خانه بومیان کیش

جزیره نقره‌فام کیش، یکی از مقصدهای گردشگری جذاب در ایران است که همیشه طرفداران خاص خود را دارد. جدا از طبیعت زیبا، تفریحات این جزیره دلیلی برای جذب گردشگر است. اما کیش بیش از این‌ها دارد، خانه‌ها و مکان‌های تاریخی که کمتر کسی از آن‌ها باخبر است. خانه بومیان جزیره کیش، یکی از خانه‌های تاریخی در جزیره است. برای آشنایی با آداب‌ورسوم و فرهنگ مردم کیش چه جایی را بهتر از این خانه می‌توان یافت؟ در ادامه با یومگ همراه باشید تا سفری به جنوب دل‌انگیز با مردمانی خونگرم و مهربان در خانه بومیان جزیره کیش داشته باشیم.

آنچه در این مقاله درباره خانه بومیان جزیره کیش می‌خوانید:

• سفری در پیشینه خانه بومیان کیش
• خانه‌موزه مردم‌شناسی کیش
• آشنایی با بخش‌های مختلف خانه بومیان کیش
• چندول خانه یا اتاق خرما خانه بومیان کیش

سفری در پیشینه خانه بومیان کیش

حاج عبدالله بن شاهین یکی از شخصیت‌های معروف و محبوب در جزیره کیش بوده که این خانه تاریخی متعلق به ایشان ‌است. این خانه که در قدیم برای خود بروبیایی داشته، ساختاری کاملا به سبک خانه‌های جنوب دارد. حاج عبدالله از هر انگشتش یک هنر می‌چکیده؛ هم تاجر مروارید بوده و هم یکی از بزرگ‌ترین لنج‌های بادبانی آن زمان را در اختیار داشته ‌است.

گلافی یا لنج‌سازی از دیگر شغل‌های این شخصیت بزرگ بوده ‌است. خانه بومیان کیش، بیش از 1200 متر وسعت دارد و حدود 200 سال پیش بنا شده‌ است. محله سفین قدیم؛ محله‌ای قدیمی و عرب‌نشین است که خانه بومیان کیش در آن قرار دارد. این خانه، یکی از قدیمی‌ترین خانه‌ها در جزیره کیش است و سبک معماری آن مشابه دیگر خانه‌های بومی کیش است.

خانه بومیان کیش یا مدرسه محله سفین؟ جریان از این قرار است که این خانه، در میان اهالی کیش و بومیان این منطقه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده است. این بنا که 15 اتاق دارد، در گذشته برای کلاس‌های مکتب و یادگیری قرآن کاربری داشته ‌است.

خانه‌موزه مردم‌شناسی کیش

اگر به تاریخ، فرهنگ، آداب‌ورسوم و معیشت اهالی کیش علاقه‌مندید حتما سری به این خانه تاریخی بزنید. از آن جایی‌که این خانه با هدف اشتغال‌زایی برای بومیان محله و توجه به گردشگری تبدیل به خانه مردم‌شناسی بومیان کیش شده‌است، انواع صنایع‌دستی را می‌توانید در این خانه بیابید. اهالی جنوب، به خونگرمی و مهمان‌نوازی شهرت دارند؛ در این خانه با سبک مهمان‌نوازی اهالی کیش بیشتر آشنا شوید و با اصالت و سنت این بومیان لحظاتی خوش را برای خود رقم بزنید. در این خانه می‌توانید به طور زنده با شیوه معیشت و کار بومیان کیش در گذشته نیز آشنا شوید.

آشنایی با بخش‌های مختلف خانه بومیان کیش

بسان تمامی خانه‌های سنتی و قدیمی در ایران زمین، خانه بومیان کیش دارای بخش‌های مختلف و متعددی است. این خانه 15 اتاق دارد و مشابه خانه‌های عربی ساخته شده‌ است. خانه بومیان دو حیاط به نام‌های حیاط مجلسی و حیاط خانه دارد. حیاط مجلسی بیشتر برای افراد غریبه و مردان نامحرم استفاده می‌شده و حیاط خانه برای اهالی خانواده بوده و دری مخصوص برای ورودی خانواده داشته است.

اتاق زمستان، اتاق تابستان، اتاقی برای مهمان‌های مرد، اتاقی برای مهمان‌های زن، اتاق حجله، حیاط خانواده، حیاط مهمان، مطبخ، مکتب‌خانه، انبارخانه و انبار علوفه که همگی با وسایل و ابزار سنتی گذشته تزیین شده‌اند در این خانه به نمایش گذاشته شده‌اند. در ادامه این مقاله با ما همراه باشید تا با بخش‌های مختلف این خانه بیشتر آشنا شوید.

• اتاق تابستان یا مصیف؛ بادگیرهای زیادی دارد که سبب می‌شود هوای اتاق خنک باشد. این اتاق بر روی سکویی با ارتفاع یک ونیم متری نسبت به سطح زمین ساخته شده ودورتا دور آن با پنجره و بادگیرهای تاقچه‌ای احاطه شده است.
• مطبخ یا آشپزخانه نیز مکانی برای پخت‌وپز غذا و پخت نان بوده‌است.
• بیت‌العود یا اتاق خواب از دیگر اتاق‌های این خانه است که با انواع ظروف زینتی از جمله صندوق‌های چوبی، ظروف چینی و دیوارهای آیینه‌کاری تزیین شده‌است. رادیو، تلویزیون، تخت دو نفره با قدمتی 85 ساله که سوغاتی از هندوستان است از وسایلی هستند که در این اتاق قرار دارند. بیت‌العود از قدیمی‌ترین اتاق‌ها در این خانه است که برای استحکام بیشتر آن از ساروج در ساخت آن استفاده شده‌است.
• بیت‌الافروخ همان مکتب‌خانه است. این خانه حکم مدرسه را برای روستای صفین داشته است و جایی بوده که در آن به اهالی خانه و بومیان منطقه قرآن درس می‌دادند.
• بیت‌القهوه؛ اتاقی مخصوص برای مهمان‌های خانم‌ بوده است که در آن چای و قهوه تهیه و سرو می‌شده است.
• الفرشه یا اتاق حجله؛ از دیگر اتاق‌های خانه بومیان کیش است که جایگاه مهم و ویژه‌ای در زنده نگاه داشتن آداب‌ورسوم ازدواج بومیان کیش داشته است.
• اتاق بخار یا موادغذایی؛ اتاقی است که برای نگهداری مواد غذایی از آن استفاده می‌کردند، برنج، آرد، خمره‌های ماهی شور و صندوق های ماهی خشک‌شده از مواد غذایی هستند که در این خانه نگهداری می‌شده‌اند.
• بخارالهوش یا انبار علوفه گاو و گوسفند؛ از مکان‌هایی است که برای بومیان کیش از جایگاه مهمی برخوردار بوده است. این اتاق برای نگهداری احشام، نگهداری علوفه و غذای دام‌ها استفاده می‌شده ‌است.
• زربیه یا باغچه منزل، بخش مجزایی از خانه بومیان کیش است که در آن درختان نخل، کُنار، زنجیر، لوز و انواع صیفی‌جات و سبزی‌ها کاشته‌ می‌شده است. همان‌طور که می‌دانید در گذشته خبری از آب لوله‌کشی نبوده، به همین منظور داخل حیاط یک چاه برای تامین آب شرب اهالی خانه قرار داشته‌ است. یک چاه آب در حیاط بزرگ این خانه قرار دارد و تعدادی تخت اعیانی در داخل حیاط است که با نخل‌هایی در اطرااف احاطه شده‌اند و بسیار دیدنی هستند.

چندول خانه یا اتاق خرما خانه بومیان کیش

خرمای جنوب همیشه جزو بهترین و مرغوب‌ترین خرما‌ها در ایران بوده‌ است. یکی از اتاق‌های این خانه برای تهیه شیره خرما استفاده می‌شده است. چندول خانه؛ اتاقی مخصوص برای نگهداری، انبارکردن و تهیه شیره خرما است. این اتاق در گوشه‌ای از حیاط قرار دارد که باد کمتری به آن سمت می وزد، چراکه خرما در معرض باد سریع خشک می‌شود.

بومیان منطقه با شیوه‌ای خاص شیره خرما تهیه می‌کردند. جالب است بدانید که تهیه شیره خرما بیش از 600 سال سابقه دارد. این شیوه تهیه خرما در هیچ کجای ایران دیده نمی‌شود. بعد از بازدید از این خانه، می‌توانید با چای، خرما و قهوه عربی از خودتان پذیرایی کنید. اگر به عکاسی و ثبت خاطرات خود علاقه‌مند هستید، سری به اتاق حجله که امروزه تبدیل به اتاق عکاسی شده‌است بزنید و در آن‌جا کلی عکس بگیرید.

بخش‌های جذاب دیگری نیز در خانه بومیان کیش قرار دارد. این‌جا می‌توانید با دستان هنرمندان جنوبی از نقش ونگارهای زیبا حنا لذت ببرید. اهالی جنوب با طبخ نان تازه و غذاهای محلی پذیرای شما خواهند بود.

هر چقدر که آدم به جزیره بیاید تفاوتی در اصل ماجرا نمی‌کند. بومیان صاحبان اصلی جزیره کیش هستند. مردمانی سخت‌کوش که باید از دانش، سنت و تجارب آن‌ها استفاده کرد. در سفر به جزیره کیش سری به این خانه که نمادی از مهمان‌نوازی اهالی کیش است بزنید و با این اهالی اصیل کمی خاطره بسازید.

• آدرس: کیش، محله سفین قدیم، 200 متر مانده به بازار ماهی‌فروشان روبه‌روی بندرگاه صیادی
• ساعت بازدید: صبح از ساعت 10 الی 13 و عصر از ساعت 16 الی 21