کاخ کرملین مسکو؛ نماد تاریخی و سیاسی روسیه

کاخ کرملین مسکو، ازجمله نمادهای تاریخی و فرهنگی شاخص روسیه، همواره در کانون توجه گردشگران و تاریخ‌پژوهان بوده است. این مجموعه عظیم محل رسمی اقامت رئیس‌جمهور و یکی از کاخ‌های مستحکم‌ و امن‌ جهان به شمار می‌رود.

کرملین درست در کنار میدان سرخ قرار دارد و جلوه‌ای باشکوه از معماری و قدرت روسیه را به نمایش می‌گذارد. این مجموعه تاریخی بیش‌از ۶ قرن قدمت دارد و در سال ۱۹۹۰ به فهرست میراث جهانی یونسکو پیوست. در مقاله حاضر، شما را با تاریخچه و معماری و بخش‌های مختلف کرملین آشنا خواهیم کرد تا تجربه‌ای کامل و کاربردی برای بازدید از این جاذبه تاریخی کسب کنید.

تاریخچه کاخ کرملین مسکو

کرملین مسکو بیش از ۶۰۰ سال است که بر تپه‌های شمالی رود مسکوا قد علم کرده و شاهد تغییرات بزرگ تاریخ روسیه بوده است. این مجموعه در قرن پانزدهم ساخته شد و شامل کاخ‌ها، کلیساها، برج‌ها، گنجینه‌ها و اسلحه‌خانه بود. در آن زمان، کرملین صرفاً کاخ نبود؛ بلکه درواقع دژی مستحکم و شهری کوچک در دل مسکو بود که تزارها را از حملات دشمنان محافظت می‌کرد و مرکز تصمیم‌گیری سیاسی کشور بود.

پس‌از حمله مغول‌ها و تخریب بخشی از مجموعه، دیمیتری دونسکوی دستور بازسازی کرملین را صادر کرد. دیوارهای چوبی جای خود را به دیوارهای سنگی مستحکم دادند و فرزند او، واسیلی یکم، چندین کلیسا و صومعه در محوطه ساخت تا کرملین علاوه‌بر نقش دفاعی، به یکی از جاذبه های تاریخی مسکو تبدیل شود. بعدها این کلیساها و صومعه‌ها محل برگزاری مراسم‌ مهم مذهبی و سلطنتی شدند و بخش مهمی از تاریخ مذهبی روسیه را شکل دادند.

اوایل قرن شانزدهم، شاهزاده ایوان سوم بازسازی گسترده‌ای را آغاز کرد و برای طراحی بخش‌های جدید از معماران مشهور ایتالیایی، ازجمله پتروس آنتونیوس سولاریوس و مارکو روفو، کمک گرفت. برج زنگ بزرگ ایوان بلندترین سازه روسیه در آن زمان بود و تا اوایل قرن هفدهم هیچ بنای دیگری اجازه نداشت از آن بلندتر ساخته شود. این برج نه‌تنها نماد قدرت سیاسی، بلکه نقطه‌ای مهم برای مراسم و اعلان‌های رسمی بود.

کرملینی که امروزه می‌بینیم، حاصل تلاش چند نسل و ترکیبی بی‌نظیر از معماری روسی و ایتالیایی است که در طول قرن‌ها بازسازی و تغییرات کوچک شکل گرفته است. در کنار برج‌ها و کاخ‌ها، چندین موزه و گنجینه تاریخی در کرملین قرار دارند که اشیای سلطنتی و جواهرات و اسلحه‌های قدیمی را در خود جای داده‌اند و بازدیدکنندگان را با تاریخ پرفرازونشیب روسیه آشنا می‌کنند.

داخل کاخ کرملین نه‌تنها اثر تاریخی برجسته، بلکه یکی از جاذبه‌های دیدنی‌ روسیه است که هر گوشه‌اش داستانی از قدرت و هنر و فرهنگ روسیه را روایت می‌کند و بازدیدکنندگان را به سفری جذاب در دل تاریخ می‌برد.

کاخ کرملین کجاست؟

کاخ و مجموعه قلعه‌ای کرملین در مرکز شهر مسکو و بر فراز تپه بوروویتسکی (Borovitskiy Hill) و در کنار رودخانه مسکوا (Moskva River) قرار دارد. کرملین در همسایگی میدان سرخ (Red Square) واقع شده و یکی از نمادهای اصلی و سیاسی کشور روسیه است.

این مکان شامل کاخ‌های سلطنتی، کلیساها، برج‌ها و دیوارهای بلند قرمز‌رنگ است که تاریخ و قدرت روسیه را در خود جای داده است. اگر در اولین تعطیلات پیش رو قصد دارید به مسکو سفر کنید، بلیط پرواز خود و خانواده‌تان را با ارزان‌ترین قیمت از یوتراوز تهیه کنید.

معماری کاخ کرملین مسکو

کرملین مجموعه‌ای منظم و مستحکم است که در قالب یک مثلث بر تپه‌های شمالی رود مسکوا نشسته است. ضلع شمالی این مثلث حدود ۷۵۰ متر طول دارد و کل محوطه چیزی درحدود ۲۵٬۰۰۰ مترمربع را دربرمی‌گیرد.

در دل این عرصه محدود اما متراکم، چهار قصر، تعدادی از کلیساهای معروف مسکو، ده‌ها برج و دیوارهای عظیم و بیش از ۷۰۰ اتاق حولِ حیاطی مرکزی جای گرفته‌اند که محور حرکت و مناسبات رسمی مجموعه است.

تالارها

از نظر کاربری، کرملین ترکیبی از فضاهای نمادین و آیینی و اداری است. پنج تالار بزرگ (گئورگِوسکی، ولادیمیرسکی، الکساندرووسکی، آندریوسکی و یکاتِرینسکی) برای مراسم دیپلماتیک و پذیرایی‌های رسمی و نشست‌های دولتی طراحی شده‌اند و هرکدام با تزیینات داخلی و تناسبات معماری ویژه، اقتدار و شکوه رسمی را بازتاب می‌دهند.

در کنار تالارها، مجموعه‌ای از اشیای سلطنتی و جواهرات و آثار نفیس تاریخی نیز در بخش اسلحه خانه نگه‌داری می‌شوند که بخش مهمی از میراث فرهنگی روسیه را به نمایش می‌گذارد.

برج‌ها و دیوارها

برج‌ها و دیوارهای کرملین هم نقش دوگانه‌ای دارند: از‌یک‌سو عملکرد دفاعی و کنترل دسترسی را تأمین می‌کنند و از‌سوی‌دیگر به‌عنوان عناصر نمادین و بصری، عظمت مجموعه را به رخ می کشند. امروزه ۲۰ برج در محوطه مشاهده می‌شود. هرچند تا قرن هفدهم این تعداد ۱۸ برج بوده، در دوره‌های بعدی دو برج دیگر به مجموعه افزوده شده‌اند.

کاخ بزرگ

قلب تشکیلات اداری و تشریفاتی کرملین را «کاخ بزرگ» تشکیل می‌دهد که در نیمه اول سده نوزدهم شکل امروزی‌اش را به دست آورد. این بنا شامل اتاق‌ها و آپارتمان‌های رسمی و خصوصی متعدد است.

از نظر سبک معماری، کرملین نتیجه تلفیق سنت‌های بومی روسی با تأثیرات کلاسیک و اروپایی است: گنبدها و آرایش کلیساها یادآور سنت‌های بیزانسی‌روسی است و نماها و فضاهای کاخ‌ها واکنش‌هایی از فرم‌های کلاسیک و رنسانسی را نشان می‌دهند.

این ترکیب تاریخی همراه با بازسازی‌ها و الحاقات متعدد طی قرن‌ها، کرملین را به مجموعه‌ای چندلایه تبدیل کرده که هر گوشه‌اش روایتگر دوره‌ای از تاریخ و قدرت و هنر است.

در‌حال‌حاضر، بخشی از کرملین به‌عنوان مقر دولتی و مناطق محافظت‌شده فعال است و برای بازدید عمومی بسته است؛ با‌این‌حال، گردشگران از موزه‌ها و کلیساها و گنجینه‌ها می‌توانند بازدید کنند و دیدن آن‌ها تصویر کامل‌تری از معماری و کارکرد مجموعه در طول تاریخ به دست می‌دهد.

اگر قصد دارید از پایتخت کشورمان به پایتخت روسیه سفر و از این مکان تاریخی بازدید کنید، تهیه بلیط هواپیما تهران مسکو اولین گام برای آغاز این تجربه شگفت‌انگیز خواهد بود.

بخش‌های مختلف مجموعه کاخ کرملین

کرملین مجموعه‌ای چندلایه از کاخ‌ها، کلیساها، برج‌ها، موزه‌ها و ساختمان‌های اداری است که درون دیوارهای سنگی قرار گرفته و هم کارکرد آیینی و تشریفاتی و هم نقش سیاسی و اداری دارد. این مجموعه همراه با میدان سرخ، از میراث جهانی یونسکو به شمار می‌رود.

۱. میدان کلیساها

در مرکز تاریخی کرملین میدان کوچکی است که در آن، سه کلیسای بزرگ رو‌به‌روی هم قرار دارند و به آن «میدان کلیساها» می‌گویند.  این کلیساها که جزو بهترین جاذبه های گردشگری مسکو هستند، عبارت‌اند از:

• کلیسای بانوی نجات: این کلیسا مخصوص تاج‌گذاری‌ها و مراسم مذهبی رسمی روسیه در دوره تزاری بود. بین سال‌های ۱۴۷۵ تا ۱۴۷۹ میلادی، این کلیسا به سرپرستی معمار ایتالیایی، آرستوتل فیوروانتی، ساخته شد و امروزه از نمونه‌های مهم‌ سنت معماری ارتدوکس روسی است.
• کلیسای آرچ‌انجل: محل دفن تعدادی از حکمرانان مسکو و نمادی از مناسبات روحانیت و قدرت است.
• کلیسای بشارت و چند کلیسای کوچک‌تر که همگی مجموعه آیینی یکپارچه‌ای را شکل می‌دهند.

از قرون وسطی تا امروز، میدان کلیساها محل تاج‌گذاری و تشییع و مناسک دولتی بوده و قلب آیینی کرملین محسوب می‌شود. اگر در کنار مسکو به سنت‌پترزبورگ سفر کردید، بازدید از کلیساهای معروف سنت پترزبورگ را نیز از دست ندهید.

۲. کاخ بزرگ کرملین (Grand Kremlin Palace)

کاخ بزرگ همان بخش تشریفاتی و نمادین مجموعه کرملین است. این بنا در نیمه اول قرن نوزدهم به‌شکل امروزی درآمد و تالارهای باشکوهی برای مراسم دولتی و پذیرایی‌های رسمی و نشست‌های حکومتی در خود دارد. امروزه، کاخ بزرگ کرملین به‌عنوان مقر کاری و تشریفاتی رئیس‌جمهور روسیه و محل برگزاری مراسم دولتی استفاده می‌شود.

درونِ کاخ چند تالار تاریخی قرار دارد که هر‌کدام برای مناسبت‌های خاص (اعطای نشان‌ها و نشست‌های رسمی و مراسم اداری) طراحی شده‌اند. ناگفته نماند که چیدمان داخلی این تالارها ترکیبی از لوکس‌گرایی قرن نوزدهم و سنت‌های تزیینی روسی است.

۳. اسلحه‌خانه

اسلحه‌خانه کرملین یکی از موزه‌های قدیمی‌ و مهم‌ مجموعه است و گنجینه‌ای از اشیای سلطنتی، تاج‌ها، ارابه‌ها، زره‌ها، جواهرات و هدایای دیپلماتیک را نگه‌داری می‌کند. این موزه برای عموم باز است و در آن نمایشگاه‌های منظمی برگزار می‌شود.

۴. برج ایوان کبیر و ناقوس‌ها

برج ایوان کبیر بلندترین سازه تاریخی درون کرملین است و درحدود ۸۱ متر ارتفاع دارد. این برج نقش دیده‌بان مجموعه را ایفا می‌کرد و از قرن شانزدهم تا اوایل عصر جدید، بلندترین سازه روسیه به شمار می‌آمد. نزدیک این برج ناقوس و توپ عظیم قرار گرفته‌اند که هر دو آثار جذابی برای بازدید هستند.

۵.  دیوارها و برج‌ها و دروازه‌ها

دیوارهای کرملین و برج‌هایش در قدیم کارکرد دفاعی داشتند؛ ولی امروزه به عناصر نمادین تبدیل شده‌اند. در محوطه کرملین، ۲۰ برج به چشم می‌خورند و برج معروف «اسپاسکایا» با ساعت معروفش، یکی از ورودی‌ها و نمادهای شهری است.

۶. کاخ کنونی ریاستی

در نیمه قرن بیستم، برای مراسم رسمی و گردهمایی‌های حزب کمونیست، بنای جدیدتری به نام «قصر دولتی کرملین» یا «قصر کنگره‌ها» ساخته و در سال ۱۹۶۱ افتتاح شد. این ساختمان جدید با ظرفیت هزاران نفر، امروزه گاهی برای کنفرانس‌ها و اجراهای هنری و رویدادهای دولتی استفاده می‌شود و ظاهری متضاد با سازه‌های تاریخی پیرامونش دارد. 

۷. تالارها و موزه‌ها و گنجینه‌ها

علاوه‌بر اسلحه‌خانه، در کرملین چندین موزه و گنجینه نگه‌داری می‌شود که مجموعه‌هایی از پارچه‌ها، لباس‌های سلطنتی، نگارش‌های آیینی، سکه‌ها و اسناد تاریخی را درمعرض نمایش می‌گذارند. این فضاها کمک می‌کنند تا تصویر کامل‌تری از زندگی دربار و مناسک مذهبی و نمادهای حکومت روسیه به دست آید.

اگر قصد دارید از این مکان دیدنی بازدید کنید، بلیط هواپیما خارجی رفت‌وبرگشت به روسیه را از وبسایت یوتراوز تهیه دهید.

قیمت بلیت کاخ کرملین مسکو

کاخ کرملین شامل چند بخش مجزا همچون موزه اسلحه‌خانه، مجموعه معماری میدان کلیساها، برج ایوان کبیر و برخی از نمایشگاه‌های موقت است که هر‌کدام بلیت جداگانه دارند و بعضی از آن‌ها با سیستم «ورود زمان‌بندی‌شده» کار می‌کنند. بنابراین، قبل‌از سفر برنامه بازدید خود را تنظیم کنید. قیمت بلیت بخش‌های مختلف کاخ کرملین مسکو از این قرار است:

موزه اسلحه‌خانه

• بلیت عادی: ۱,۴۰۰ روبل
• بلیت تخفیفی: ۸۰۰ روبل
• با راهنمای تور: ۱,۸۰۰ روبل
• با راهنمای صوتی: ۱,۸۰۰ روبل

مجموعه میدان کلیساها

• بلیت عادی: ۱,۱۰۰ روبل
• بلیت تخفیفی: ۶۰۰ روبل
• با راهنما یا صوتی‌گرد: ۱,۵۰۰ روبل

نحوه خرید و زمان‌بندی فروش بسیار مهم است. بلیت‌های آنلاین کرملین ازطریق وبسایت رسمی مجموعه عرضه می‌شوند و فروش اینترنتی معمولاً ۱۷ روز قبل‌از تاریخ بازدید آغاز می‌شود. ظرفیت هر نشست محدود است؛ بنابراین، توصیه می‌کنیم که بلیت‌ها را از قبل تهیه کنید.

پس‌از خرید آنلاین، بلیت الکترونیکی را باید در محل گیشه واقع در باغ الکساندروفسکی به بلیت رسمی تبدیل کنید. برای برخی نشست‌ها مانند اسلحه‌خانه تبدیل بلیت باید حداکثر ۴۵ دقیقه قبل‌از شروع نشست انجام شود.

ساعات بازدید از کاخ کرملین روسیه

ساعات بازدید مجموعه و موزه‌های کاخ کرملین به فصل وابسته است. در تابستان (از ۱۵ می تا ۳۰ سپتامبر) ساعت بازدید از مجموعه‌ها از ۹:۳۰ تا ۱۸ و در زمستان (از ۱ اکتبر تا ۱۴ می) از ۱۰ تا ۱۷ است. موزه اسلحه‌خانه جلسات ورودی زمان‌بندی‌شده دارد و در ساعات ۱۰، ۱۲، ۱۴:۳۰ و ۱۶:۳۰ برگزار می‌شود.

بازدید از اسلحه‌خانه یک‌ونیم تا دو ساعت و بازدید از میدان کلیساها و چند کلیسای اصلی حدود یک تا یک‌ونیم ساعت طول می‌کشد و برای دیدن مجموع موزه‌ها و فضای بیرونی کرملین حدود سه تا چهار ساعت زمان لازم است. بهترین زمان برای اجتناب از شلوغی، رزرو نشست صبح زود یا روزهای میانی هفته (غیر پنجشنبه) است.

بهترین زمان بازدید از کاخ کرملین مسکو

برای اینکه بدانیم چه زمانی بهترین فرصت برای بازدید از کرملین است، ابتدا باید با مناسب‌ترین فصل سفر به روسیه آشنا شویم. روسیه کشوری سردسیر و زمستان‌های آن بسیار سخت و همراه با یخ‌بندان است؛ به همین دلیل، بیشتر گردشگران تابستان را برای سفر انتخاب می‌کنند. در این فصل، دمای هوا به حدود ۳۰ درجه سانتی‌گراد می‌رسد و آب‌وهوای معتدل و دل‌پذیری دارد. همین امر روسیه را به مقصدی محبوب در تابستان تبدیل کرده است.

باید این نکته را هم در نظر گرفت که تابستان شلوغ‌ترین فصل گردشگری روسیه است و طبیعتاً هزینه هتل‌ها و خدمات سفر افزایش پیدا می‌کند. اگر دوست دارید در آرامش بیشتری سفر کنید و هزینه‌ها برایتان مهم است، پیشنهاد می‌کنیم اواخر بهار یا اوایل پاییز را برای سفر انتخاب کنید. در این بازه زمانی، روسیه همچنان آب‌وهوایی مطبوع دارد؛ اما از شلوغی تابستان خبری نیست.

جاذبه‌ها و مکان‌های دیدنی اطراف کاخ کرملین

بازدید از کاخ کرملین، تنها بخشی از تجربه گردشگری در مسکو است. اطراف این مجموعه تاریخی تعداد زیادی جاذبه و مکان دیدنی قرار دارد که هر گردشگری را شیفته خود می‌کند. جاذبه‌ها و مکان‌های دیدنی اطراف کاخ کرملین عبارت‌اند از:

۱. میدان سرخ

این میدان نمادین درست روبه‌روی کرملین قرار گرفته و همیشه شلوغ و‌ زنده است. در میدان سرخ، می‌توان از بناهایی همچون کلیسای سنت باسیل با گنبدهای رنگارنگ و موزه دولتی تاریخ روسیه دیدن کرد.

۲. کلیسای سنت باسیل

این کلیسای معروف که اغلب با کرملین اشتباه گرفته می‌شود، درست کنار میدان سرخ قرار دارد و معماری آن با گنبدهای پیازی رنگارنگ و تزیینات خیره‌کننده‌اش گردشگران را مجذوب می‌کند. با بازدید از داخل کلیسا با تاریخ و هنر روسیه آشنا می‌شوید.

۳. موزه‌ها و گالری‌ها

اطراف کرملین چندین موزه مهم قرار دارد که ارزش بازدید دارند؛ ازجمله موزه دولتی تاریخ مسکو و موزه دولتی هنرهای زیبای پوشکین. این موزه‌ها فرصتی برای آشنایی با تاریخ و فرهنگ و هنر روسیه فراهم می‌کنند و برای علاقه‌مندان به هنر و تاریخ ایدئال هستند.

۴. باغ‌ها و فضاهای سبز

محوطه اطراف کرملین و میدان سرخ شامل چندین فضای سبز و باغ‌های عمومی است؛ ازجمله باغ الکساندروفسکی که هم برای استراحت مناسب است و هم دسترسی به دروازه‌های اصلی کرملین را راحت می‌کند.

۵. برج‌ها و دیوارهای تاریخی

اگر به معماری و تاریخ علاقه دارید، پیاده‌روی دور دیوارهای کرملین و برج‌های محافظ آن فرصت مناسبی برای دیدن ساختار دفاعی و معماری چند قرن گذشته روسیه است.

۶. بازارها و خیابان‌های اطراف

خیابان‌ها و بازارهای اطراف میدان سرخ مانند خیابان آربات فضایی زنده و پرجنب‌وجوش دارند. مغازه‌ها و کافه‌ها و رستوران‌های واقع در اطراف میدان سرخ غذا و سوغاتی‌های سنتی روسیه را ارائه می‌دهند. این مسیرها فرصتی عالی برای خرید و نوشیدن قهوه و تجربه فرهنگ محلی هستند.

بازدید از کاخ کرملین در کنار این جاذبه‌ها، تجربه‌ای کامل و متنوع از تاریخ، فرهنگ، هنر و زندگی شهری مسکو ارائه می‌دهد. اگر زمان کافی دارید، پیشنهاد می‌کنیم که یک روز کامل را صرف بازدید از کرملین و اطراف آن کنید تا هر بخش از این منطقه تاریخی و پرجنب‌وجوش را با آرامش و جزئیات ببینید.

تجربه بازدید از کاخ کرملین؛ آنچه گردشگران می‌گویند

بسیاری از گردشگران ورود به کرملین را شبیه قدم‌گذاشتن در لایه‌های تاریخ توصیف می‌کنند. معماری دیوارها و برج‌ها و تالارها حال‌وهوای داستان‌های زنده را منتقل می‌کند و حس شکوه بنا از همان لحظه اول تا پایان بازدید همراهشان می‌ماند. سه بخش کاخ کرملین که بیش از همه توجه بازدیدکنندگان را جلب می‌کند، عبارت‌اند از:

• موزه اسلحه‌خانه: جواهرات و تاج‌ها و آثار سلطنتی نقطه اوج بازدید به شمار می‌روند.
• میدان کلیساها: معماری و نقاشی‌های دیواری حس معنویت و اصالت تاریخی را برجسته می‌سازد.
• برج ایوان کبیر و ناقوس و توپ عظیم: ابعاد بزرگ این آثار اغلب باعث توقف طولانی و عکاسی می‌شود.

سخن آخر

در این مقاله، با کاخ کرملین مسکو به‌طور کامل آشنا شدیم؛ از تاریخچه تحول آن از دژ دفاعی به مجموعه‌ای سلطنتی تا معماری باشکوه آن که ترکیبی از هنر و قدرت است. همچنین، بخش‌های مختلف کرملین مانند میدان کلیساها، کاخ بزرگ، اسلحه‌خانه، برج ایوان کبیر و دیوارهای تاریخی آن را بررسی کردیم.

علاوه‌بر این، نگاهی به نکات عملی برای بازدید از این مجموعه، ازجمله قیمت بلیت‌ها و ساعات بازدید و تجربه‌های گردشگران انداختیم. این مقاله راهنمایی کامل برای کسانی است که می‌خواهند از قلب تاریخ و سیاست روسیه بازدید و تجربه‌ای فراموش‌نشدنی از کاخ کرملین کسب کنند.

سوالات متداول