدوده 700 هکتاری بیش از 1700 بنای ثبت شده و تاریخی مهم وجود دارد که شامل محله‌ها، خانه‌های قدیمی، مساجد، آب‌انبار، بادگیر، کوچه‌های خاص، بازارها و ... می‌شود. تاریخ بافت قدیمی یزد به دوران پیش از اسلام برمی‌گردد و از 2500 سال پیش همواره محل سکونت مردمان محلی بوده است. در دوران پیش از اسلام یکی از مهم‌ترین شهرهای هخامنشیان و ساسانیان بوده و در دوره پس از اسلام نیز در زمان آل مظفر و آل کاکویه، شهر یزد به اوج رونق خود رسیده است و در نهایت در سال 2017 به عنوان یکی از آثار جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.

مهم‌ترین مناطق گردشگری بافت تاریخی یزد

همان‌طور که گفتیم در بافت تاریخی یزد، آثار تاریخی بسیاری (بیش از 1700 اثر) وجود دارد که می‌توانید هنگام قدم زد در کوچه پس کوچه‌های جذابی که در سراسر آن قرار دارد، از آن‌ها دیدن کنید. از جمله مهم‌ترین جاهای دیدنی یزد در این منطقه، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

مجموعه امیر چخماق

مجموعه فوق‌العاده امیر چخماق  که یکی از معروف‌ترین جاهای دیدنی بافت تاریخی یزد است شامل بادگیرها، بازار، مسجد و آب‌انبارهای قدیمی می‌شود که  در آن‌جا می‌توانید کلکسیونی از معماری بی‌نظیر یزد را مشاهده کنید. همچنین دور تا دور این میدان حجره‌ها و مغازه‌های زیادی وجود دارد که می‌توانید از آن‌ها سوغات یزد بخرید.

آدرس: میدان امیر چخماق

مسجد جامع 

مسجد جامع  با مناره‌هایی بسیار رفیع یکی از باشکوه‌ترین آثار دوران اسلامی در یزد و مربوط به قرن 12 است. این مسجد قدمتی 900 ساله دارد و در سال 1313 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. در کنار بازدید از مسجد جامع می‌توانید از موزه مجاور آن نیز بازدید کنید که در آن انواع کاشی‌ها، مجموعه‌ای از زیلوها و اشیا گران‌بهای دیگری به نمایش گذاشته شده است.

آدرس: خیابان امام خمینی، محله فهادان، مسجد جامع یزد

خانه لاری‌ها

خانه لاری‌ها یک نمونه بی‌نظیر از معماری خانه‌های سنتی یزد و متعلق به دوران قاجار است. خانه لاری‌ها دارای یک حیاط مرکزی، اتاق‌های تابستان‌نشین و زمستان‌نشین، اتاق آینه و بادگیرهای جذاب است. امروزه خانه لاری‌ها محل استقرار سازمان ملی یزد است و این خانه تاریخی به «موزه اسناد» نیز معروف است.

آدرس: خیابان امام خمینی (ره)، محله فهادان، مجاور عمارت کلاه فرنگی

باغ دولت آباد

باغ دولت آباد را می‌توان یکی نمونه کامل از باغ‌های ایرانی دانست که قدمت آن به دوران زندیه برمی‌گردد. این باغ سرسبز محل سکونت کریم خان زند و شاهرخ میرزا بوده و تا سال‌های حکومت قاجار بیرون از دروازه‎‌های شهر قرار داشته است. در سال 1346 این باغ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

آدرس: خیابان شهید رجایی، خیابان فردوسی

زندان اسکندریه

این بنا توسط اسکندر مقدونی 800 سال پیش ساخته شده است و معماری آن به دوران ایلخانی برمی‌گردد. در ابتدا این بنا زندان اسکندریه بوده اما بعدها تبدیل به مدرسه شده است که با نام «مدرسه ضیائیه» شناخته می‌شود. در زندان اسکندریه می‌توانید از شبستان، بادگیرها و سرداب بازدید کنید.

آدرس: خیابان امام خمینی، محله فهادان، نزدیک به مسجد جامع یزد

آتشکده زرتشتیان

آتشکده زرتشتیان یکی از مهم‌ترین بناهای مذهبی متعلق به زرتشتیان ایران است که پس از 1500 سال همچنان آتش آن روشن است! این آتشکده که با عنوان «آتشکده بهرام» نیز شناخته می‌شود به خاطر روشنایی دائمی آتش در فهرست آثار یونسکو نیز قرار دارد.

آدرس: بلوار شهید منتظر قائم، خیابان آیت‌الله کاشانی

بازار مسگری یزد

بازار مسگری یزد در دل بافت قدیمی این شهر قرار دارد و ساختار آن از جمله کوچه‌ها، حجره‌ها، راسته‌ها و ... به همان شکل سنتی باقی مانده است. در این بازار حجره‌های مسگری زیادی قرار دارد که شما می‌توانید از آن‌جا ظروف و اشیای مسی که جزو سوغات اصلی یزد هست نیز خریداری کنید.

آدرس: محله ایرانشهر، میدان خان

آب‌انبار شش بادگیر

این آب‌انبار معروف دارای 6 بادگیر است که برای نگهداری آب در هوای گرم و خشک کویر طراحی شده است. آب انبار شش بادگیر یک نمونه همچنان زنده از تکنولوژی بی‌نظیر ایرانیان است. این آی انبار متعلق به دوره قاجاریه است و مانند بسیاری دیگر از بناها در بافت تاریخی یزد در سال 1357 در فهرست آثار ملی قرار گرفت.

آدرس: خیابان دهم فروردین، محله تل یزد، کوچه شش بادگیر

چطور به بافت تاریخی یزد برویم؟

اگر سفرتان هوایی است، از فرودگاه تاکسی‌های ویژه وجود دارند که در حدود 15 تا 20 دقیقه شما را به این محدوده می‌رسانند. اگر هم با ماشین شخصی یا اتوبوس می‌خواهید به بافت تاریخی یزد برسید، می‌توانید مسیرهایی را انتخاب کنید که شما را به میدان کشاورز، میدان قیام، میدان صاحب الزمان و .... برساند که تقریباً مسیرهای ورودی این منطقه هستند. در واقع محله قدیم یزد در مرکز شهر قرار دارد و شما هنگام ورود به یزد، ابتدا وارد بافت جدید یزد خواهید شد و با حرکت به سمت مرکز شهر، وارد بافت تاریخی می‌شوید.

هتل‌ها و اقامتگاه های بافت تاریخی یزد

از جمله ویژگی‌های جذاب شهر یزد این است که شاید صدها اقامتگاه، هاستل و هتل را بتوانید در همین منطقه بافت تاریخی آن در هر کوچه و پس کوچه‌ای پیدا کنید. این اقامتگاه ها در سطوح مختلف با امکاناتی متنوع برای مسافران طراحی شده‌اند و هرکسی با هر سلیقه‌ و بودجه‌ای می‌تواند اقامتگاه مناسب خود در یزد را پیدا کند. برای راهنمایی بیشتر، ما برخی از این اقامتگاه‌ها را به شما معرفی می‌کنیم.

اقامتگاه بوم گردی شهرزاد

اقامتگاه بوم گردی شهرزاد یزد، در یکی از خانه‌های قدیمی و سنتی یزد ایجاد شده است که حس و حال سبک زندگی 500 سال گذشته این شهر را برای شما زنده می‌کند. از مهم‌ترین مزایای این اقامتگاه بوم گردی نزدیک بودن به مسجد جامع یزد و بازار قدیم یزد است.

آدرس: خیابان امام خمینی، کوچه لب خندق

هتل سنتی داد

هتل سنتی داد یکی از جذاب‌ترین هتل‌های یزد است که به طور کامل بازسازی شده و اتاق‌های آن با سبک سنتی تجهیز گردیده است. این هتل دارای امکاناتی چون وای فای رایگان، دو رستوران، پذیرش 24 ساعته و .... دارد.

آدرس: خیابان دهم فروردین

اقامتگاه بوم گردی خشت آباد

اقامتگاه بوم گردی خشت آباد در کوچه پس کوچه‌های منطقه تاریخی یزد قرار دارد. این اقامتگاه به نسبت کوچک حس یک مهنای دورهمی را به مسافران می‌دهد و فضای آن به شدت ساده و صمیمی است. از این اقامتگاه فاصله بسیار کمی با بازار قدیم یزد خواهید داشت.

آدرس: بلوار بسیج، روستای محمدآباد

هتل ملک التجار

هتل ملک التجار دارای یک حیاط مرکزی جذاب، بادگیرهای خاص و دیوارهای خشتی و اتاق‌هایی با نقاشی‌های دیواری است که شما را حداقل 300 سال در تاریخ غرق می‌کند. امکانات استاندارد این هتل و دسترسی آن به آثار تاریخی یزد از مهم‌ترین ویژگی‌های آن محسوب می‌شود.

آدرس: خیابان قیام، بازار پنجه علی

اقامتگاه رویای قدیم

این هتل نیز در یکی از خانه قدیمی و سنتی شهر یزد بنا شده که در دل بافت تاریخی یزد قرار دارد. اتاق‌های این هتل به شیوه سنتی تجهیز شده است و درون اتاق‌ها با نقاشی‌های دیواری تزیین گردیده.

آدرس: خیابان مهدی، کوچه لب خندق، پلاک ۷۸

هتل صفائیه یزد

هتل صفائیه یزد به دلیل معماری بی‌نظیر و حیاط بسیار دلنشینی که دارد به شهرت رسیده است. امکانات بی‌نظیر هتل از جمله استخر، باشگاه ورزشی، چند رستوران، اتاق‌های لوکس و ... است. این هتل در سال 1331 راه‌اندازی شده و تنها هتل 5 ستاره یزد است.

آدرس: میدان ابوذر، هتل باغ صفائیه

هتل سنتی مظفر

هتل سنتی مظفر نیز از جمله هتل‌های بومگردی و سنتی یزد است که حیاط بسیار دلنشینی دارد، رستوران این هتل دارای غذاهای ایرانی و فرنگی است. کلیه امکانات رفاهی نیز در این هتل برای مسافران فراهم شده تا کیفیتی در سطح استاندارد را تجربه کنند.

آدرس: خیابان مطهری، خیابان شهید رجایی، کوچه پنجم

رستوران های بافت تاریخی یزد

در منطقه وسیع بافت تاریخی یزد، رستوران‌های بسیار زیادی اعم از فست فود و رستوران‌های سنتی، برای ارائه انواع غذای ایرانی و فرنگی وجود دارد که اکثراً در خانه های تاریخی شهر یزد راه اندازی شده اند. بسیاری از بهترین رستوران‌ های یزد نیز در خود هتل‌ها و اقامتگاه‌هایی که بالاتر معرفی کرده‌ایم قرار دارند. ما در ادامه سعی می‌کنیم چند رستوران خوب این منطقه را به شما معرفی کنیم.

رستوران سنتی ابوالمعالی

این رستوران سنتی در دل بافت تاریخی یزد درون یک خانه قدیمی کوچک ایجاد شده است. این خانه به گونه‌ای بازسازی شده که فرم و حال و هوای سنتی خود را حفظ کند. رستوران دارای منوی غذاهای ایرانی و برخی از محدود غذاهای فرنگی است.

آدرس: بافت تاریخی محله فهادان، روبه‌روی زندان اسکندر، بعد از هتل فهادان

شماره تماس: 03536300600

آدرس اینستاگرام: abulmaali_restaurant@

رستوران و کافه سنتی کهن

رستوران سنتی کهن یزد، یکی از مشهورترین کافه رستوران های منطقه سنتی یزد است که در نزدیکی مسجد جامع قراردارد.

آدرس: خیابان امام خمینی، جنب مسجد جامع

شماره تماس: 03536274300

آدرس اینستاگرام: cafe_kohan_yazd@

رستوران (کافه) مارکوپولو

این رستوران جذاب که در یک خانه سنتی راه اندازی شده اما تمرکز منوی آن روی ارائه فست فودها است، این رستوران به دلیل نمایی که در پشت‌بام خود دارد به شهرت رسیده است. گردشگران هنگام خوردن یک غذای باکیفیت، میتوانند کل یزد را زیر پای خود مشاهده کنند.

آدرس: خیابان مسجد جامع، هتل موزه فهادان، طبقه آخر

شماره تماس: 09138580382

آدرس اینستاگرام: @marcopolo_restaurant_cafe_yazd

سخن پایانی

در این مقاله با بافت تاریخی یزد آشنا شدیم و فهمیدیم که این منطقه بیش از 2500 سال قدمت داشته و یکی از مهم‌ترین نشانه‌های تاریخی و فرهنگی ایران است. در بافت قدیمی یزد هزاران اثر تاریخی-هنری وجود دارد که جای جای آن مملو از فضای جذاب و خاص تاریخی- سنتی ایرانی است. مجموعه از بادگیرها، مساجد، باغ، آب‌انبار، مدرسه و بازار؛ حال و هوای خاصی به آن داده است.

سوالات متداول

چرا بافت تاریخی یزد در میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است؟

بافت تاریخی یزد به دلیل قدمت تاریخی، معماری منحصر‌به‌فرد، سازگاری با شرایط کویری، تبدیل شدن به نمونه شهرسازی سنتی ایرانی و … به عنوان یکی از مهمترین میراث جهانی به ثبت رسیده است.

بهترین زمان سفر به یزد کی است؟

به دلیل کویری بودن شهر یزد، بهترین زمان سفر به این شهر در شروع پاییز و اوایل بهار است.