چشیدن طعم تاریخ و فرهنگ در غذاهای سنتی کیش
- ...
- ...
- تعداد کلمات
کمتر کسی را میشناسیم که گذرش به شهرها و جزیرههای جنوب کشور بخورد و دلش برای عطر و طعم بینظیر غذاهای آنجا نرود. جزیره کیش هم از این قاعده مستثنا نیست و غذاهای محلی آن طرفداران پروپاقرصی دارد. در این مطلب از غذاهای سنتی کیش میگوییم.
غذاهای سنتی کیش آنقدر متنوع و جذابند که هر فردی را با هر نوع سلیقه و ذائقهای راضی نگه میدارند. غذاهایی که در تهیه آنها از انواع ماهی یا میگو استفاده شده، غذاهایی که گیاهی هستند و غذاهایی که با گوشت مرغ یا گوسفند تهیه میشوند؛ همه و همه جزو لذیذترین و بهترین غذاهایی هستند که هر مسافری میتواند در طول سفر خود امتحان کند.
در این مطلب از مجله گردشگری یوتراوز درباره انواع غذاهای محلی کیش صحبت میکنیم و در انتها هم به سوال «غذاهای سنتی کیش را کجا بخوریم» پاسخ میدهیم. پس چنانچه بلیط هواپیما کیش را خریدهاید و به زودی عازم این جزیره زیبا هستید، مطالعه این مقاله را از دست ندهید. به شما اطمینان میدهیم که در پایان این مقاله، برای چشیدن غذاهای سنتی کیش، لحظهشماری میکنید!
در این مطلب درباره غذاهای سنتی کیش میخوانید:
- غذاهای سنتی کیش با ماهی
- غذاهای سنتی کیش بدون ماهی
- غذاهای سنتی گیاهی کیش
- نانهای سنتی کیش
- شیرینیهای سنتی کیش
- غذاهای سنتی کیش را کجا بخوریم؟
غذاهای سنتی کیش با ماهی
محال است کسی به شهرهای ساحلی ایران برود و خود را به یک وعده غذای خوشمزه که ماهی در آن نقش پر رنگی دارد، مهمان نکند. این شهرها به لطف موقعیت مکانی خود، به انواع ماهیهای تازه دسترسی دارند و همین ویژگی هم باعث شده تا تنوع غذاهای سنتی با ماهی در آنجا بیشتر از سایر غذاها باشد. جزیره کیش یکی از همین مکانهاست که موقعیت جغرافیایی ویژه آن، بهترین منطقه برای صید و پرورش میگو و ماهیهایی نظیر حلوای سفید، شوریده و سرخو بهحساب میآید.
در ادامه معروفترین غذاهای محلی کیش که برای تهیه آنها از ماهی استفاده شده را نام میبریم و امیدواریم که در سفر به این جزیره دوستداشتنی، حداقل یک وعده را برای امتحان کردن این غذاهای سنتی اختصاص بدهید. البته پیشنهاد میکنیم پیش از سفر حتما مقاله راهنمای سفر به کیش را مطالعه کنید تا هم از چند و چون سفر به جزیره باخبر شوید و هم اطلاعات خوبی از ساکنین، هزینهها و جاهای دیدنی کیش بهدست بیاورید.
حالا این شما و این هم غذاهای سنتی کیش با ماهی!
- مضروبه
- پودنی
- سمک مشوی
- ماهی شکم پر
- کله کندی
- برنج محمر (برنج شکری)
- هواری ماهی هوور
- کوکو ماهی
- قلیه ماهی
- قلیه میگو
مضروبه (Mazroobeh)
مضروبه غذای سنتی و پرطرفدار کیشوندان است. برای تهیه مضروبه، انواع ماهی را با ادویههای جنوبی، سیر و سبزیهای معطر مزهدار کرده و سپس کبابی یا سرخ میکنند. شما میتوانید این غذا را هم با نان و هم با برنج نوش جان کنید.
پودنی (کوسه)
در پودنی یا پودینی از گوشت کوسه ماهی استفاده میشود. اما چون بافت گوشت این نوع ماهی، سفت و سخت است، آن را با آبلیمو و زردچوبه به خوبی مخلوط میکنند و چند ساعت به آن استراحت میدهند. سپس گوشت را فشار میدهند تا آب اضافی آن خارج شود، بعد پوست کوسه ماهی را جدا میکنند و با ادویه و سبزیجات معطر در روغن تفت میدهند.
سمک مشوی
اگر از آن دسته افراد علاقمند به غذاهای تند و پر ادویه هستید، باید این مژده را بدهیم که با سفارش غذای سمک مشوی در بهترین رستورانهای جزیره کیش، میتوانید به مراد دلتان برسید.
سمک مشوی یکی از معروفترین غذاهای محلی کیش است که در کشورهای حوزه خلیج فارس هم طرفداران خاص خودش را دارد. برای تهیه این غذای خوشمزه، ماهی تازه را با سیر و ادویههای تند مزهدار کرده و سپس در روغن فراوان سرخ میکنند.
ماهی شکم پر
هر تصوری که درباره مزه ماهیشکم پر دارید را فراموش کنید! ماهی شکم پری که در جزیره کیش طبخ میشود با همه ماهیهایی که قبلا خوردهاید متفاوت است! برای تهیه یک ماهی شکم پر خوشمزه، نوع ماهی حرف اول را می زند. ماهیهای حشو یا صبور برای این غذا بهترین گزینه هستند.
مردم بومی کیش برای تهیه این غذا، ابتدا ماهی را میشویند، سپس از سمت شکم برش میدهند، محتویات آن را خالی کرده و بعد با فلفل، نمک، زردچوبه و آبلیمو شکم ماهی را مزهدار کرده و چند دقیقهای به آن استراحت میدهند تا اصطلاحا مزهها به خورد هم بروند.
در تابهای جداگانه پیاز و سیر را تفت میدهند، گشنیز و شنبلیله خرد شده را به آن اضافه کرده و در انتها کمی آبلیمو و تمرهندی هم به آن اضافه میکنند. سپس شکم ماهی را با این ترکیب خوشعطر و بو پرمیکنند، ماهی را درون فر میگذارند و بعد از حدود یک ساعت یکی از لذیذترین ماهیهای شکم پر جنوبی را تحویل میگیرند.
کله کندی
در همین ابتدا خوب است از علت نامگذاری این غذا بدانید. کله کندی غذاییست که در آن از ماهی ساردین پهلو طلایی استفاده میشود، اما چون سر ماهی را قبل از طبخ جدا کرده و بدون سر ماهی را سرخ میکنند، به آن «کله کندی» میگویند. برای تهیه یک کله کندی خوشمزه، ماهی مزهدار شده با ادویه را در روغن سرخ کرده و سپس با برنج یا نان نوشجان میکنند.
برنج محمر (برنج شکری)
برنج شکری به دلیل طعم بسیار خاص خود مطابق سلیقه همه افراد نیست. افرادی که برای اولین بار برنج محمر را می خورند یا از آن متنفر خواهند شد یا یک دل نه صد دل عاشقش میشوند! اما چه ویژگی این غذا را تا این حد خاص کرده است؟
در جواب باید بگوییم شِکر! برای تهیه این غذا، به برنج مقدار زیادی شکر اضافه میکنند تا حدی که رنگ برنج زرد شود. سپس آن را با انواع ماهی سرخشده سرو میکنند.
هواری ماهی هوور
ماهی هوور یکی از ماهیهای خوشمزه و پرطرفدار جزیره کیش است. این ماهی به دلیل خاصیت فراوان خود، به عضو ثابت سفرههای مردم و همچنین منو رستورانهای سنتی کیش تبدیل شده است. برای تهیه این غذا پیاز و سیر را در تابهای تفت میدهند، به آن سبزیهای معطر نظیر جعفری، شوید و گشنیز اضافه کرده و پیش از تغیر رنگ دادن سبزیها، ماهی هوور را به مواد تابه اضافه میکنند.
بعد از 20 دقیقه که همه مواد با هم سرخ شدند، تمرهندی و آب میریزند و منتظر میشوند تا این ترکیب خوش آب و رنگ، شروع به قل زدن بکند.
کوکو ماهی
این غذا برای آن دسته از افرادی که از طعم یا بوی ماهی خوششان نمیآید، مناسب است؛ چرا که برای تهیه کوکو ماهی از ادویههای فراوان و سبزیهای معطر استفاده میشود و به همین دلیل غذا به هیچوجه بوی ماهی نمیدهد.
برای تهیه یک کوکو ماهی خوشمزه، از فیله ماهیهایی نظیر شیر و هوور استفاده میکنند. مردم بومی جزیره کیش، فیله پخته شده ماهی را با سیبزمینی پخته، سیر، پیاز و گشنیز چرخشده ترکیب میکنند و به آن نمک، فلفل قرمز، زردچوبه و آبلیمو تازه میزنند و سپس در روغن فراوان سرخ میکنند.
قلیه ماهی
قلیه ماهی یکی از معروفترین غذاهای خطه جنوب کشور است و بسیاری از مردم این شهرها قلیه ماهی را در مجالس یا مهمانیهای خاص خود درست میکنند. در همین ابدا خوب است بدانید که هر نوع ماهی برای تهیه این غذا مناسب نیست و باید از ماهیهایی استفاده شود که تیغ کمتری دارند. به همین دلیل هم ماهی مخصوص قلیه ماهی، ماهی شوریده، شیر، سرخو، حلوای سیاه، سنگسر یا هامور پوست گرفته و پاک شده است.
برای تهیه قلیه ماهی، پیاز، سیر، شنبلیله و گشنیز خردشده را در روغن تفت میدهند تا حدی که فقط آب سبزیها خشک شود و به ته ماهیتابه بچسبند. بعد از آن روغن اضافه میکنند و سبزیها را با شعله زیاد مدام تفت میدهند تا تغییر رنگ بدهد (سیاه شود) اما ته نگیرد.
حالا نوبت اضافهکردن ماهی است. (ماهی را میتوانید از قبل با زدچوبه و نمک و فلفل مزهدار کنید) ماهی که کمی تفت خورد، وقت آن است که معجزه این غذا وارد عمل شود! شیره تمرهندی و رب گوجهفرنگی هستند که عطر و طعم منحصربهفردی به قلیه ماهی میبخشند. بعد از اضافه کردن این دو چاشنی، شعله گاز را ملایم کرده و اجازه میدهیم به مدت 30 دقیقه بپزد. بعضی از افراد برای لعاب بیشتر خورشت، همراه تمرهندی دو قاشق آرد هم اضافه میکنند.
قلیه میگو
طرز تهیه قلیه میگو هم مانند قلیه ماهی است. با این تفاوت که به جای ماهی، از میگو پاک شده که با زنجفیل، ادویه ماهی و فلفل سیاه مزهدار شده، استفاده میکنند.
غذاهای سنتی کیش بدون ماهی
شاید فکر کنید لیست غذاهای محلی کیش، به همینجا ختم میشود اما باید بگوییم این هنوز اول ماجراست! در ادامه از غذاهایی میگوییم که در تهیه آنها از ماهی استفاده نشده و بسیار خوشمزه و متفاوت هستند. پس اگر علاقهای به غذاهای دریایی ندارید، نام این غذاهای سنتی را در سفر به کیش به خاطر بسپارید:
خورشت مارگوک (مرقوق)
اولین غذای سنتی بدون ماهی کیش را به غذایی کمترشناخته شده با اصالتی عربی اختصاص میدهیم. خورشت مارگوک یا مرقوق از ترکیب گوشت بره با سیبزمینی، بادمجان، گوجهفرنگی، پیاز، سیر، فلفل سبز تند و هویج درست میشود.
دقیقتر اگر بخواهیم بگوییم گوشت و سبزیجات را هرکدام جداگانه میپزند و بعد با هم مخلوط میکنند. پیشنهاد میکنیم حتما در مدت زمان حضورتان در جزیره، سری به رستوران غذاهای سنتی کیش بزنید و این غذای خوشمزه را برای یک بار هم که شده امتحان کنید.
حمسه الخرت
یکی از غذاهای محلی متفاوت کیش، حمسه الخرت است. این غذا که لقب گرانترین غذای سنتی کیش را یدک میکشد، از قسمت خوراکی یک نوع صدف خاص تهیه میشود. آشپزهای ماهر جزیره بخش خوراکی صدفهای مرواریدساز را که به آن «محار» میگویند، جدا کرده و با ادویه و پیاز داغ سرخ میکنند. این غذا را میتوانید هم جداگانه با نان نوشجان کنید یا همراه برنج آن را سفارش دهید.
در هرصورت مطمئنیم که نظرتان را جلب میکند و حتی به سفارش دوباره آن فکر میکنید. البته که نباید این نکته را هم نادیده بگیریم که ممکن است طعم این غذا با ذائقه بعضی افراد جور نباشد و طعم آن را دوست نداشته باشند. اما به نظر ما یک بار امتحان کردنش ضرری دارد!
هریسه
دلتان یک غذای متفاوت میخواهد؟ هریسه را امتحان کنید! هریسه یک نوع حلیم سنتی است که ساکنین کیش آن را به عنوان ناهار، شام یا حتی صبحانه آماده میکنند. برای تهیه این غذا، گندم خیسکرده را با گوشت میپزند و آنقدر هممیزنند تا مواد کاملا له شود.
در انتها مقداری کره هم به این ترکیب اضافه میکنند. بعد از اینکه مواد به قوام و غلظت دلخواه رسید، در ظرف موردنظر میریزند و روی آن را با شکر و دارچین تزئین میکنند.
مجبوس لحم
اگر بگوییم مجبوس لحم یکی از خوشعطر و طعمترین غذاهای سنتی کیش است، اغراق نکردهایم. در این غذا ادویهها حرف اول را میزنند. برای تهیه این غذای خوشمزه، گوشت را با پیاز و ادویههایی نظیر هل، دارچین، زنجبیل، زردچوبه، هل کوبیده، میخک و یک نوع ادویه مخصوص میپزند و به آن برگ بو، فلفل دلمهای و فلفل تند اضافه میکنند. این غذا اغلب با برنج سرو میشود و میتوان در سراغش را در مجالس و مهمانیهای ویژه مردم کیش پیدا کرد.
برنج بریانی
برنج بریانی یکی از پرطرفدارترین غذاهای سنتی جنوبی، به خصوص جزیره کیش است که برای مهمانهای خاص و مهم تهیه میشود. برای تهیه این غذا کافیست گوشت مرغ یا گوسفند را طعمدار کنید و بپزید. کشمش و زرشک را هم جداگانه با هل و دارچین تفت بدهید و آن را با عدس و سیبزمینی پخته شده و گوشت، لایه لایه روی برنج آبکش شده بریزید و در انتها برنج را دم کنید و بعد از حدود یک ساعت یکی از خوشمزهترین برنجهای جنوبی را تحویل بگیرید!
شاورما (shawarma)
یکی از معروفترین غذاهای جنوبی که اصالت آن به کشور لبنان برمیگردد، شاورما است. شاورما ترکیب مرغ با یک سس متفاوت و خوشمزه است. فیله مرغ را با ادویههای دلخواه مزهدار کرده و با مقدار کمی روغن، سرخ میکنند. حالا نوبت تهیه سس طحینه است. این سس از ترکیب ماست غلیظ، سس مایونز، ارده، آب لیموترش، سیر، نمک و فلفل سیاه به دست میآید.
نان مخصوص شاورما، پیتا است. ابتدا قسمتی از نان را به سس طحینه آغشته میکنند و روی آب فیلههای مرغ سرخشده با خیارشور میگذارند و نان را تا میکنند. بعضی از افراد، بعد از این مرحله نان را در دستگاه ساندویچساز میگذارند تا گریل شود و ظاهر بهتری داشته باشد.
غذاهای سنتی گیاهی کیش
اگر گیاهخوار هستید یا به هر دلیلی تمایلی به خوردن غذاهای گوشتی ندارید یا حتی میخواهید تنوعی بین غذاهای سنتی کیش بدهید، از غذاهای گیاهی این جزیره غافل نشوید.
فلافل (Falafel)
تقریبا محال است کسی این غذای ساده اما خوشمزه را امتحان نکرده باشد یا به فکر تهیه آن در خانه نیفتاده باشد. هر وقت نام فلافل میآید همه ناخودآگاه یاد شهرهای جنوبی ایران میافتند و اعتقاد دارند مزه فلافلی که در این شهرها خوردهاند، هنوز زیر زبانشان است. در جزیره کیش هم میتوانید این غذای خوشمزه را سفارش دهید و از عطر و طعم متفاوت آن لذت ببرید.
همانطور که حتما میدانید فلافل از ترکیب نخود خام با پیاز، سیر، نمک، فلفل، پودر زیره سبز، آویشن، ادویه کاری، فلفل قرمز و پودرتخم گشنیز تهیه میشود. پیشنهاد میکنیم حتما به عنوان شام یا حتی میان وعده، خود را به یک ساندویچ پرملات فلافل در کیش مهمان کنید و لحظات خوشی بسازید.
خوراک دال عدس
یکی از پر طرفدارترین غذای محلی مردم کیش، خوراک دال عدس است. خوب است بدانید که به عدسی که پوست گرفته و دونیم شده است، دال عدس می گویند. این خوراک مانند عدسی درست میشود، پس اگر از علاقمندان به عدسی هستید، حتما از خوراک دال عدس هم خوشتان میآید.
یریش
این غذا را شاید در منو رستورانهای سنتی کیش نتوانید پیدا کنید، اما اگر در محلههایی که مردم بومی زندگی میکنند سراغ یریش را بگیرید، قطعا به مراد دلتان میرسید. این غذا در عین سادگی بسیار خوشمزه و مقوی است و بومیان کیش آن را معجزهای برای درمان سرماخوردگی میدانند.
آنها برای تهیه یریش، بلغور پاککرده را در تابهای بدون روغن تفت میدهند تا طلایی رنگ شود. پیاز را در ظرف دیگری سرخ کرده و به آن نمک و زردچوبه اضافه میکنند. سپس بلغور را به این ترکیب اضافه کرده و با هم تفت می دهند.
بعد از اضافهکردن مقداری آب، صبرمی کنند تا غذا به جوش بیاید و کم کم آب غذا کشیده شود. بعد از پخت، آن را در ظرف دلخواه میریزند و با کشمش تفتداده شده، تزئین میکنند.
سمبوسه (samosa)
نام سمبوسه هم مانند فلافل با شهرهای جنوب ایران گره خورده است. سمبوسه انواع مختلفی دارد و طعم آن بسته به مواد میانی، متفاوت است. در مدت زمان حضورتان در جزیره زیبای کیش، میتوانید انواع سمبوسه با سیبزمینی، کالباس، سوسیس، مرغ و حتی عدس را امتحان کنید و لذت ببرید.
نانهای سنتی کیش
شاید جزیره کیش جزو معدود مناطق در ایران باشد که تعداد نانهای سنتی آن از انگشتان یک دست هم بیشتر است! اگر گذرتان به محلههای بومینشین کیش بخورد، حتما توجهتان به کلمه «خبز» در کوچه پس کوچههای آنجا جلب میشود. خبز به عربی یعنی نان. در ادامه 6 نان سنتی معروف کیش را نام میبریم:
- خبز خمیر
- خبز لس
- خبز تاوه
- خبز چباب
- خبز فلزین
- خبز بریزه
شیرینیهای سنتی کیش
ممکن است کمتر کسی نام شیرینیهای محلی کیش را شنیده باشد یا حتی به عنوان یک سوغاتی جذاب، به آن فکر کرده باشد. خوب است بدانید که انواع شیرینی جایگاه ویژهای در بین مردم بومی این منطقه دارند. اصالت بعضی از این شیرینیها به کشورهای عربی میرسد و بعضی دیگر ریشه ایرانی و بومی دارند. اگر قرار است به زودی به جزیره کیش بروید، از خرید این شیرینیها غافل نشوید:
- رنگینک
- لگیمات
- خبیصه
- ساگو
- بلالیط
- عصیده
- جلاب
- خنفروش
غذاهای سنتی کیش را کجا بخوریم؟
حالا که همه غذاهای سنتی کیش را شناختید، سوالی که پیش میآید این است که این غذاهای خوشآبورنگ را کجا سفارش بدهیم و بخوریم؟
نکتهای که لازم است بدانید این است که برای سفارش بیشتر این غذاها باید قید معروفترین رستورانهای کیش را بزنید و به سراغ رستورانهای سنتی و کمتر شناخته شده جزیره در محلههای بومینشین کیش بروید. در ادامه شما را با تعدادی از این رستورانها آشنا میکنیم:
رستوران هواری کیش
بهترین رستوران غذای محلی کیش، رستوران هواری است. این رستوران با دکور ساده اما در عین حال مدرن و زیبای خود، محیطی آرام و دوستداشتنی را برای صرف انواع غذاهای سنتی کیش فراهم کرده و عطر و طعم غذاهای آن، زبانزد خاص و عام است.
شما میتوانید انواع غذاهای محلی مانند قلیه ماهی، قلیه میگو و کوکو ماهی را سفارش دهید و لحظات شیرینی داشته باشید.
- آدرس: بلوار مروارید، ستاره، میرداماد
- تلفن: 07644445151
- ساعت کاری: 12:30 تا 6- 20 تا 23
- اینستاگرام: havari_restaurant
رستوران دریایی عمو اکبر کیش
همان طور که از نام این رستوران مشخص است، منو غذاهای رستوران عمو اکبر فقط به غذاهای دریایی اختصاص دارد. صیادان هر روز ماهیهای تازه صیدشده نظیر کوسه ماهی، شوریده و شیر را به این رستوران میرسانند تا آشپزهای ماهر آنجا، بتوانند خوشمزهترین غذاهای دریایی را تهیه کنند.
از دکوراسیون رستوران عمو اکبر کیش اگر بخواهید بدانید باید بگوییم که این رستوران در سادهترین حالت ممکن طراحی و دکور شده که همین ویژگی باعث ایجاد احساس راحتی و صمیمیت میشود.
- آدرس: روبروی بازار پانیذ، مجتمع حافظ
- تلفن: 07644424396
- ساعت کاری: 12 تا 16:30
خانه مردمشناسی بومیان کیش
برای خوردن یک غذای محلی خوشمزه، چه جایی بهتر از خانه مردمشناسی بومیان کیش؟! مکانی که بازدید از آن به شما این امکان را میدهد که چند ساعتی را مانند یک فرد بومی زندگی کنید، از آداب و رسوم اهالی کیش باخبر شوید، بومیان را در حال بافتن تور ماهی و سایر صنایعدستی کیش تماشا کنید، لباسهای سنتی به تن کنید و در کنار همه این جاذبهها، یکی از خوشمزهترین غذاهای سنتی عمرتان را هم نوشجان کنید.
خانه مردم شناسی یکی از معروفترین جاهای دیدنی کیش است و آنقدر تماشایی و دیدنیست که گشتگذار در آن، جزو عمرتان حساب نمیشود.
- آدرس: محله تاریخی سفین کیش
- تلفن: 07644432844
- ساعت بازدید: 10 تا 13- 15:30 تا 20:30
کلام آخر
در این مطلب از یومگ تلاش کردیم تا شما را با غذاهای محلی کیش که بسیاری از آنها حتی در بین کیشوندها هم ناشناخته مانده، آشنا کنیم و وسوسهتان کنیم که نه فقط برای تماشای جاهای دیدنی کیش و لذت بردن از جاذبههای منحصربهفرد آن، که برای چشیدن طعمهایی بینظیر در اولین فرصت به جزیره کیش سفر کنید.
شما میتوانید برای رزرو بهترین 🏡هتلهای کیش هم روی یوتراوز حساب باز کنید و برای انتخاب هتلی متناسب با بودجه و سلیقهتان، از راهنماییهای تیم پشتیبانی ما هم بهرهمند شوید.
در پایان امیدواریم از طعم غذاهای سنتی کیش حسابی لذت ببرید و عزیزانتان را هم برای امتحان کردن آنها تشویق کنید!
سوالات متداول
معروفترین غذاهای سنتی کیش با ماهی کدامند؟
سمک مشوی، کله کندی، کوکو ماهی، مضروبه، قلیه ماهی و قلیه میگو
بهترین غذاهای محلی کیش بدون ماهی کدامند؟
خورشت مارگوک، شاورما، مجبوس لحم، هریسه، حمسه الخرت
غذای محلی کیش را کجا بخوریم؟
بهترین رستورانهای جزیره کیش که میتوانید غذاهای سنتی در آنجا سفارش دهید عبارتند از: رستوران دریایی عمو اکبر، رستوران هواری کیش و رستوران خانه مردمشناسی بومیان کیش