آرامگاه میرزا کوچک خان جنگلی

آرامگاه میرزا کوچک خان جنگلی یکی از جاهای دیدنی رشت است. مکانی که 20 سال بعد از فوت سردار جنگل، پیکر او را در آغوش گرفته و اکنون به مکانی محبوب در بین گردشگران تبدیل شده است. بسیاری از ایرانی‌ها درباره رشادت‌ها و مبارزات میرزا کوچک خان جنگلی شنیده‌اند، اما کمتر کسی درباره مکان دقیق آرامگاه او و حتی نحوه فوتش خبردارد.

در این مطلب از مجله گردشگری یوتراوز، درباره آرامگاه میرزا کوچک خان جنگلی و نحوه دسترسی به آن صحبت می‌کنیم. امیدوارم بعد از مطالعه این مقاله، نسبت به بازدید از آرامگاه سردار جنگل ترغیب شده باشید و با خرید بلیط هواپیما رشت، برای کشف و تماشای زیبایی‌های منحصربه‌فرد این شهر، خود را در اولین فرصت به شهر باران برسانید.

در این مقاله از آرامگاه میرزا کوچک خان جنگلی می‌خوانید:

• آرامگاه میرزا کوچک خان جنگلی کجاست؟
• چگونه به آرامگاه میرزا کوچک خان جنگلی برویم؟
• ساعت بازدید از آرامگاه میرزا کوچک خان جنگلی
• بهترین زمان بازدید از آرامگاه میرزا کوچک خان جنگلی
• معماری آرامگاه میرزا کوچک خان جنگلی
• میرزا کوچک خان جنگلی چه کسی بود؟
• جاهای دیدنی اطراف آرامگاه میرزا کوچک خان جنگلی

آرامگاه میرزا کوچک خان جنگلی کجاست؟

آرامگاه سردار جنگل در قبرستان سلیمان داراب رشت واقع شده است. این مکان نه تنها به خاطر مزار میرزا کوچک خان جنگلی، بلکه به خاطر آرامگاه‌های مشاهیری نظیر شیون فومنی، نصرت رحمانی، دکتر محمود بهزاد و ابراهیم فخرایی همواره مورد توجه اهالی رشت بوده و سیل بازدیدکنندگان از این مکان، از توجه و قدرشناسی مردم نسبت به افتخارآفرینان ملی، حکایت دارد. بسیاری از مسافران با خرید بلیط قطار تهران رشت، خود را به این شهر می‌رسانند و از آرامگاه رهبر جنبش جنگل، دیدن می‌کنند.

📍 آدرس آرامگاه میرزا کوچک خان جنگلی: محله سلیمان داراب، خیابان استاد سرا، قبرستان سلیمان داراب

نقشه آرامگاه میرزا کوچک خان جنگلی

چگونه به آرامگاه میرزا کوچک خان جنگلی برویم؟

نمی‌دانیم محل اقامت شما کدام یک از هتل های رشت است و چقدر از آرامگاه میرزا کوچک خان جنگلی فاصله دارید؛ اما باید این مژده را بدهیم که دسترسی به آرامگاه او بسیار آسان است. فقط کافی‌ست خود را به جنوب شهر رشت، بلوار شیون فومنی برسانید و سپس وارد خیابان شانزده متری سمیه شوید. قبرستان سلیمان داراب در ابتدای این خیابان قرار دارد.

ساعت بازدید از آرامگاه میرزا کوچک خان جنگلی

هیچ محدودیتی برای بازدید از آرامگاه میرزا کوچک خان جنگلی وجود ندارد. شما می‌توانید همه روزه و 24 ساعت شبانه‌روز به قبرستان سلیمان داراب بروید و از آرامگاه این سردار معروف گیلک، دیدن کنید. اگر هزینه بازدید از آرامگاه دغدغه‌تان است، باید بگوییم که نیازی به پرداخت هزینه نیست و بازدید از آرامگاه میرزا کوچک خان جنگلی، رایگان است.

بهترین زمان بازدید از آرامگاه میرزا کوچک خان جنگلی

سفر به رشت و بازدید از آرامگاه میرزا، فصل و ماه نمی‌شناسد و درهای قبرستان سلیمان داراب همیشه به روی بازدیدکنندگان و علاقمندان باز است. اما خوب است بدانید که 11 آذر هرسال به مناسبت سالگرد فوت میرزا کوچک خان، مراسمی برای بزرگداشت او برگزار می‌شود و افراد زیادی از اقصی نقاط ایران خود را به آرامگاه سردار جنگل می‌رسانند.

پس چنانچه آذرماه به رشت رفتید، بازدید از آرامگاه میرزا کوچک خان جنگلی را فراموش نکنید.

معماری آرامگاه میرزا کوچک خان جنگلی

وارد قبرستان سلیمان داراب که بشوید، بنایی آجری با ظاهری متفاوت توجه‌تان را جلب می‌کند. این بنا، آرامگاه میرزا کوچک خان جنگلی است. آرامگاه سردار جنگل، با الهام از معماری ایرانی اسلامی ساخته شده و استفاده از آجر، سفال، چوب و کاشی این بنا را به خانه‌های استان گیلان، شبیه کرده است.

آرامگاه میرزا کوچک خان به صورت هشت ضلعی منظم طراحی شده و 8 ستون دارد. اگر جزئیات بیشتری درباره آرامگاه بخواهید بدانید باید بگوییم که این بنا 40 متر مربع مساحت دارد وارتفاع آن هم 9 متر است. پیشنهاد می‌کنیم هنگام بازدید از این آرامگاه متفاوت، حتما سر خود را بالا بیاورید و به سقف آن نگاه کنید. چیزی که می‌بینید دست کمی از یک شاهکار معماری ندارد! در ساخت سقف آرامگاه میرزا کوچک خان از چوب استفاده شده و همین موضوع شباهت آن را به معماری گیلان، دوچندان می‌کند.

حتما برایتان جالب است اگر بدانید سنگ قبرهای کنار آرامگاه میرزا کوچک خان، متعلق به یاران باوفای او هستند. چه خوب است اگر بعد از بازدید از مزار سردار جنگل، سری به مزار همرزمان شجاع و مبارز او هم بزنید و یادی از آن‌ها کنید. قطعا تا به‌حال متوجه تفاوت آرامگاه میرزا کوچک خان با آرامگاه‌ سایر نام‌آوران کشورمان شده‌اید. این آرامگاه غیر از مکان، معماری و مصالح استفاده شده، ویژگی دیگری هم دارد. در محوطه قبرستان سلیمان، درختان زیبایی کاشته شده که یادآور جنبش جنگل و رشادت‌های سردار بزرگ این نهضت در گوشه گوشه گیلان سرسبز است. طرح فعلی آرامگاه در سال 1360 به تصویب دفتر فنی حفاظت آثار باستانی گیلان رسیده و در 10 خرداد 1382 هم در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است.

میرزا کوچک خان جنگلی چه کسی بود؟

میرزا یونس استادسرایی ملقب به میرزا کوچک خان جنگلی در سال 1257 هجری شمسی و در محله استادسرا شهر رشت به دنیا آمد. از آنجایی که پدرش به میرزا بزرگ معروف بود، به او لقب میرزا کوچک دادند. او چند سالی را به قصد یادگیری علوم دینی در تهران و مدرسه محمودیه گذراند و اصول صرف و نحو را آموخت؛ اما در روزگاری که ایران تحت استعمار روسیه و خودکامگی قاجارها بود، یادگیری علوم حوزوی به کار میرزا نمی‌آمد و روحیه ملی‌گرایی و آزادی‌خواهی او را سیراب نمی‌کرد.

بنابراین دست از کتاب و دفتر شست و به صف مبارزان گیلان پیوست و مدتی هم در کنار ستارخان فعالیت کرد. آوازه رشادت‌ها و مبارزات میرزا کوچک خان به گوش روس‌ها رسید و او را تبعید کردند. میرزا پس از آزادی، به گروه 17 نفره‌ای که همه اعضای آن از طرفداران نهضت مشروطه بودند، پیوست و چندی بعد هم رهبری گروه را برعهده گرفت. این گروه با نام گروه جنگل همه تمرکز خود را روی اخراج نیروهای بیگانه و مبارزه با استبداد گذاشته بودند و در مرامنامه آن‌ها نیز بر تساوی انسان‌ها با هر مذهب و نژادی تاکید شده بود.

جنبش جنگل به مدت 7 سال بر آرمان‌ها و اهداف خود ایستادگی کرد و دستاوردهای فراوانی هم داشت، تا اینکه در آبان سال 1300 طرفداران شوروی با حمایت نیروهای رضاخان، کودتایی علی میرزا کوچک خان ترتیب دادند و با دستگیری طرفداران سردار جنگل، این گروه آزادی‌خواه را مجبور به عقب‌نشینی کرده و تعدادی از اعضای آن را نیز دستگیر کردند. در جریان این شورش، میرزا کوچک خان جنگلی مجبور شد به مدت 10 روز خود را مخفی کند. او که تا پای جان پای اهدافش ایستاده بود، تصمیم گرفت برای تجدید قوا به نزد حاکم خلخال که از طرفداران نهضت جنگل بود برود. او کوه‌های تالش را برای رسیدن به خلخال انتخاب کرد و همراه یار آلمانی‌تبار خود گائوک، به راه افتاد.

هیچ‌کس نمی‌دانست که میرزا کوچک خان جنگلی قدم در راهی بی‌بازگشت گذاشته بود...

میرزا و همرزم‌اش در کوه‌های تالش، گرفتار برف و طوفان شدند و در آذر سال ۱۳۰۰ در اثر سرما و یخبندان، جان سپردند. اما این پایان زندگی پرافتخار میرزا نبود...
دشمنان او حتی از جنازه او هم وحشت داشتند، پس به محض مطلع‌شدن از مرگش، «رضا اسکستانی» را فرستادند تا سر میرزا کوچک‌خان را از تن جدا کند و آن را با خود به رشت بیاورد. سر میرزا را تا مدت‌ها کنار سربازخانه رشت و در معرض دید عموم گذاشتند تا درس عبرتی برای مخالفان باشد. جسم بی سر را هم بدون هیچ تشریفاتی در گورستان دهکده دفن کردند.

سپس سر بریده میرزا را به تهران و نزد رضاخان بردند و طبق دستور او در گورستان حسن آباد دفن کردند. اما یکی از طرفداران میرزا به نام «کاس آقا حسام» که آنجا حضور داشت، سر را محرمانه از گورکن گرفت و در محله سلیمان داراب به خاک سپرد.

بیست سال بعد از مرگ میرزا کوچکخوان و همزمان با استعفای رضاخان، در شهریور سال ۱۳۲۰ آزادی‌خواهان گیلان جسم میرزا را هم به قبرستان سلیمان داراب منتقل و در جوار سر دفن کردند.

جاهای دیدنی نزدیک آرامگاه میرزا کوچک خان جنگلی

بعد از بازدید از آرامگاه میرزا وقت آن است که گشت‌وگذار خود را تکمیل کنید و به جاهای دیدنی این شهر همه چیزتمام، سر بزنید.

خانه میرزا کوچک خان جنگلی

به نظر ما بازدید از آرامگاه میرزا بدون بازدید از محل زندگی‌اش، بی‌فایده است. پس پیشنهاد می‌کنیم پیش از تماشای خانه سردار جنگل، رشت را ترک نکنید. خانه میرزا کوچک خان جنگلی 3 کیلومتر از قبرستان سلیمان داراب فاصله دارد و به لطف وسایل حمل‌ونقل عمومی دسترسی به آن هم بسیار آسان است‌.

خانه میرزا بی‌شباهت به یک موزه نیست، فقط کافی‌ست یک‌بار به این مکان زیبا بروید تا حرف ما را تایید کنید. خانه‌ای چوبی و دوطبقه، با معماری اصیل گیلانی، ایوانی بزرگ و اتاق‌هایی تو در تو. در این خانه می‌توانید عکس‌ها، نامه‌ها، ادوات جنگی و حتی لباس‌های میرزاکوچک خان را ببینید و با این مبارز ملی‌گرا بیشتر آشنا شوید.

میدان شهرداری رشت

میدان شهرداری در 4 کیلومتری آرامگاه سردار جنگل واقع شده و بازدید از آن از واجبات سفر به این شهر است. این میدان به عنوان نماد رشت شناخته می‌شود و به لطف جاذبه‌های متعددش، دل هر پیر و جوانی را می‌برد. به شما اطمینان می‌دهیم که قدم زدن در خیابان سنگفرش شده میدان شهرداری رشت و تماشای ساختمان‌های منحصربه‌فرد آن، لذت گشت‌وگذار در رشت را برایتان دوچندان می‌کند.

بازار سنتی رشت

محال است کسی به رشت بیاید و سری به بازار بزرگ آن نزند. مکانی رنگارنگ و خوش‌عطر و بو که گوشه‌گوشه‌اش سرشار از شور زندگی‌ست و قدم زدن در آن خستگی ناپذیر است. اگر به دنبال خرید سوغات رشت هستید و می‌خواهید یادگاری از این دیار سرسبز با خود به خانه ببرید، 4 کیلومتر از آرامگاه میرزا کوچک خان به سمت خیابان امام خمینی رانندگی کرده و به میدان شهرداری برسید.

بازار سنتی رشت در چندقدمی میدان شهرداری واقع شده پس می‌توانیم بگوییم بازدید از میدان شهرداری، حکم «با یک تیر چندنشان زدن» را دارد!

سخن آخر

در این مقاله از آرامگاه میرزا گفتیم و تلاش کردیم تا شما را از زندگی او و نحوه شهادت میرزا کوچک خان جنگلی مطلع کنیم. شناخت غیورمردانی همچون سردار جنگل که حتی تا دم مرگ هم در پی تحقق آرمان‌های حق‌طلبی و آزادی‌خواهی خود بودند و همچنین مطالعه فعالیت‌ها و رشادت‌های آن‌ها، برای همه ما واجب است.

امیدواریم توانسته باشیم شما را نسبت به این امر مشتاق کنیم تا در سفر بعدی خود به رشت، بازدید از آرامگاه میرزا کوچک خان جنگلی را هم در برنامه سفر خود بگنجانید.