جهانگردی و سفر: به مناسبت 6 مهر روز جهانی گردشگری

می‌گویند سفر باعث گسترش ذهن، کاوش در جهان و دیدن چشم‌اندازها و فرهنگ‌های متفاوتی می‌شود که افراد مختلف آن را زندگی می‌کنند. سفر می‌تواند داخل یک شهر، یک کشور و دنیا اتفاق بیافتد و تا زمانی که انسان هست، سفر هم هست. «روز جهانی گردشگری» مجالی است که می‌توانی دنیای خود را بزرگ کنی. به‌جایی بروی که همیشه می‌خواستی بروی و برای دیدن مکان‌هایی که در دلت آرزوی آن راداری وقت بگذاری. یوتراوز می‌خواهد اگر دور و دست‌نیافتنی است آن را برایت دست‌یافتنی کند.

آنچه در این مقاله می‌خوانی:

• انواع جهانگردی در دنیا
• روز جهانی گردشگری چیست؟
• موضوع روز جهانی گردشگری 2020
• تاریخچه‌ی جهانگردی و روز جهانی گردشگری
• تو و روز جهانی گردشگری
• تو و شهرت در روز جهانی جهانگردی

انواع جهانگردی در دنیا

شاید باورت نشود اما امروز جهانگردی امری بسیار مهم هم برای مردم و هم برای حکومت‌هاست. جهانگردان اثر زیادی بر زندگی مردمان دنیادارند. یک گردشگر می‌تواند داخلی باشد مثل تو که در کشورت سفر می‌کنی، یا خارجی باشد مثل کسی که از کشور دیگری به کشور تو می‌آید و می‌توانی تو باشی که به کشور دیگری می‌روی.
امروزه صنعت توریسم آن‌قدر گسترش‌یافته که می‌توانی انواع جهانگردی را در دنیا تجربه کنی. شاید به همین خاطر است که باید روزی به نام «روز جهانی گردشگری» وجود داشته باشد.

در اینجا با 13 نوع جهانگرد آشنا می‌شوی:

• گردشگر آثار باستانی که می‌خواهد در تاریخ یک کشور بگردد و آثار باستانی‌ای که در آن کشور به‌جامانده را ببیند.
• گردشگر آموزشی؛ سفر می‌کند برای یادگیری، شرکت در دوره‌ها و کلاس‌های آموزشی از این قبیل هستند.
• گردشگر افیونی؛ افراد سفر می‌کنند تا مواد مخدر مصرف کنند یا مواد مخدر تهیه کنند.
• گردشگری سلامت؛ افراد برای به دست آوردن سلامتی خود سفر می‌کنند. چه با استفاده از دارو و درمان و چه با استفاده از مواهب طبیعی و گذران دوران نقاهت.
• گردشگر حادثه‌جو؛ سفر برای دیدن پدیده‌های خاص مثل آتش‌فشان یا زلزله. خبرنگاران در زمره‌ی این نوع گردشگران هستند.
• گردشگر دائمی با اهداف مالیاتی؛ سفر به‌جایی است بدون مقیم‌شدن در یک کشور اما همیشه در آنجا بودن.
• گردشگر زیست‌محیطی که متأثر از محیط‌زیست است. مثل سفر به پارک‌های ملی اما باهدف حفاظت از میراث طبیعی.
• توریسم سخت؛ سفری که با خطرهای جانی همراه است.
• توریسم فرهنگی؛ سفر برای تجربه‌ی میراث فرهنگی یک مقصد است.
• توریسم کشاورزی برای حمایت و آموزش کشاورزی و تجربه کار و اقامت در مزارع.
• توریسم نیاشناسی؛ سفر برای شناخت شجره‌نامه و نیاکان خود است که به آن گردشگری بر اساس DNA هم می‌گویند.
• توریسم ورزشی؛ سفر با اهداف ورزشی است.
• توریسم ویرانه‌ها یا توریسم سیاه؛ سفر به مناطق ویران است که البته برای کمک نیست صرفاً جهت بازدید است.

روزی بنام روز جهانی گردشگری

می‌گویند گردشگری تا سال 2030 سالانه سه درصد رشد می‌کند. رشد گردشگری به عوامل مختلفی بستگی دارد مثل رشد طبقه‌ی متوسط در سراسر جهان، کاهش قیمت حمل‌ونقل به‌ویژه حمل‌ونقل هوایی و ... . البته که اگر حقوق کار بهتر شود و تعطیلات بیشتری هم برای افراد به وجود بیاید این خود باعث رشد گردشگری می‌شود. اما قطعاً بلایای طبیعی و بحران‌های اقتصادی باعث می‌شود تا این رشد دچار اختلال شود.
به خاطر تمامی این‌ها و برای ادای احترام به صنعت گردشگری یک روز در سال به‌روز جهانی گردشگری اختصاص داده‌شده است. به این خاطر که مردم به سفر تشویق شوند و از کسانی که در هر گوشه‌ای از دنیا برای بهتر شدن کیفیت سفر تلاش می‌کنند تجلیل شود. آن‌ها کار بزرگی می‌کنند که می‌توانند رویا دیدن جاهای مختلف دنیا را برای انسان‌ها محقق کنند.

موضوع روز جهانی گردشگری 2020

هرسال برای روز جهانی گردشگری یک موضوع در نظر گرفته می‌شود. مثلاً در سال 2019 موضوع این روز مشاغل و آینده‌ای بهتر برای همه بود تا باعث شود که برای اشتغال در بخش گردشگری تلاش شود. سازمان ملل متحد می‌خواست سیاست‌های جدیدی را اعمال کند تا افراد بتوانند مهارت‌های درستی را برای گردشگری آموزش ببینند. علاوه بر آن فن‌آوری با روند به‌روزتری در امر گردشگری حضورداشته باشد.
سال 2020 روز جهانی گردشگری به امر جوامع روستایی می‌پردازد و می‌خواهد از پروژه‌هایی حمایت کند که بتوانند مکان‌ها، فرهنگ‌ها، سنت‌ها و حتی طعم‌هایی که ازیادرفته‌اند و درخطر فراموشی‌اند را موردحمایت قرار دهد.
«جهانگردی و توسعه روستایی» موضوع روز جهانگردی در سال 2020 است تا از توانایی منحصربه‌فرد این بخش در توسعه اقتصادی حمایت کند و فرصت‌هایی را در خارج از شهرهای بزرگ، ازجمله در جوامعی که ترک شده‌اند فراهم آورد. روز جهانی جهانگردی 2020 همچنین نقش مهم گردشگری در حفظ و ارتقاء میراث فرهنگی را در سراسر جهان ایفا خواهد کرد.

تاریخچه‌ی جهانگردی و روز جهانی گردشگری

تا زمانی که مقصدی برای بازدید و تجربه وجود داشته باشد، گردشگری بخشی از تجربه‌ی انسان خواهد بود. در زمان‌های گذشته گردشگری برای ثروتمندان بود چون مسافرت امری سخت و گران‌قیمت بود. اما کم‌کم با رشد جوامع، بهبود سطح کیفی زندگی و افزایش اوقات فراغت، طبقات دیگر اجتماع هم توانستند وارد عرصه‌ی گردشگری شوند.
این ادعا وجود دارد که گردشگری اولین بار در زمان شولگی در چین باستان به وجود آمده است. زیرا در آن زمان پادشاهان برای حفاظت از جاده‌ها ایستگاه‌های بین‌راهی برای مسافران ایجاد می‌کردند. این را سنت غرب می‌گوید که از وجود کاروانسراهایی در ایران بی‌خبر است. البته زمان چین باستان به قبل‌تر از کاروانسراهای ما برمی‌گردد اما وجود کاروانسراها نشان‌دهنده‌ی اهمیت گردشگری درگذشته‌ی ایران است. در قرون‌وسطی هم‌سفره‌ای مذهبی بسیار موردتوجه بود. افرادی که دارای دین اسلام و مسیحیت و تفکر بودیسم بودند برای زیارت مسافت‌های زیادی را طی می‌کردند.
سازمان جهانی گردشگری (UNWTO) وابسته به سازمان ملل متحد روز گردشگری را برای ترویج گردشگری پایدار، مسئولانه و جهانی پیشنهاد کرد. زیرا صنعت گردشگری هم از گردشگر و هم از مکان‌هایی که بازدید می‌شود، نفع می‌برد و یکی از عوامل اصلی رشد اقتصادی برای کشورهاست.
به همین منظور، سازمان جهانی گردشگری تلاش کرد تا اخلاق گردشگری را ارتقاء دهد و بتواند از فرهنگ‌ها و مکان‌هایی که گردشگران از آن‌ها بازدید می‌کنند حفاظت کند. بنابراین در سپتامبر 1979 در اسپانیا در سومین جلسه‌ی عمومی UNWTO برگزار شد تا روزی به‌عنوان روز جهانگردی ایجاد شود و اولین روز جهانی جهانگردی در سال 1980 به‌طور رسمی برگزار شد.

تو و روز جهانی گردشگری

جهانگردی در اسمش به معنی گشتن جهان است اما در اصل می‌توان آن را به هر گشت‌وگذاری در خارج از محل سکونت اطلاق کرد. بیا و در این روز این را امتحان کن. همین لحظه چشمانت را ببند و فکر کن دلت می‌خواهد کجای دنیا را از نزدیک ببینی؟ به هر دلیلی می‌توانی یک نقطه‌ی دنیا را انتخاب کنی. در ابتدا اصلاً به این فکر نکن که آیا می‌توانی بروی یا نه. فقط فکرکن دوستداری کجای دنیا را از نزدیک ببینی. وقتی آنجا را پیدا کردی چشمانت را بازکن.
حالا می‌توانی کمی به واقعیت برگردی. ممکن است بگویی من اکنون نمی‌توانم به آنجا بروم. قبول! اما آیا در آینده هم نمی‌توانی آنجا را ببینی؟ خوب فکرکن و ببین آیا نمی‌توانی برنامه‌ای را برای خودت، وضعیت مالی و کاری‌ات بچینی تا بتوانی بالاخره به دیدن جایی که دوستداری بروی؟
گاهی اوقات بین ما و برآورده شدن آرزوهایمان تنها یک برنامه‌ریزی درست فاصله است و این آرزو می‌تواند دیدن یک نقطه از دنیا باشد. کمی جدی به آن فکرکن. قطعاً دنیا آن‌قدر امکانات دارد تا بتواند بالاخره تو را به آرزویت برساند.
بعضی وقت‌ها هم اصلاً لازم نیست به‌جای دور و دست‌نیافتنی‌ای بروی. کافی است کنکاشی در محیط زندگی خودت کنی یا مسیرهای نزدیک‌تر را، تا بفهمی چه جاهایی که نرفته‌ای و چه چیزهایی که ندیده‌ای. به‌خصوص در ایران که دیدنی‌هایش کم نیست و هر نقطه از آن سرشار است از جاذبه‌های گردشگری.

شهر تو و روز جهانی جهانگردی

کار دیگری که در روز جهانی جهانگردی می‌توان انجام داد توجه به ظرفیت‌های محل زندگی‌ات در صنعت گردشگری است. تاکنون چه قدر به این ظرفیت‌ها فکر کرده‌ای؟ چه قدر در آن فعال بوده‌ای. همه‌ی ما به‌عنوان شهروند نقش مهمی در حفظ میراث تاریخی، فرهنگی و طبیعی خودداریم. شاید یک کار کوچک از طرف ما بتواند در بهبود توان گردشگری شهرمان بسیار مؤثر باشد.
شهرت چه چیزهایی دارد؟ اماکن تاریخی، مذهبی یا فرهنگی؟ صنایع‌دستی خاص و منحصربه‌فرد؟ هنرهای مخصوص به خود از نقاشی و موسیقی گرفته تا هنرهای تجسمی؟ سنگ‌های قیمتی؟ محصولات کشاورزی خاص؟ غذاهای سنتی منحصربه‌فرد؟ لباس‌های محلی؟ بازارها و محصولاتی که تنها در شهر تو یافت می‌شود؟ جاذبه‌های طبیعی بکر و زیبا از کوه و دشت گرفته تا رودخانه و دریا و جنگل؟
این را فراموش نکن که همه‌ی شهر تو، میراث تو برای گردشگران است و حتی خانه‌ی تو و سبک زندگی خاص تو هم می‌تواند یکی از جاذبه‌های گردشگری شهرت باشد. چون تو و مردم شهرت منحصربه‌فردی و برای تمامی دنیا دیدنی‌های زیادی داری، همان‌طور که مردمان نقاط دیگر کشورت و دنیا برای تو این‌چنین هستند.