بقعه دوازده امام یزد

بقعه دوازده امام یزد یکی قدیمی‌ترین بنای شهر یزد و دومین گنبد تاریخی ایران محسوب می‌شود. این بقعه با گنبد آجری‌اش سرآمد معماری دوره سلجوقیه و یکی از شاخص‌ترین جاهای دیدنی یزد است. در این مطلب از مجله گردشگری یوتراوز به دیدن این بقعه تاریخی می‌رویم و با تاریخچه خواندنی‌اش آشنا می‌شویم. اگر این آشنایی مجازی برایتان کافی نبود و میل داشتید از دود و دم پایتخت فرار کنید و به فضای آرامش‌بخش آن پناه ببرید، بلیط قطار تهران یزد انتظارتان را می‌کشد!

آنچه در این مقاله درباره بقعه دوازده امام یزد می‌خوانید:

• بقعه دوازده امام یزد کجاست؟
• هتل‎‌های نزدیک بقعه دوازده امام یزد
• تاریخچه بقعه دوازده امام یزد
• معماری بقعه دوازده امام یزد
• جاهای دیدنی نزدیک بقعه دوازده امام یزد

بقعه دوازده امام یزد کجاست؟

برای بازدید از بقعه دوازده امام باید به ضلع غربی خیابان امام یزد بروید. این بقعه در نزدیکی حسینیه‌ بزرگ محله‌ فهادان و در مجاورت زندان اسکندر یزد قرار دارد.

• 📍 آدرس: استان یزد، شهر یزد، ضلع غربی خیابان امام، محله فهادان
• 💳 هزینه بازدید: رایگان

بقعه دوازده امام یزد روی نقشه

برای مسیریابی بهتر، آدرس دقیق آرامگاه دوازده امام را روی نقشه زیر ببینید:

هتل‌های نزدیک بقعه دوازده امام یزد

بقعه دوازده امام در محله تاریخی فهادان قرار دارد. به جرئت می‌توان گفت که با رزرو هتل در محدوده فهادان با پای پیاده به بیش از نیمی از آثار تاریخی یزد دسترسی خواهید داشت و از تاکسی و اتوبوس بی‌نیاز می‌شوید. در ادامه برایتان لیستی از بهترین هتل‌های یزد که در نزدیکی بقعه دوازده امام قرار دارند، آماده کرده‌ایم تا خیالتان بابت اقامت در یزد راحت باشد.

• 📍 هتل شعرباف یزد: خیابان فهادان، خیابان بقعه ۱۲ امام، کوچه شهید میرزاده (فاصله تا بقعه دوازده امام یزد: 180 متر، 2 دقیقه پیاده). 
• 📍 هتل سنتی ستاره یزد: خیابان امام خمینی، محله فهادان (فاصله تا بقعه دوازده امام یزد: 450 متر، 6 دقیقه پیاده).
• 📍 هتل کهن کاشانه یزد: خیابان امام، بافت تاریخی، کوچه چهلم، جنب موزه سکه حیدرزاده (فاصله تا بقعه دوازده امام یزد:  350 متر، 5 دقیقه پیاده).
• 📍 هتل فاضلی یزد: خیابان امام خمینی، خیابان مسجد جامع، میدان وقت‌الساعت (فاصله تا بقعه دوازده امام یزد:  500 متر، 7 دقیقه پیاده).

تاریخچه بقعه دوازده امام یزد

بقعه دوازده امام یزد تاریخچه دور و درازی دارد. این بقعه در سال 429 هجری توسط یکی از سرداران ابوجعفر کاکویه ساخته شد و به دلیل باورهای مذهبی خاصی که آن زمان رواج داشت، دوازده امام نام گرفت. هرچند، عبدالحسین آیتی در کتاب آتشکده یزدان، بدون ذکر دلیل و یا منبع، مبداء نام‌گذاری این بقعه را دوره صفویه ذکر می‌کند.

معماری بقعه دوازده امام یزد

بدنه‌ بقعه دوازده امام یزد چهارضلعی است اما به هشت‌ضلعی تبدیل می‌شود و گنبد روی آن قرار می‌گیرد. در چهار ضلع عمارت، گوشواره‌هایی می‌بینید که در داخل هر یک، درگاهی مخصوص به کار رفته است. پنجره‌هایی که در چهار قسمت بقعه تعبیه شده‌اند، فضای داخلی بقعه را روشن می‌کنند.در این بنا محرابی هم به چشم می‌خورد و همین باعث شده برخی ادعا کنند که در این بقعه، مسجدی متعلق به سده‌های دوم و سوم هجری شمسی وجود داشته است.

• گنبد
• تزیینات و کتیبه‌ها

گنبد

آنچه بقعه دوازده امام یزد را منحصر به فرد می‌کند گوشه‌سازی قبه و تبدیل پلان مربع به دایره است که از الگوی آن برای ساخت بناهایی مشابه استفاده شده. دوازده ردیف طاقچه‌ای که روی هم و به‌سمت جلو ساخته شده‌اند هم این گوشه‌سازی بی‌نظیر را تکمیل کرده‌اند.

تزیینات و کتیبه‌ها

بقعه دوازده امام یزد از آجر ساخته شده و تزیینات داخلی‌اش هم شامل گچ‌بری اسلیمی ساده در قسمت جلویی محراب است که شباهت زیادی به گچ‌بری بناهای دوره ایلخانی دارد. جلوتر که بروید، در داخل محراب سنگ مرمری می‌بینید که صلوات ۱۲ امام روی آن حک شده است و در انتهایش هم از یکی از مشاهیر یزد نام برده شده. اطراف محراب هم کاشی‌‌هایی معرق با نقوش اسلیمی به کار رفته که احتمالا مربوط به قرون هشتم و نهم هجری شمسی هستند.
اگر به دیواره‌های قبه نگاه کنید، نقاشی و کتیبه‌های رنگی چشم‌نوازی به خط کوفی می‌بینید که زیبایی دوچندانی به آن بخشیده‌اند. کتیبه‌ای هم در این بقعه وجود دارد که روی آن تاریخ دقیق ساخت بنا و همچنین اسم سازندگان به خط کوفی طلایی حک شده است.

یک نوشته‌ مشکی‌رنگ هم در داخل یکی از اتاق‌نماهای بقعه قرار دارد که طبق مستندات تاریخی متعلق به ملازین‌العابدین حیدر است و از زمان حکومت محمد شاه قاجار به جا مانده.

روی تعدادی از کتیبه‌ها هم آیات مختلفی از قرآن و تزییناتی از معماری اسلامی ایرانی قرار دارد. مثلا در قسمت بالای در ورودی شمالی کتیبه‌ای می‌بینید که با آیه‌ ۱۶۳ سوره‌ مبارکه‌ بقره مزین شده که البته به ‌دلایلی بخشی از این کتیبه تخریب شده است. روی کتیبه‌ بالای درگاه قسمت شرقی هم آیه‌ ۶۵ سوره‌ المومنون به کوفی نوشته شده که از این هم تنها بخشی باقی مانده.

جاهای دیدنی نزدیک بقعه دوازده امام یزد

گفتیم که بقعه دوازده امام در محله فهادان یزد قرارد دارد. این محله یک بخش از 700 هکتار بافت پیوسته و قدیمی شهر را شامل شده و صدها بنای تاریخی و با ارزش از ادوار مختلف سلجوقی، ایلخانی، تیموری، صفوی و قاجار در خود جا داده. انتخاب بین انبوهی از مقاصد دیدنی این محله سخت است برای همین در ادامه برخی از این آثار را فهرست کرده‌ایم تا انتخاب برایتان آسان شود.

• 📍 زندان اسکندر یزد: محله فهادان، کوچه رختشویخانه، کوچه حمام نو  (فاصله تا بقعه 12 امام یزد: 90 متر، یک دقیقه پیاده)
• 📍 خانه لاری‌ها یزد: خیابان امام خمینی، محله فهادان، مجاور عمارت کلاه فرنگی (فاصله تا بقعه 12 امام یزد: 290 متر، 4 دقیقه پیاده).
• 📍 موزه سکه و مردم‌شناسی حیدرزاده: محله فهادان، بن بست بیت‌الزهرا (فاصله تا بقعه 12 امام یزد: 300 متر، 4 دقیقه).

سخن پایانی

گوشه و کنار یزد پر است از ابنبه و آثار تاریخی تا جایی که حتی اگر یک برنامه یک‌ماهه هم برای سفر به یزد بچینید باز هم نمی‌توانید همه این آثار را ببینید. اما بقعه دوازده امام حسابش جداست؛ شما فقط یک کلیک فاصله دارید تا بلیط هواپیما یزد یا بلیط قطار یزد را بگیرید و از  قدیمی‌ترین بنای تاریخی یزد دیدن کنید!

سوالات متداول

آدرس بقعه دوازده امام یزد کجاست؟

یزد، ضلع غربی خیابان امام، نزدیکی حسینیه‌ بزرگ محله‌ فهادان.

بقعه دوازده امام یزد متعلق به کدام دوره تاریخی است؟

سلجوقیان.