جاهای دیدنی ایران

تنگ بُستانک، بهشت گمشده شیراز

Q: بهشت گمشده شیراز باز است؟

بهشت گمشده شیراز درهای طبیعیست که بهصورت 24 ساعته در تمام روزهای سال باز است.

ریحانه پورغلام
11 دی 1401

زمان برای مطالعه 10 دقیقه

...
...
تعداد کلمات

کسی هست که عاشق قدم گذاشتن در بکرترین مناظر طبیعت نباشد؟ تنگ بستانک شیراز که به بهشت گمشده شیراز هم می‌شناسندش، دره‌ای سرسبز و خوش‌آب‌وهواست که از دل رشته‌کوه‌های زاگرس سر برآورده در حالی‌که زیبایی‌هایش تا همین چند دهه قبل، از چشم عموم مردم پنهان مانده بود. آدرس، مسیرهای دسترسی و دیدنی‌های این بهشت گمشده را در این مطلب بخوانید.

بهشت گمشده شیراز که امروز به بهشت گمشده شیراز معروف شده، دره‌ای بسیار بکر و سرسبز در میان رشته کوه‌های زاگرس است. این دره که تنگ بُستانک نام دارد، تا اوایل دهه 60 از چشم عموم مردم پنهان بود تا این‌که کوه‌نوردان آن را کشف کردند و شهرت مناظر زیبایش به‌گوش افراد بیشتری رسید.

تنگ بُستانک، بهشت پنهانی در اطراف شیراز است که فقط در حدود 120 کیلومتر (بسته به جاده‌ای که انتخاب می‌کنید) از شیراز فاصله دارد. اگر ‌دنبال جاهای دیدنی اطراف شیراز می‌گردید، تنگ بستانک را انتخاب کنید تا بعد از پشت‌سرگذاشتن چندین جاذبه طبیعی، به بهشت پنهان مرودشت برسید. در این مطلب از مجله گردشگری یوتراوز، موقعیت دقیق این تنگه و تمام مسیرهای دسترسی به آن را می‌خوانید و با نقاط جذاب تنگ بستانک و جاهای دیدنی اطراف آن آشنا می‌شوید.

چه ماجراجویی و هیجانی بهتر از پیداکردن بهشتی محبوس بین دیوارهای نفوذناپذیر دو رشته‌کوه مرتفع؟ 🤩😉

آشنایی با بهشت گمشده شیراز، تنگ بستانک

تنگ بُستانک شیراز، دره‌ای بی‌نهایت زیبا و خوش‌آب‌و‌هواست که در استان فارس در بخش کامفیروز شهرستان مرودشت واقع شده است. برای دسترسی به این منطقه رویایی، فقط کافی‌ست با خرید بلیط هواپیما یا بلیط قطار شیراز خود را به شیراز برسانید و سپس برای یک ماجراجویی تمام‌عیار آماده شوید!

این دره در گذشته منطقه‌ ییلاقیِ بخش‌های کامفیروز و بیضا محسوب می‌شد و مناظر بکرش برای گردشگران ناشناخته باقی مانده بود. روستاهای پایین این دره از آب گوارای آن برای مصرف شرب و آبیاری زمین‌های کشاورزی استفاده می‌کردند و گردشگران اندکش به مردم محلی محدود می‌شد. تا این‌که در اوایل دهه 60، کوه‌نوردان و طبیعت‌گردها شهرت این منطقه را به‌تدریج به گوش افراد بیشتری رساندند و تنگ بستانک کم‌کم به‌عنوان یکی از زیباترین جاهای دیدنی اطراف شیراز به مردم معرفی شد. مناظر طبیعی شگفت‌انگیز و بی‌بدیل این منطقه در سال 1378 با مصوبهٔ شورای عالی حفاظت محیط زیست، به‌عنوان منطقه حفاظت‌شده جنگلی تنگ بستانک شیراز (بهشت گمشده) به ثبت رسید.

همانطور که خودتان هم حدس زده‌اید، چشم‌اندازهای طبیعی و پنهان‌بودن آن از چشم اغلب مردم، دلیلی بود که این دره به بهشت گمشده شهرت پیدا کرد.

ویژگی‌های طبیعی دره بستانک

بهشت گمشده شیراز که از بین شکاف رشته‌‌کوه‌های زاگرس سر برآورده، منطقه‌ای کوهستانی با پوشش جنگلی‌ست که شباهت زیادی با جنگل‌های شمال ایران دارد. رودخانه‌ای زلال با آبی خنک از میان درختان چنار و گردوی این دره گذر می‌کند و به هر طرف که بروید با چشمه‌ها و آبشارهای خیال‌انگیزی روبه‌رو خواهید شد. درختان برافراشته دره، سایه‌های پهنی روی زمین ایجاد کرده‌اند و قسمت‌هایی از جنگل، کاملا تاریک است. همین موضوع آب‌وهوای منطقه را از بخش‌های اطراف مطبوع‌تر و خنک‌تر کرده‌ است. آب رودخانه کر، که سد درودزن را بر روی آن ساخته‌اند، به این تنگه می‌ریزد و از آن‌جا روستاهای پایین‌دست را آبیاری می‌کند.

اقلیم: منطقه ایرانی تورانی دارای تابستان‌هایی خشک و زمستان‌هایی سرد
مساحت منطقه حفاظت‌شده تنگ بستانک: 15324 هکتار
میانگین ارتفاع: در کوتاه‌ترین نقطه 1700 – در بلندترین نقطه 3700 متر
درجه حرارت: بین 14 تا 16 درجه
متوسط بارندگی: 24/479
پوشش گیاهی: درختان سایه‌پسند از جمله چنار، گردو، بلوط، زالزالک، بادام کوهی، بنه، بومادران، بوته‌های آیشن، انواع گیاهان دارویی از جمله خارشتر
پوشش حیوانی: انواع پرندگان شکاری مانند مرال، خرس قهوه‌ای، سمور، سنجاب، روباه، میش، قوچ، بز وحشی، خرگوش

تنگه بُستانک شیراز کجاست؟

آدرس بهشت گمشده شیراز: استان فارس، 120 کیلومتری شمال غربی شیراز، شهرستان مرودشت، بخش کامفیروز، مسیر جنگلی محوطه حفاظت‌شده تنگ بستانک

بهشت گمشده را می‌توانید در 120 کیلومتری شمال غرب شیراز، در بخش کامفیروز شهرستان مرودشت و در نزدیکی روستای مهنجان پیدا کنید. این تنگه زیبا در رشته‌کوه‌های دنا (بزرگ‌ترین چین‌خوردگی رشته‌کوه زاگرس) قرار گرفته و یکی از بهترین مناطق برای ییلاق است. جالب است بدانید که تنگه بستانک از طرفی به تخت جمشید شیراز و از طرف دیگر به آبشار معروف مارگون نزدیک است. اگر از سمت یاسوج راهی شیراز باشید، می‌توانید اول به آبشار مارگون سر بزنید و بعد از تنگ بستانک بازدید کنید. اگر از سمت مرودشت برای بازدید از تخت جمشید، شیراز را ترک کرده‌اید، بهشت گمشده می‌تواند مقصد بعدی‌تان باشد.

خبر خوب اینکه اطراف تنگ بستانک اقامت‌های بومگردی زیادی وجود دارد که می‌توانید شب را در آن‌ها بگذرانید. اگر هم طرفدار کمپینگ و چادرزدن هستید، امکانات مناسبی برای برپایی چادر از جمله آلاچیق و سطوح سیمانی، در منطقه حفاظت شده بهشت گمشده وجود دارد. البته که می‌توانید همیشه روی یوتراوز برای رزرو هتل‌های شیراز هم حساب باز کرده و بهترین هتل‌های این شهر را با کمترین قیمت ممکن رزرو کنید.

در ادامه تمام مسیرهای دسترسی به تنگه بستانک را شرح می‌دهیم. 👇

مسیر دسترسی به تنگ بستانک

همان‌طور که خواندید، تنگه بستانک بین دو شهر یاسوج و شیراز واقع شده و مسیر هر جاده برای رسیدن به این بهشت گمشده، بی‌نهایت زیبا و چشم‌نواز است. از هر طرف که راهی این منطقه باشید، از دیدن مناظر زیبای اطراف آن بی‌نصیب نمی‌مانید.

مسیر شیراز به تنگه بستانک

مسیر اول:

اولین مسیر از مرودشت و جاده کامفیروز می‌گذرد. از سمت دروازه قرآن، شیراز را به مقصد مرودشت ترک کنید. بزرگراه شیراز - مرودشت را ادامه دهید تا به دوراهی مرودشت و جاده سعادت‌شهر برسید. به سمت بزرگراه مرودشت - سعادت‌شهر برانید و به کمک تابلوها، مسیر خود را به سمت جاده کامفیروز تغییر دهید. نرسیده به شهر مهنجان، خروجی تنگ بستانک را خواهید دید.

فاصله شیراز (از دروازه قرآن) تا تنگه بستانک از مسیر جاده مرودشت - کامفیروز 133 کیلومتر است و تقریبا 2 ساعت طول می‌کشد. در این مسیر می‌توانید از دیدن دشت وسیع کامفیروز، دشت زیبای رامجرد، شالیزارها، سد درودزن (قدیمی‌ترین سد خاکی در خاورمیانه) و رود کر لذت ببرید. روستای پلکانی دشتک (از دیدنی‌ترین جاذبه‌های نزدیک تنگه) نیز در طول این مسیر و در روستای درودزن قرار گرفته است.

مسیر دوم:

دومین مسیر از شیراز به بهشت گمشده مرودشت، از جاده بیضا می‌گذرد. این مسیر کمی کوتاه‌تر از جاده کامفیروز است اما تقریبا به همان اندازه طول می‌کشد. برای رفتن از این مسیر باز هم از سمت دروازه قرآن، شهر را ترک کنید و در اولین دور برگردان وارد بزرگراه امام خمینی شوید. در اولین دوراهی به سمت بزرگراه محلاتی بپیچید و بعد از آن مسیر را در بزرگراه دکتر حسابی ادامه دهید. جاده شیراز به یاسوج را در پیش بگیرید و از اولین خروجی به سمت بیضا از این جاده خارج شوید. بیضا و پشت‌باغ را رد کنید و مجددا از اولین خروجی به سمت راست بپیچید. مسیر خود را در جاده کامفیروز ادامه دهید تا تابلوی تنگ بستانک را قبل از شهر مهنجان ببینید.

فاصله شیراز (از دروازه قرآن) تا بهشت گمشده از مسیر جاده بیضا 119 کیلومتر است و تقریبا 2 ساعت طول می‌کشد. در این مسیر نیز شالیزارها، بخش شمالی دریاچه درودزن، جنگل‌های بلوط و دشت‌های سرسبز، لذت سفر را دوچندان می‌کنند.

مسیر یاسوج به تنگ بستانک

اگر از شهر یاسوج در استان کهگیلویه و بویراحمد راهی بهشت گمشده باشید، می‌توانید از جاده یاسوج-شیراز به سمت تنگ بستانک حرکت کنید. برای این‌کار باید شهر اردکان را پشت‌سر بگذارید و بعد از گذشتن از روستای بهر غان، در اولین دوربرگردان به سمت چپ (روستای برشته) بپیچید. برای رسیدن به ورودی بهشت گمشده در شیراز، باید محدوده حفاظت‌شده تنگ بستانک را دور بزنید و وارد جاده کامفیروز شوید. قبل از رسیدن به روستای مهنجان تابلوی تنگ بستانک را خواهید دید.

فاصله یاسوج تا بهشت گمشده از مسیر جاده یاسوج-شیراز 142 کیلومتر است و تقریبا 2 ساعت‌ونیم در راه هستید. در این مسیر هم، جاذبه‌های طبیعی اطراف شیراز از جمله دشت و شالیزارهای کامفیروز و روستاهای سرسبز اطراف تنگه، هم‌مسیر شما هستند.

دیدنی‌های بهشت گمشده شیراز

ورودی تنگ بستانک مسیری خاکی‌ست و برای کشف بهشت گمشده شیراز باید مسیر کوتاهی را با سه‌چرخه یا پیاده طی کنید. (استفاده از سه‌چرخه‌ها رایگان نیست و باید مبلغی را بپردازید.) تنگه بین دیوارهای نفوذناپذیر کوه‌های دنا پنهان شده است و آب زلال رودخانه کر از میان آن جاری‌ست. تمام مسیر با انبوه درختان کهنسال و سرسبز چنار و بلوط پوشیده شده و شاخ‌وبرگ‌هایشان راه آفتاب را بسته‌اند. در امتداد مسیر سرسبز دره، آبشارهای کوچک زیادی غافلگیرتان می‌کند اما برای رسیدن به آبشار اصلی باید مسیر خود را ادامه دهید.

اگر آبشار اصلی را پشت سر بگذارید، بعد از طی 2.7 کیلومتر به منطقه پرآبی که سرچشمه نام دارد و دو راهی آن می‌رسید. مسیر سمت چپ شما را به باغ‌های سیب و گردو و روستای بسیار زیبای جیدِرزار می‌رساند. راه سمت راست نیز به حوضچه‌ای منتهی می‌شود که به استخر 9 متری معروف است. این حوضچه یکی از زیباترین مناظر تنگه بستانک محسوب می‌شود که روی آن با پوشش سنگی کوهستان پوشیده شده و غار آبی شگفت‌انگیزی را پدید آورده است. اگر کنجکاوی‌ بیش از این همراهی‌تان کند و مسیر را ادامه دهید، عرضِ تنگه کم‌تر و کم‌تر می‌شود و در نهایت بعد از 20 دقیقه پیاده‌روی و کمی کوه‌نوردی، به انتهای تنگه که جنگلی از درختان بلوط است، می‌رسید.

پوشش طبیعی تنگه بهترین فرصت برای کوه‌نوردی، صخره‌نوردی و جنگل‌نوردی‌ست. همان‌طور که گفتیم اولین‌بار، این کوه‌نوردان و طبیعت‌‌گردان بودند که شهرت تنگ بستانک شیراز را به گوش بقیه رساندند. اگر هم اهل کمپینگ و پیکنیک باشید، شرایط و امکانات خوبی برای اتراق در این دره فراهم شده است.

امکانات رفاهی بهشت گمشده شیراز

پارکینگ
سکوهای سیمانی برای چادرزدن
آلاچیق
سرویس‌های بهداشتی
بوفه‌های خوراکی و مواد غذایی
سطل زباله

دیدنی‌های اطراف تنگه بستانک

مسیر رسیدن به تنگ بستانک معروف به بهشت گمشده، پر است از زیبایی‌های طبیعی که نمی‌توان راحت از آن‌ها دل کند و بدون توقف خود را به مقصد رساند. اگر اهل طبیعت‌گردی باشید جاهای دیدنی بسیار زیادی را در اطراف این منطقه زیبا پیدا خواهید کرد. رود کر، سد زیبای درودزن، آبشار مارگون، دشت کامفیروز، دشت رامجرد، تنگ براق، تنگ گمبیل، روستاهای اطراف به‌خصوص روستای پلکانی دشتک از دیدنی‌ترین مناطق در اطراف این تنگه هستند.

رود کر

رود کر با 280 کیلومتر طول، بزرگ‌ترین رودخانه استان فارس است که از کوه‌های سیدمحمد، بالانگری و مارگون سرچشمه می‌گیرد. آب زلال این رود بعد از پیوستن به چشمه‌های متعدد شهرستان سپیدان به تنگ براق می‌ریزد و وارد شهرستان مرودشت می‌شود. پس از گذشتن از مسیر بهشتیِ تنگ بستانک به سد درودزن و از آن‌جا به دشت کامفیروز و رامجرد می‌ریزد و در نهایت سفر خود را در دریاچه بختگان به پایان می‌رساند. در این مسیر هم‌سفر رود کر باشید تا یکی از دل‌پذیرترین ماجراجویی‌های خود را تجربه کنید.

سد درودزن

یکی دیگر از جاذبه‌های اطراف بهشت گمشده کامفیروز، سد درودزن است که بر روی رودخانه کر ساخته شده و به عنوان قدیمی‌ترین سد خاکی خاورمیانه شناخته می‌شود. سد درودزن در 50 کیلومتری تنگ بستانک قرار دارد و اگر از سمت جاده مرودشت - کامفیروز راهی تنگه باشید، از کنار این سد زیبا عبور می‌کنید.

آبشار مارگون

یکی از معروف‌ترین آبشارهای ایران نیز در نزدیکی دره بستانک واقع شده است. آبشار مارگون، که مجموعه‌ای از آبشارهاست، سرچشمه رودخانه کر محسوب می‌شود و آب خنک و زلال آن در تنگ بستانک جاری است. این آبشار در 112 کیلومتری تنگ قرار گرفته و تقریبا 2 ساعت و نیم با آن فاصله دارد.

دشت کامفیروز

دشت کامفیروز که در جلگه وسیعی واقع شده، یکی از زیباترین دیدنی‌های اطراف تنگ بستانک است. رشته‌کوه‌ها و دامنه‌های این دشت را جنگل‌های بلوط و چشمه‌های فراوانی احاطه کرده و کناره‌های سد درودزن نیز در اراضی آن قرار گرفته است. شالیزارها این دشت بخش بزرگی از زیبایی‌های کامفیروز محسوب می‌شوند. دشت کامفیروز در مجاورت منطقه حفاظت‌شده تنگ قرار گرفته و مسیر دسترسی به تنگه از کنار آن می‌گذرد.

تنگ براق

اگر از جاده یاسوج - اقلید به قصد دیدن بهشت گمشده راهی شیراز باشید، می‌توانید در مسیر خود از یک تنگه زیبای دیگر نیز دیدن کنید. دره تنگ براق در روستایی به همین نام قرار گرفته و از توابع بخش سده در شهرتان اقیلد است. انبوه درختان سربه‌فلک‌کشده، غارهای طبیعی، رودهای خروشان، چشمه، آبچک و آبشارهای متعدد تنها بخش کوچکی از زیبایی‌های این دره هستند. کتیبه‌ای تاریخی که به خط پهلوی نوشته شده یکی دیگر از جاذبه‌های تنگ براق محسوب می‌شود. این دره را می‌توانید در 50 کیلومتری تنگ بستانک پیدا کنید. کافی‌ست جاده کامفیروز را تا رسیدن به روستای تنگ براق ادامه دهید.

تنگ گمبیل

بهشت گمشده فارس و تنگ براق تنها دره‌های زیبای منطقه نیستند. تنگ گمبیل که در 64 کیلومتری تنگ بستانک واقع شده، یکی دیگر از دره‌های بسیار زیبای رشته‌کوه دنا است. این تنگ در روستای ساران‌بهشت‌مکان (بشمکان) قرار دارد و رودخانه کر در مسیر زیبای این دره نیز جاری‌ست.

روستای دشتک | ماسوله شیراز

روستای پلکانی دشتک نزدیک بهشت گمشده شیراز

روستای دشتک یکی از دیدنی‌ترین جاذبه‌های اطراف شیراز است که در نزدیکی تنگ بستانک قرار دارد. این روستا که بر روی شیب کوه واقع شده، به معماری پلکانی‌ خانه‌ها، پوشش جنگلی، باغات، چشمه‌ها و آبشارهای فراوانش معروف است. روستای دشتک از توابع بخش درودزن است و اگر از جاده مرودشت - کامفیروز راهی تنگ بستانک باشید، می‌توانید در مسیر خود از این روستای پلکانی که شباهت زیادی به ماسوله دارد هم دیدن کنید. برای این کار کافی‌ست جاده مرودشت - کامفیروز را تا دو راهی بکان - کامفیروز ادامه دهید و وارد جاده درودزن به سمت بکان شوید. اولین خروجی به سمت راست، شما را به آبشار حصار و روستای کم‌نظیر دشتک می‌رساند. جاده منتهی به این روستای گردشگری آسفالت و دسترسی به آن بسیار آسان است.

روستای دیدنی دشتک در نزدیکی بهشت گمشده شیراز

جالب است بدانید که یکی از قدیمی‌ترین درختان جهان در این روستا نفس می‌کشد. درخت چنار کهنسال روستای دشتک به عقیده برخی دیرینه‌شناسان، چهارهزارسال قدمت دارد. بارگاه امام‌زاده فخرالدین، راه‌پله‌ای به نام کتل با هزارودویست پله و 6 آسیاب قدیمی از جاهای دیدنی این روستا هستند. همچنین چشمه‌های معدنی خنار، نهروم، مرشدی، آبگری، ده‌گاه و آب‌گرمی با آب‌های شفابخش‌شان، یکی دیگر از جاذبه‌های طبیعی روستا به‌شمار می‌روند.

بهشت گمشده شیراز در پاییز

از هر کسی بپرسید، فصل بهار و تابستان را برای گردش در این دره سرسبز پیشنهاد می‌کنند. اما اگر شما هم مثل اخوان ثالث معتقدید پاییز پادشاه فصل‌هاست، بهشت گمشده شیراز را در این فصل از دست ندهید. پاییز که می‌شود، هر یک از درختان انبوه دره به رنگ متفاوتی درمی‌آید و منظره بهشت گمشده شبیه تابلوهای نقاشی می‌شود. تنگ بستانک در این فصل بسیار زیباست اما به دلیل اقلیم تورانی منطقه، پاییز و زمستان‌های این دره بسیار سرد است، پس حتما لباس و کفش و تجهیزات مناسب به‌همراه داشته باشید.

عکس بهشت گمشده شیراز در زمستان

زمستان‌های بهشت گمشده بی‌برگ و بسیار سرد است. اما نمی‌شود چشم را از کوه‌های برف‌گرفته و بوم یکپارچه سفید دره برداشت. اگر دوست دارید در خلوت‌ترین زمان ممکن طبیعت‌گردی کنید، زمستان بهشت پنهان شیراز را از دست ندهید. در این ماجراجویی حتما لباس و کفش گرم و مناسب و تجهیزات کامل سفر به مناطق کوهستانی را به‌همراه داشته باشید و با آگاهی و آمادگی سفر کنید.

پیشنهاد یومگ

گوشه‌گوشه شیراز را که سرک بکشید، جاذبه‌ای شگفت‌انگیز انتظارتان را می‌کشد. اما تعداد زیادی از گردشگران از جاهای دیدنی فوق‌العاده‌ای که اطراف این شهر تاریخی وجود دارد، بی‌خبرند. یا از آن همه جای دیدنی، فقط تخت جمشید شیراز یا پاسارگاد شیراز را می‌شناسند. جاهای دیدنی اطراف شیراز آن‌قدر زیاد است که حتی خود شیرازی‌ها هم همه‌ی آن‌ها را نمی‌شناسند. تنگ بستانک یکی از دیدنی‌ترین این مناطق است. جاده و مسیر شیراز به این تنگه نیز پر است از جاهای دیدنی و مناظر سرسبز. اگر دنبال یک تفریح خانوادگی دلچسب در دل دره‌های زیبای زاگرس هستید، بهار و تابستان به این بهشت گمشده سفر کنید و اگر دنبال ماجراجویی، سکوت و سرما می‌گردید، پاییز و زمستان‌های این دره را از دست ندهید.

سوالات متداول

آدرس بهشت گمشده شیراز کجاست؟

تنگ بُستانک شیراز (بهشت گمشده)، در حدود 120 کیلومتری شیراز، در بخش کامفیروز شهرستان مرودشت، بعد از روستای کامفیروز و نرسیده به روستای مهنجان واقع شده است.