بلک فرایدی

این روزها وقتی که به بازار می‌رویم شاید به بسیاری از ما خیلی خوش‌ نگذرد، زیرا قیمت اجناس و کالاهای مختلف به‌قدری بالاست که ترجیح می‌دهیم دست‌خالی برگردیم. اما جمعه سیاه یا جمعه حراج که در بین کشورهای جهان به بلک فرایدی (Black Friday) شهرت دارد، راه‌حل خوبی برای فرار از این همه گرانی است. جمعه سیاه روزی است که مغازه‌ها و فروشگاه‌های مختلف تخفیف‌های باورنکردنی برای محصولات و کالاهای خود ارائه می‌کنند و اقشار گوناگون جامعه استقبال پرشوری از این فرصت عالی خرید خواهند داشت. در حال‌ حاضر این رویداد جهانی در کشورهای مختلف آمریکا شمالی و حتی در کشورهای آسیایی نیز برگزار می‌شود. در این مقاله یوتراوز قصد دارد به معرفی جمعه ‌سیاه و برگزاری این رویداد جهانی در کشورهای مختلف بپردازد.

آنچه درباره بلک فرایدی می‌خوانید:

• تاریخچه بلک فراید
• بلک فرایدی امسال چه روزی است؟
• حراج اجناس در بلک فرایدی از چه ساعتی آغار می‌شود؟
• بلک فرایدی 2022 همراه با کرونا
• بلک فرایدی در استانبول
• بلک فرایدی و تخفیف‌های 90 درصدی
• بلک فراید و تجربه‌های تلخ
• بلک فرایدی در کشورهای مختلف جهان

تاریخچه بلک فرایدی

برای خیلی از افراد این سوال پیش می‌آید که اگر در چنین روزی اجناس و کالاهای مختلف دارای تخفیفات شگفت‌انگیزی هستند پس چرا به این روز خوب جمعه ‌سیاه می‌گویند؟ کلمه سیاه جزء آن دسته از کلماتی است که همراه خود بار معنایی مثبتی ندارد و افراد از شنیدن این اسم حس خوبی دریافت نمی‌کنند. به همین دلیل خیلی‌ها برایشان سوال پیش آمده که چرا به جمعه حراج، جمعه سیاه می‌گویند. ویکی‌پدیا به شما می‌گوید این روز را به دلیل «رسوایی بازار طلا» در آمریکا جمعه سیاه نام‌گذاری کرده‌اند، ولی چرا چنین واژه‌ای را برای بازار طلا به کار می‌برند؟

خب حالا برای فهمیدن این موضوع برمی‌گردیم به دوران جنگ‌های داخلی در آمریکا که پس از پایان این جنگ‌ها دوران دوازده‌ساله بازسازی آمریکا شروع شد. در این زمان دو تن از زمین‌خواران به نام‌های جِی گولد و جیمز فیسک توانستند در آمریکا انحصار طلا را به‌دست بگیرند. این دو نفر از طریق خریدهای عمده انحصار طلا را به دست گرفتند و از این راه سود کلانی به دست آوردند بدون آن‌‌که مجازات شوند چون دولت وقت آمریکا از موقعیت این دو نفر دیر مطلع شد. 

انحصار طلا به‌دست این دو نفر به‌حدی پیشرفت کرد که قیمت طلا نواسانات زیادی پیدا کرد و در آخر دولت وقت مجبور شد که برای ثابت نگه‌داشتن قیمت‌ها حجم زیادی از طلا را به بازارها عرضه کند اما این کار هم فایده‌ی چندانی نداشت چون زندگی خیلی از افراد در آن روزگار ویران شده بود.

روایت دیگر درباره بلک فرایدی به قوانین حسابداران بر‌می‌گردد. قوانین حسابداری در آن دوره به‌گونه‌ای بود که اگر حساب‌وکتاب‌های مالی منجر به ضرر می‌شد، از رنگ قرمز برای نمایان‌ شدن ضرر استفاده می‌کردند. اما اگر محاسبات مالی به گونه‌ای بود که منجر به سود می‌شد، از رنگ سیاه برای نشان‌دادن سود استفاده می‌کردند. سرانجام در اوایل دهه 60 میلادی بعد از روز شکرگزاری حساب‌های مالی به‌صورت سیاه یعنی سود کامل درآمد. بنابراین در میان حسابداران و دیگر افراد این روز را جمعه سیاه نام‌گذاری کردند.

یکی دیگر از داستان‌هایی که برای نام‌گذاری جمعه ‌سیاه بیان شده، مربوط به خیابان‌های شلوغ و مملوء از جمعیت به‌همراه ترافیک‌ سنگین است. سال 1975 میلادی در روزنامه نیویورک تایمز بار دیگر از اصطلاح جمعه ‌سیاه استفاده شد. منظور از جمعه ‌سیاه در روزنامه نیویورک تایمز ترافیک سنگین در خیابان‌ها و جاده‌ها همراه با جمعیتی بود که برای خریدکردن با قیمت‌های ارزان به بیرون آمده‌‌ بودند. 

بلک فرایدی امسال چه روزی است؟

هر سال جمعه سیاه در روز بعد از مراسم شکرگذاری (Thanksgiving) برگزار می‌شود که در واقع این روز، آخرین جمعه ماه نوامبر است. خیلی از افراد آخرین جمعه ماه نوامبر را شروعی برای خریدهای کریسمس هم می‌دانند. در آخرین جمعه ماه نوامبر با این‌که در آمریکا 20 ایالت تعطیل رسمی است اما روز پرسود و شلوغی در انتظار کسب‌وکارهاست. در این روز تمام فروشگاه‌های بزرگ و کوچک، آنلاین و آفلاین، تخفیف‌های شگفت‌انگیز و باورنکردنی ارائه می‌دهند. امسال نیز بلک فرایدی همانند سال‌های پیش در آخرین جمعه ماه نوامبر یعنی روز 26 نوامبر برابر با 5 آذرماه برگزار می‌شود.

حراج اجناس در بلک فرایدی از چه ساعتی آغار می‌شود؟

برای شروع ساعت حراج در جمعه‌ سیاه نمی‌توان یک زمان مشخص را اعلام کرد زیرا فروشگاه‌ها، مغازه‌ها و برندهای متنوع در ساعت‌های مختلف در طول شبانه‌روز حراج بلک فرایدی را آغاز می‌کنند. در این روز اصلا نباید از باز بودن مغازه‌ها حتی در طول شب هم تعجب کنید، چون یک امر عادی در جمعه ‌سیاه به شمار می‌آید و راس ساعت 12 بامداد درب مغازه‌ها و فروشگاه‌ها باز می‌شود. در این روز فروشگاه‌های مختلف در رقابت با هم‌دیگر هستند پس جای تعجب برای جلو کشیدن ساعت شروع جمعه‌ حراج نیست. به‌عنوان مثال در سال 2010 فروشگاه‌های زنجیره‌ای Toys R Us از ساعت 10 شب روز عید شکرگزاری، مراسم جمعه‌ سیاه را آغاز کردند! حتی برخی از برندهای معتبر هم از صبح روز عید شکرگزاری جمعه ‌سیاه را آغاز کردند و تا 11 شب روز جمعه، حراجی‌ها ادامه داشت.

بلک فرایدی 2022 همراه با کرونا

بلک فرایدی امسال با سال‌های پیش خیلی متفاوت است، زیرا ویروس کرونا همه کشورهای جهان را درگیر خود کرده ‌و حتی خیلی از کشورها باوجود واکسینه‌شدن شهروندان خود، پروتکل‌های بهداشتی را به‌شدت رعایت می‌کنند. در چنین روزی مسلما فروشگاه‌های آفلاین با توجه به رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی و رعایت پروتکل‌های بهداشتی چندان مناسب خرید نیستند. اما نباید از فروشگاه‌های آنلاین غافل شوید زیرا در روزهای کرونایی ما شاهد این موضوع هستیم که کسب‌وکارهای اینترنتی بیشتر از قبل رونق پیدا کرده‌اند.

امسال هم پیش‌بینی می‌شود بسیاری از فروشگاه‌ها به‌صورت آنلاین محصولات خود را به فروش برسانند. بنابراین در بلک فرایدی امسال شاهد تخفیف‌های باورنکردنی به صورت آنلاین خواهیم بود. موفقیت فروشگاه‌های اینترنتی تنها مختص آمریکا و اروپا نیست، بلکه در ایران و دیگر کشورهای آسیایی هم، امسال در بلک فرایدی جمعه‌ سیاه با استقبال بی‌نظیری مواجه خواهد شد. پس امسال نیز حواستان به تخفیف‌های باورنکردنی فروشگاه‌های آنلاین باشد.

بلک فرایدی در استانبول

اما اگر قرار باشد در بین مقصدهای جهان برای گردشگران ایرانی را یک مقصد را به خرید‌های بلک فرایدی اختصاص دهید، پیشنهاد ما شهر زیبای استانبول است. ترکیه جزو آن دسته از کشورهایی است که جمعه ‎سیاه را به شکل بسیار پرشوری برگزار می‌کند و بلک فرایدی در ترکیه بیشتر مخصوص شهر استانبول است. در استانبول جمعه‌ سیاه از 23 نوامبر آغاز می‌شود و به‌مدت یک هفته ادامه دارد. به دلیل این‌که مدت تخفیف اجناس زیاد است،  شلوغی و ازدحام جمعیت همراه با ترافیک‌ سنگین در خیابان‌ها و فروشگاه‌های این شهر تا یک هفته ادامه دارد. در این روزها اجناس و کالاهای گوناگون معمولا با 50 تا 70 درصد تخفیف به فروش می‌رسند. مهم‌ترین تفاوت بلک فرایدی ترکیه با دیگر کشورها این است که تخفیف‌ها بعد از یک هفته تمام نمی‌شود و همچنان تا آغاز سال نو میلادی ادامه دارد. اما از 50 تا 70 درصد تخفیف به 20 تا 30 درصد تخفیف کاهش پیدا می‌کند.

از آنجا که سفر به ترکیه برای ایرانی‌ها نیاز به ویزا ندارد، بسیاری از ایرانی‌ها روزهای پایانی ماه نوامبر را به ترکیه سفر می‌کنند تا از رویداد بلک فرایدی در استانبول جا نمانند. اگر شما هم قصد سفر به استانبول برای خریدهای بلک فرایدی را دارید، پیشنهاد می‌کنیم کامل‌ترین راهنمای سفر به استانبول را در یومگ بخوانید!

بلک فرایدی و تخفیف‌های 90 درصدی

بلک فرایدی در هر کجا از جهان طرفداران زیادی دارد زیرا کالاها و اجناس گوناگون و متنوع در روز جمعه‌ سیاه، با تخفیف‌های ویژه و قابل‌توجهی به فروش می‌رسند. اما یکی از ویژگی‌های خوب جمعه‌ سیاه این است که کالاهای دیجیتال در این روز گاهی با 90% تخفیف به فروش می‌رسند که این موضوع از جذابیت‌های بلک فرایدی است. در جمعه ‌سیاه کالاهای ویژه‌ای مانند موبایل، کنسول‌ بازی، پکیج‌های مسافرتی، اسباب‌بازی، انواع پوشاک و .... با تخفیف‌های باورنکردنی عرضه می‌شوند. باید به شما بگوییم کالاهای ویژه و مهمی از جمله کالاهای دیجیتال در این روز به سرعت به فروش می‌رسند و دیگر تمدید نمی‌شود، به این نوع کالاها که تعدادشان هم محدود است دورباستر (Door Buster) هم می‌گویند.

بلک فرایدی و تجربه‌های تلخ 

آیا تاکنون تخفیف‌های بلک فرایدی با خاطره ناخوشایندی همراه بوده است؟ پاسخ این سوال قطعا مثبت است؛ زیرا در این روز فروشگاه‌های کوچک و بزرگ مملو از جمعیت هستند و هرج‌ومرج بسیار زیادی در همه‌جا دیده می‌شود. در سال‌های گذشته نیز روز جمعه‌ سیاه با خشونت و جرایم بسیاری همراه بوده است و حتی در این هرج‌ومرج و شلوغی خیلی از افراد زخمی می‌شدند. به‌عنوان مثال در سال 2010 در یک فروشگاه آمریکایی به نام «وال‌مارت» درگیری خریداران و مشتریان به قدری زیاد بود که باعث مرگ 10 نفر و زخمی‌شدن 111 نفر شد.

همچنین در سال 2010 مردم در ساعت 5 صبح به گونه‌ای به یک فروشگاه هجوم آوردند که کارمندان و پرسنل فروشگاه مجبور به خروج اضطراری شدند. در سال 2011 در فروشگاه وال‌مارت خانمی برای خرید دستگاه wii به جمعیت داخل فروشگاه اسپری فلفل پاشید، در سال 2012 نیز بیرون از فروشگاه وال‌مارت دو نفر برای جای پارک ماشین با هم درگیر شدند و به یکدیگر شلیک کردند و در سال 2013 در روز جمعه ‌سیاه پلیس به یک دزد در فروشگاهی شلیک کرد.

بلک فراید در کشورهای مختلف جهان

در کشورهای مختلف دنیا از جمله کشورهای اروپایی، آمریکای شمالی و آسیایی جمعه ‌سیاه به شیوه‌های مختلفی برگزار می‌شود که در ادامه یوتراوز به تعدادی از آن‌ها پرداخته ‌است.

بلک فرایدی در آمریکا

منشاء بلک فرایدی کشور آمریکاست و این کشور اصلی‌ترین و مهم‌ترین برگزارکننده روز جمعه ‌سیاه است. جمعه ‌سیاه در آمریکا خیابان‌های بسیار شلوغ و همراه با ترافیک‌های سنگین را به همراه دارد. می‌توان گفت در این روز تمام فروشگاه‌های آنلاین و آفلاین محصولات خود را با تخفیف‌های ویژه و باورنکردنی به فروش می‌رسانند. فروشگاه‌هایی که در آمریکا در رویداد بلک فرایدی شرکت می‌کنند را می‌توان به سه دسته تقسیم کرد که شامل فروشگاه‌های خرده‌فروش و نمایندگی‌های برندها، دسته دوم فروشگاه‌های زنجیره‌ای بزرگ و دسته‌ آخر فروشگاه‌های آنلاین هستند. فروشگاه‌های مهم در ایالت‌های تگزاس، نوادا، کالیفرنیا، مینه‌سوتا و فلوریدا در جمعه‌سیاه حضور پررنگ‌تری دارند.

بلک فرایدی در ایران

چندسالی است در ایران هم رویداد بلک فرایدی برگزار می‌شود و فروشگاه‌های آنلاین و آفلاین تخفیف‌های خوبی برای محصولات خود می‌گذارند. معمولا یک هفته قبل از جمعه‌ سیاه با پیامک و ایمیل به مردم اطلاع‌رسانی می‌کنند تا مشتریان در جریان تخفیف‌های ویژه این روز قرار بگیرند. در تخفیف‌های بلک فرایدی فروشگاه‌های آنلاین و آفلاین زیادی با همدیگر به رقابت می‌پردازند. طبق آمارهای موجود تمایل خرید مردم به پوشاک بیشتر است و معمولا پوشاک مناسب چهار فصل از تخفیف ویژه‌ای برخوردار می‌شوند و افراد لباس‌های پاییزه، زمستانی، بهاری و تابستانی خود را با قیمت مناسب می‌خرند.

بلک فرایدی در انگلیس 

انگلیس هم جزو آن دسته از کشورهایی است که جمعه‌ سیاه پر رونقی دارد. مفهوم متفاوت بلک فرایدی در مقایسه با دیگر کشورها در انگلیس به‌گونه‌ای است که نیروی پلیس و سرویس سلامت‌ همگانی بریتانیا آخرین جمعه پیش از کریسمس را بلک فرایدی نام‌گذاری کرده‌اند. ابتدا در بریتانیا شرکت آسدا (Asda) جزو اولین شرکت‌هایی بود که رویداد جمعه سیاه را برگزار کرد و فروشگاه‌های آنلاین هم حضور پررنگی از خود نشان دادند. در چنین روزی معمولا با هرج‌ومرج زیادی از مردم مواجه می‌شویم که لازم است نیروی پلیس کنترل جمعیت و ازدحام ناشی از آن را به دست بگیرد. 

سال 2015 در انگلیس میزان خرید محصولات فروشگاه‌های آفلاین و آنلاین به‌حدی بود که این کشور لقب بهترین و پرسودترین بلک فرایدی جهان را از آن خود کرد.

بلک فرایدی در آلمان

یکی دیگر از کشورهای اروپایی که هرساله جمعه‌ سیاه را باشکوه برگزار می‌کند، کشور آلمان است. جمعه‌ سیاه در این کشور با سایر کشورهای دیگر تفاوت دارد؛ زیرا مدت ‌زمان آن یک هفته به جزء روز یکشنبه‌ است. بنابراین مردم می‌توانند در روزهای دیگر هم خرید کنند و این شکل خیابان‌ها دیگر شلوغ نیست و خبری از ترافیک‎ سنگین هم نخواهد بود. 

اولین فروشگاهی که در آلمان رویداد جمعه‌ سیاه را برگزار کرد، فروشگاه اپل در سال 2006 بود که کمپین ویژه‌ بلک فرایدی را آغاز و مردم را با جمعه ‌سیاه آشنا کرد. حجم خرید شهروندان آلمانی در یک هفته مربوط به جمعه ‎سیاه حدود 17 هزار میلیارد تومان بود که این استقبال زیادی مردم آلمان از حراجی‌های جمعه ‌سیاه را نشان می‌داد. 

بلک فرایدی در فرانسه

فرانسه به‌عنوان پایتخت مد جهان، از سال 2014 وارد عرصه رقابت جهانی در روز بلک فرایدی شد. کم‌کم فروشگاه‌های بزرگ و کوچک، تاجران و مغازه‌داران سنت بلک فرایدی را در میان مردم این کشور جا انداختند. در سال‌های اخیر برندهای مختلف در این کشور با تخفیف‌های 85 درصدی،  مردم زیادی را به خرید دعوت کردند. لغت بلک فرایدی در میان فرانسوی ها به Vendredi noir معروف است.

جمعه‌ سیاه در مالزی

جمعه ‌سیاه در کشور مالزی نیز هرساله با شور و هیجان بسیاری برگزار می‌شود. بلک فرایدی در کشور مالزی به خصوص در شهر کوالالامپور بسیار خاص و باشکوه است. بسیاری از بهترین مراکز خرید جهان در شهر کوالالامپور قرار دارند و به همین دلیل مردم این شهر استقبال زیادی از خریدکردن می‌کنند؛ به‌خصوص در جمعه‌ سیاه که همراه با تخفیف‌های باورنکردنی است. 

بلک فرایدی در کانادا

بلک فرایدی به همسایه آمریکا یعنی کانادا هم رسیده‌ است؛ البته شاید کانادایی‌ها کمی دیر متوجه سود خوب این رویداد شده باشند. در دورانی که ارزش دلار کانادا بیشتر از دلار آمریکا بود، بیشتر افراد برای خریدهای عمده و جزئی خود از کانادا به آمریکا می‌رفتند. در سال‌های اخیر که تفاوت ارزش دلار آمریکا و کانادا کمتر شده و دولت کانادا شروع به جلوگیری از مهاجرت مردم به آمریکا کرده است، فروشگاه‌های آنلاین نقش پر رنگ‌تری در بلک فرایدی کانادا از خود نشان داده‌اند و بلک فرایدی را که از سال 2008 آغاز کرده بودند به اوج خود در سال‌های اخیر رسانده‌اند.

سخن ‌آخر اینکه ...

در آخر باید به شما بگوییم که جمعه ‌سیاه تنها مخصوص کشور آمریکا نیست و در خیلی از کشورهای دنیا برگزار می‌شود. در این روز فروشگاه‌های آنلاین و آفلاین تخفیف‌های ویژه‌ای برای محصولات و اجناس خود ارائه می‌دهند. از کشورهای دیگری که جمعه سیاه را برگزار می‌کنند می‌توان به چین، هند، دبی، روسیه و پاکستان اشاره کرد. البته شاید شیوه برگزاری بلک فرایدی در کشورهای گوناگون تفاوت داشته باشد.