آب‌ انبار وکیل شیراز

آب‌انبار وکیل را در سفر خود به شیراز از یاد نبرید تا عظمت یکی از مهم‌ترین ابنیه شهر در دو قرن پیش را از نزدیک مشاهده کنید. این بنا در مجاورت بناهای تاریخی مهمی‌ قرار گرفته که در دوران زندیه، به دستور کریم‌خان (وکیل‌الرعایا) ساخته شده‌اند. این بنای باشکوه از سال 95 به موزه و گالری آب تبدیل شده است. بازدید از این مکان فرصتی‌ست که نصیب آدم‌هایی که در دوران زند زندگی می‌کردند، نمی‌شد و شاید نصیب آیندگان هم نشود. پس اگر هنوز در حال نوشتن لیست جاهای دیدنی شیراز هستید، آب‌انبار وکیل را از قلم نیندازید تا همراه با دیگر بناهای کریم‌خانی، گردشی جانانه در قلب تاریخ زندیه داشته باشید!

آنچه در مقاله آب‌انبار وکیل شیراز می‌خوانید:

• آب‌انبار وکیل شیراز کجاست؟
• ساعت بازدید و شماره تلفن
• معرفی آب‌انبار وکیل شیراز
• معماری آب‌انبار وکیل
• موزه‌گالری آب شیراز

آب‌انبار وکیل شیراز کجاست

• آدرس: استان فارس، شیراز، خیابان طالقانی، شرق ارگ کریم‌خان، جنب ورودی پارکینگ وکیل

آب‌انبار وکیل شیراز در کنار سایر بناهای مهمی که در دوران زندیه به دست کریم‌خان ساخته شده‌اند، قرار دارد؛ از جمله ارگ کریم‌ خان در شیراز، حمام وکیل شیراز، بازار وکیل شیراز، مسجد وکیل شیراز و موزه پارس (باغ نظر) شیراز. نحوه رسیدن به این بنا در ادامه آمده است.

مسیرهای دسترسی

دسترسی با خودرو شخصی:

اگر با خودرو سفر می‌کنید و قصد دارید یک روز را به بازدید از این بناهای باشکوه اختصاص دهید، می‌توانید خیابان لطفعلی‌خان زند وارد خیابان طالقانی شوید و مسیر خود را در این خیابان ادامه دهید تا به پارکینگ وکیل را مقابل خود ببینید. ماشین خود را با خیال راحت در این پارکینگ بگذارید و بعد از دیدنِ آب‌انبار وکیل که دقیقا کنار پارکینگ است، به سراغ گشت‌وگذار در دل تاریخ زندیه بروید.

دسترسی با مترو:

خوشبختانه در 300 متری آب‌انبار وکیل شیراز، یک ایستگاه مترو وجود دارد. برای رسیدن به این ایستگاه از خط 1 مترو استفاده کنید و در ایستگاه وکیل از مترو پیاده شوید. از ایستگاه وکیل به سمت خیابان طالقانی بروید و خیابان طالقانی را در سمت راست ادامه دهید تا به آب‌انبار وکیل برسید.

دسترسی با اتوبوس:

نزدیک‌ترین ایستگاه اتوبوس شهری به آب‌انبار وکیل، ایستگاه میدان شهدا (شهرداری) است. خطوط 1، 2 و 78 در این ایستگاه توقف دارند. برای اطلاع از خط واحد موردنظر خود از سایت خط واحد شیراز استفاده کنید.

ساعت بازدید و شماره تلفن

• همه روزه از 8 صبح تا 8 شب
• شماره تلفن: 07132224028

معرفی آب‌انبار وکیل شیراز

در گذشته آب‌انبارها از مهم‌ترین ابنیه شهر به‌شمار می‌آمدند و با هدف ذخیره آب برای فصول گرم و بی‌باران ساخته می‌شدند. شیراز هم که شهری با اقلیم گرم و خشک است و در دوران زندیه پایتخت کشور بود، بیشتر از هر شهری نیازمند انباری برای ذخیره آب بود. جدا از این‌که هر محله‌ای انبار مخصوص خود را برای ذخیره آب داشت، آب‌انبارهای عمومی را معمولا در مراکز تجمع مثل راسته بازار و کاروانسراها می‌ساختند. آب‌انبار وکیل شیراز هم، همانطور که اشاره کردیم، در کنار سایر بناهای مهم و در راستای بازار وکیل شیراز ساخته شده است.

آب‌انبار وکیل شیراز در کنار آب‌انبارهای حافظیه، دیوانخانه و هفت‌تنان، یکی از 4 انباری بود که به دستور کریم‌خان زند (که خود را وکیل‌الرعایا می‌نامید) بنا شد. این 4 آب‌انبار وظیفه تامین آب سالم آشامیدنی مردم در نقاط مختلف شهر را برعهده داشتند که بین سال‌های 1138 تا 1143 هجری‌شمسی ساخته شدند. این بناها از سال 1331 با ورود لوله‌کشی به شهر، به تدریج کاربری خود را از دست دادند و کنار گذاشته شدند. آب‌انبار وکیل شیراز به همراه 3 آب‌انبار کریم‌خانی دیگر، در سال 1351 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیدند.

• لینک بازدید مجازی از آب‌انبار وکیل شیراز

معماری آب‌انبار وکیل

اولین چیزی که در این بنا به چشم می‌آید، شباهت آن به بناهای دوره صفوی‌ست. مخزن عظیمِ آب‌انبار وکیل را به شیوه معماری دوره‌ی پیش از زندیه ساخته‌اند و بادگیرهای بلندش* را به سبک برج‌ کریم‌خان آجرکاری کرده‌اند. برای ورود به این مخزن بزرگ، باید از 27 پله سنگی پایین بروید و از دریچه‌ای که به تازگی برای عبور مردم ایجاد شده است، داخل آب‌انبار شوید. در گذشته کسی نمی‌توانست وارد آب‌انبارها شود، اما امروز می‌توان از عمیق‌ترین نقطه این بنا به عظمت آن چشم دوخت.

*بادگیر: بادگیرها سازه‌هایی به شکل برج هستند که یکی از عناصر معماری اصیل ایرانی به‌شمار می‌روند. این برج‌ها در گذشته برای تهویه و خنک‌کردن هوا بر روی بام خانه‌ها، بالای آب‌انبارها و معادن ساخته می‌شدند.

در ارتفاع 60 متری، کانال‌هایی با طول 1 متر و عرض نیم متر دیده می‌شود که وظیفه هدایت آب چشمه‌، قنات و آب باران را به درون آب‌انبار، برعهده داشتند. این کانال‌ها از جنس سنگ و آهک‌های آب‌بند (ساروج) ساخته شده‌اند. جالب است بدانید که آب‌انبار با ته‌نشین کردن گل‌ولای، آب را به صورتی ابتدایی تصفیه می‌کرده است. آب جمع‌شده درون منبع، گاهی با روش‌های ساده‌ای مثل نمک‌زدن، گندزدایی می‌شد.

موزه‌گالری آب شیراز

در سال 1395 از آب‌انبار وکیل به عنوان موزه‌گالری آب بهره‌برداری شد. این کار با تصمیم سازمان میراث فرهنگی و با مشارکت انجمن هنرهای تجسمی و سنتی فارس صورت گرفت و دو هدف را دنبال می‌کرد. هدف از ایجاد موزه آب، آشنایی مردم با سیستم‌های تهیه و توزیع آب در طول تاریخ استان فارس بود. هنگام بازدید از آب‌انبار وکیل شیراز، می‌توانید ماکت‌های بسیار زیبایی از سیستم‌های تهیه آب در دوران‌های مختلف را مشاهده کنید و با زندگی مردم در دو قرن پیش بیشتر آشنا شوید. این ماکت‌های دیدنی به سفارش سازمان میراث فرهنگی و به دست مهندس فتحی‌نژاد ساخته و در این موزه گردآوری شده‌اند.

هدف از برپایی گالری آب نیز فراهم‌کردن مکانی برای به‌نمایش‌گذاشتن آثار هنرمندان کمترشناخته‌شده بود. آب‌انبار وکیل شیراز، درعین‌حال محلی برای برپایی برنامه‌های مختلف فرهنگی و هنری مانند برگزاری انواع نمایشگاه‌های هنری، کنسرت موسیقی و اجرای تئاتر است.

سخن پایانی

آب‌انبار وکیل شیراز که روزگاری جزو مهم‌ترین بناهای شهری محسوب می‌شد، امروز به محلی برای برپایی برنامه‌های فرهنگی تبدیل شده است. محل اسرارآمیز و هراس‌برانگیزی که هیچ‌کس جز سازندگان، درون آن را ندیده بودند، حالا محل گردش و تفریح عده زیادی از گردشگران و دوست‌داران تاریخ و هنر است. با تصور این موضوع ممکن است کمی به فکر فرو بروید و از خود بپرسید این سرنوشت در آینده نصیب کجا می‌شود. نظرتان چیست؟