راهنمای بازدید از مجموعه مارکار یزد
- ...
- ...
- تعداد کلمات
مجموعه مارکار یزد از آن جاهای دیدنی یزد است که پشت خشت به خشتش داستانی جالب و شنیدنی وجود دارد. با این مقاله از یوتراوز همراه شوید تا قصه این مجموعه و سازنده‌اش را برایتان تعریف کنیم.
مجموعه مارکار یزد، یادبودی ماندگار از نیکوکاری و دغدغه‌های اجتماعی مردی پارسی به نام «پشوتن جی دوسابایی مارکار» است. این مجموعه که در اوایل دوره پهلوی بنا شده، شامل: مدرسه، پرورشگاه، موزه و ساعتی مشهور به همین نام است و در حال حاضر یکی از مهم‌ترین جاهای دیدنی یزد به شمار می‌رود.
وقتی پا به این مجموعه دیدنی می‌گذارید؛ در لحظه، به صدسال پیش پرت می‌شوید. اگر عاشق فرهنگ و تاریخ ادیانید و از دیدن معماری‌های قدیمی استخوان‌دار یزد به وجد می‌آیید پس معطل نکنید؛ بلیط هواپیما مشهد یزد یا بلیط قطار تهران یزد یا هر جا که هستید را بخرید و خودتان را به به دومین شهر تاریخی جهان برسانید و میراث ماندگار مارکار را از نزدیک ببینید.
آنچه در این مقاله درباره مجموعه مارکار یزد می‌خوانیم:
- راهنمای بازدید از مجموعه مارکار یزد
- موزه مارکار یزد
- ساعت مارکار یزد
- مدرسه مارکار یزد
- هتل‌های نزدیک مجموعه مارکار
- جاهای دیدنی نزدیک مجموعه مارکار
راهنمای بازدید از مجموعه مارکار یزد
اگر بدون شناخت قبلی پا به این مجموعه بگذارید سرتان گیج خواهد رفت و نمی‌دانید از کجا باید شروع کنید! برای همین، ما برایتان یک راهنمای بازدید جامع تدارک دیدیم تا حداکثر استفاده را از زمانتان ببرید. اینطور برایتان بگوییم که این مقاله از مجله گردشگری یوتراوز یک راهنمای کامل بازدید از مجموعه مارکار است؛ از تاریخچه و معماری گرفته تا اینکه سازنده‌اش که بوده و خلاصه هر آنچه را که باید پیش از رفتن به این مجموعه بدانید در این راهنما پیدا می‌کنید. با اطلاعات بازدید مجموعه مارکار یزد و خلاصه‌ای از پیشینه آن شروع می‌کنیم:
- آدرس مجموعه مارکار یزد
- مجموعه مارکار یزد روی نقشه
- تاریخچه مجموعه مارکار یزد
- مارکار که بود؟
- درباره معماری عمارت مارکار یزد
- کاربردهای مختلف مجموعه مارکار یزد در گذر زمان
آدرس مجموعه مارکار یزد
مجموعه مارکار یزد روی نقشه
تاریخچه مجموعه مارکار یزد
برای شرح تاریخچه مجموعه مارکار باید برویم به اوایل قرن پیش: سال ۱۳۰۱ (ه.ش) هستیم و کشور وضعیت به شدت متزلزل و به‌هم‌ریخته‌ای دارد. در نتیجه هرج‌ومرج داخلی، آشفتگی اوضاع اجتماعی-سیاسی، عدم امنیت، فقر، قحطی و امثالهم، مردم ایران در وضعیت اسفناکی قرار دارند. آش آنقدر شور است که حتی توجه مردمان کشورهای اطراف هم جلب می‌شود و در این میان، بازرگان نیوکار پارسی هندی به نام ««پشوتَن جی دوسابایی مارکار» یزد را که در آن زمان مرکز دین زرتشتی ایران است، انتخاب می‌کند تا برای کودکان بی‌سرپرستش یک پرورشگاه بسازد.
او در سال ۱۳۱۱ (ه.ش) برای تاسیس پرورشگاه، زمینی به مساحت ۷۰ هزار مترمربع می‌خرد و یکسال بعد، ساخت مجموعه را آغاز می‌کند. این مجموعه در سال ۱۳۱۳ افتتاح می‌شود.
مارکار که بود؟
قبل از آن که برویم سراغ معماری و باقی بخش‌ها، باید اول کمی از سازنده مجموعه بگوییم... «پشوتن جی دوسابایی مارکار» از زرتشتیان هندوستان بود. او در ۱۸ آبان ۱۲۵۰ شمسی، در خانواده‌ای پارسی در بمبئی متولد شد و تحصیلات مقدماتی‌اش را در همان شهر به اتمام رساند و سپس برای آموختن امور دفتری به مکتب کارآموزی دینشاه سیلیستر رفت.
مارکار پس از تحصیل، به تجارت رو آورد و ثروت زیادی اندوخت. او زبان فارسی را به سبب ارادتش به ایران فراگرفت و گلستان سعدی و بخش اعظمی از اشعار شاهنامه را حفظ کرد. مارکار که ابتدا به عنوان سفیر انجمن زرتشتیان ایرانی بمبئی در ایران فعالیت می‌کرد، در سال ۱۳۰۴، به مقام نایب‌رییسی رسید و در سال ۱۳۱۷ خورشیدی هم رئیس انجمن شد. او در طول زندگی خود، سه بار به ایران سفر کرد تا ضمن رسیدگی به امور خیریه، وضعیت زرتشتیان ایران را هم بررسی کند.
مارکار سرانجام در ۱۸ مهر ۱۳۴۴ در سن 94 سالگی در بمبئی از دنیا رفت و نام نیکش برای همیشه ماندگار شد.
معماری عمارت مارکار یزد
- گاورو: مکانی که در آن از نیروی گاو برای بالا کشیدن آب از چاه استفاده می‌شد.
- آب‌انبار: مخزنی برای ذخیره آب آشامیدنی که در زیرزمین مجموعه قرار دارد.
- حمام: گرمابه‌ای سنتی که در گذشته برای شستشو و استحمام از آن استفاده می‌کردند.
- سرویس‌بهداشتی: سرویس‌های بهداشتی قدیمی که با معماری خاص خود به جاذبه‌های مجموعه اضافه کرده‌اند.
- عمارت خوابگاه: عمارتی آجری با طاق‌های ضربی و ستون‌های محکم که در گذشته به عنوان خوابگاه دانش‌آموزان استفاده می‌شد.
- باغچه‌ها: دور تا دور ساختمان‌ها باغچه‌هایی با درختچه‌ها و درختان بلند وجود دارد که زیبایی فضا را دوچندان می‌کنند.
- زمین بازی: زمین بازی کوچکی برای تاب و سرسره‌بازی کودکان.
- زمین چمن: زمین چمن بزرگی که در گذشته دانش‌آموزان در آن فوتبال بازی می‌کردند و حالا از آن برای برگزاری مراسم‌های زرتشتیان استفاده می‌شود.
- ساختمان کلاس‌ها: عمارتی آجری که در گذشته دبستان و دبیرستان بوده و حالا در آن، کلاس‌های دینی دانش‌آموزان پسر زرتشتی مقطع متوسطه برگزار می‌شود.
کاربردهای مختلف مجموعه مارکار یزد در گذر زمان
- پرورشگاه: در ابتدا، مجموعه مارکار به عنوان پرورشگاهی برای نگهداری و تربیت کودکان بی‌سرپرست و نیازمند یزد مورد استفاده قرار می‌گرفت.
- پذیرشگاه: در زمان جنگ ایران و عراق، این مجموعه پذیرای جنگ‌زدگان زرتشتی بود.
- مسافرخانه: مدتی پس از جنگ، این مجموعه کاربرد مسافرخانه را داشت و در کنار آن، فعالیت‌های دینی و فرهنگی زرتشتیان هم در آن انجام می‌شد.
مجموعه مارکار بخش‌های مختلف دیگری هم دارد که مورد توجه گردشگران قرار گرفته و حتما باید با آن‌ها هم آشنا شوید. مهم‌ترین این بخش‌ها، موزه، ساعت و مدرسه هستند. در ادامه به هر سه این بخش‌ها بیشتر می‌پردازیم همراه ما بمانید.
موزه ماکار یزد
موزه مارکار یزد که به آن موزه تاریخ و فرهنگ زرتشتیان هم می‌گویند، یکی از 14 موزه برتر کشور و جزو دیدنی‌ترین موزه‌های یزد است. این موزه که در زیرزمین مجموعه قرار دارد، در سال 1394 افتتاح شده و مکان مناسبی برای آشنایی با آداب‌ورسوم و آیین‌های زرتشتیان است که با تلاش خیرین زرتشتی، بنا شده.است.
موزه مارکار یزد چه قسمت‌هایی دارد و کی باز است؟ پاسخ را در ادامه بخوانید.
- بخش‌های مختلف موزه مارکار یزد
- نکات بازدید از موزه مارکار یزد
بخش‌های مختلف موزه مارکار یزد
اتاق زرتشت، اتاق جشن‌ها، نگاره فروهر، آتش‌افروزی روی بام، مراسم گواه‌گیری (ازدواج)، جشن سدره‌پوشی، اتاق اکران فیلم، لباس‌های سنتی زرتشتیان، اماکن زیارتی زرتشتیان، فروشگاه و کتابخانه قسمت‌های مختلفی هستند که می‌توانید در موزه مارکار به سراغ‌شان بروید. اگر به‌درستی متوجه نشدید که در هر بخش چه چیزی منتظر شماست، به اسکرول کردن ادامه دهید تا بیشتر با فضاهای مختلف این موزه آشنا شوید:
اتاق زرتشت
در این اتاق، کتاب گات‌ها، سروده‌های خود زرتشت، نگهداری می‌شود. راهنمای این اتاق، توضیحات مختصری در مورد زرتشت و کتب زرتشتی ارائه می‌دهد.
اتاق جشن‌ها
در این بخش، با سفره‌های مربوط به جشن‌های مختلف زرتشتیان مانند نوروز، مهرگان، سده و تیرگان آشنا می‌شوید.
نگاره فروهر
نگاره که نمادی از روح انسان در آیین زرتشت است، در این بخش به طور کامل تشریح می‌شود. راهنما جزئیات این نماد و مفاهیم عمیق آن را بیان می‌کند.
آتش‌افروزی روی بام
در این قسمت، عکس‌هایی از مراسم آتش‌افروزی بر روی بام در سپیده دم سال نو را می‌بینید. این مراسم که نماد استقبال از سالی پر از نور و گرماست، قدمتی دیرینه دارد و هنوز هم توسط زرتشتیان اجرا می‌شود.
مراسم گواه‌گیری (ازدواج)
در این بخش هم نحوه برگزاری مراسم ازدواج در دین زرتشت به نمایش گذاشته شده است.
جشن سدره‌پوشی
این جشن که به نوعی جشن تکلیف زرتشتیان محسوب می‌شود، در این قسمت برایتان تشریح می‌شود.
اتاق اکران فیلم
در این اتاق، فیلم‌هایی از مراسم و جشن‌های زرتشتیان به نمایش گذاشته می‌شود تا با آداب‌ورسوم این دین بیشتر آشنا شوید.
لباس‌های سنتی زرتشتیان
اینجا هم می‌توانید لباس‌های سنتی زرتشتیان و برخی از ابزار و ادوات زندگی گذشتگان را ببینید.
اماکن زیارتی زرتشتیان
عکس‌های این بخش هم شامل اماکن زیارتی زرتشتیان و مانکن‌هایی با لباس موبدان زرتشتی است.
فروشگاه
در فروشگاه هم می‌توانید سوغاتی‌هایی مانند لباس‌های سنتی زرتشتی و آثار فرهنگی را خریداری کنید.
کتابخانه
در بیرون از موزه، کتابخانه‌ای وجود دارد که در آن کتب تاریخی و قدیمی در زمینه تاریخ و دین زرتشتی نگهداری می‌شود. علاقه‌مندان می‌توانند از این کتابخانه به صورت رایگان استفاده کنند.
نکات بازدید از موزه مارکار یزد
- زمان بازدید: تمام روزهای هفته صبحها از ساعت ۹:00 تا ۱۳:00 و عصرها از ساعت ۱۶:00 تا ۲۰:000 (به جز عصر روزهای جمعه)
- راهنما در موزه حضور دارد و توضیحات کاملی ارائه می‌دهد.
- عکاسی در موزه آزاد است.
ساعت مارکار یزد
ماجرای ساخت ساعت مارکار برمی‌گردد به سفری که مارکار برای افتتاح پرورشگاه به یزد داشت. او که در آن سفر از استقبال و تشویق مردم و مسئولین بسیار خرسند شده بود، در پاسخ به پیشنهاد شهرداری مبنی بر اهدای یک ساعت به شهر، دستور ساخت برجی به نام گاه‌نمای فردوسی را در میدان پهلوی (شهید بهشتی کنونی) صادر کرد. اما به دلیل نامناسب بودن محل میدان پهلوی، ساخت برج به میدان مارکار منتقل و در سال 1321 رونمایی شد و از آن موقع تا به حال، زینت‌بخش میدان مارکار و شهر یزد است. نکته جالب در مورد این ساعت که مشخصاتش را در ادامه می‌خوانید، این است که در نقطه مرکزی کشور ساخته شده.
مشخصات ساعت مارکار یزد
- ارتفاع برج: 18 متر
- تعداد صفحه‌های ساعت: 4 عدد (در هر چهار طرف برج)
- ساخت لندن
دومین المان ساعت‌دار یزد، میدان ساعت معروف این شهر است. 👈 اینجا 👉 می‌توانید داستان این میدان زیبا را هم بخوانید.
مدرسه مارکار یزد
با ورود به مدرسه، حیاطی زیبا با درختان کهنسال مورد و سروش، شما را مسحور می‌کند. پس از عبور از حیاط، بنای آجری مدرسه خودنمایی می‌کند. کاشی‌کاری‌های آبی فیروزه‌ای در بالای در ورودی، مزین به مصرعی از مولانا، جلوه‌ای خاص به بنا بخشیده است. ستون‌های بلند مجموعه، یادآور شکوه هخامنشیان هستند. نماد بال‌های گسترده فروهر و ستارگان هومت، هوخت و هوشت، بر سردر بنا، نشان از ارادت بانیان مدرسه به آیین زرتشت دارد. بخواهیم سخن را کوتاه کنیم باید بگوییم که این بنای عظیم شامل دو بخش مجزاست:
- آموزشگاه: مدرسه 18 اتاقه به همراه یک سالن بزرگ با ظرفیت 800 دانش‌آموز.
- پرورشگاه: پرورشگاه با 3 سالن خواب، 9 اتاق، زیرزمین و چند اتاق مخصوص مدیر.
البته، این مدرسه ویژگی‌ها و بخش‌های دیگری هم دارد که از این قرارند:
- قاب‌های کاشی معنادار: در دیوار روبروی سالن معبد پرورشگاه، دو قاب کاشی حاوی جملات پندگونه به خط میخی خودنمایی می‌کنند که درس‌هایی از تاریخ و فرهنگ در خود پنهان دارند.
- ساختمان سرایداری: در گوشه‌ای از حیاط، ساختمان سرایداری با نمایی از کاه‌گل خودنمایی می‌کند و بر اصالت و قدمت مدرسه مهر تأیید می‌زند.
هتل‌های نزدیک مجموعه مارکار
لیست بهترین هتل‌های یزد یوتراوز را زیر و رو کردیم و به نام چند هتل خوب که در نزدیکی این مجموعه قرار دارند برخوردیم:
🏩رزرو هتل‌های زیر از طریق تماس با 1548 📞
- هتل خانه سه‌نیک: یزد، خیابان کاشانی، کوچه شمس (فاصله از مجموعه مارکار: 650 متر، 9 دقیقه 🚶♂️).
- هتل داد یزد: میدان شهیدبهشتی، خیابان دهم فروردین (فاصله از مجموعه مارکار یزد: 300 متر، 4 دقیقه 🚶♂️).
- خانه مارکار: خیابان محمدی، خیابان دوم (فاصله از مجموعه مارکار: 500 متر، 7 دقیقه 🚶♂️).
جاهای دیدنی نزدیک مجموعه مارکار
بازدید از مجموعه مارکار به تنهایی چند ساعت زمان می‌برد اما اگر سفر فشرده‌ای دارید و می‌خواهید تا جای ممکن جاهای دیدنی یزد را ببینید، ما برایتان پیشنهادهایی داریم:
- آتشکده یزد: بلوار شهید منتظر قائم، خیابان آیت‌الله کاشانی (فاصله از مجموعه مارکار یزد: ۶۰۰ متر، 9 دقیقه).
- موزه آب یزد: خیابان قیام، چهارراه شهدا (فاصله از مجموعه مارکار یزد: ۱.5 کیلومتر، 20 دقیقه).
- حمام خان یزد: میدان خان، خیابان قیام (فاصله از مجموعه مارکار یزد: ۱.7 کیلومتر، 24 دقیقه).
- بازار خان یزد: خیابان قیام (فاصله از مجموعه مارکار یزد: ۱.7 کیلومتر، 24 دقیقه).
سخن پایانی
با بازدید از مجموعه مارکار یزد، دریچه‌ای نو به سوی تاریخ معاصر ایران به رویتان باز می‌شود و از آن مهم‌تر اینکه با گوشه‌ای از فرهنگ و هنر زرتشتیان ایران آشنا می‌شوید. اگر به یزد سفر کردید و این مجموعه را دیدید حتما برایمان از تجربه‌تان بنویسید و اگر هم هنوز سفر نکردید و ندیدید، پیشنهاد می‌کنیم چشمتان را ببندید و خودتان را در حیاط مجموعه و پستوهای عمارتش تصور کنید. چشمتان را که باز کردید به طور جدی برای سفر به یزد و دیدن این مجموعه برنامه بریزید😀همکاران ما هم آماده‌اند در این برنامه‌ریزی کمکتان کنند. فقط کافی است با شماره 📞 1548 (داخلی 2600) تماس بگیرید تا درباره سفر به یزد راهنمایی شوید 😍.
سوالات متداول
آدرس مجموعه مارکار یزد کجاست؟
یزد، خیابان کاشانی، میدان مارکار، مجموعه مارکار یزد.
مجموعه مارکار یزد متعلق به کدام دوره تاریخی است؟
دوره پهلوی.
روز و ساعات بازدید از موزه مارکار به چه صورت است؟
تمام روزهای هفته صبحها از ساعت ۹ تا ۱۳ و عصرها از ساعت ۱۶ تا ۲۰ به جز عصر روزهای جمعه.
