موزه آبگینه و سفالینه تهران

تهران شهر موزه‌هاست و بی‌شک موزه آبگینه و سفالینه یکی از موزه‌های مهم و زیبای این شهر است که جزو دیدنی‌ترین موزه‌های ایران شناخته می‌شود. این موزه که یکی از مشهورترین جاهای دیدنی تهران است، در یک خانه تاریخی بنا شده‌ است. اگر به سفال و شیشه علاقه‌مند هستید، حتما سری به موزه آبگینه و سفالینه تهران بزنید، جایی که می‌توانید مجموعه‌ای کم‌نظیر از این آثار را مشاهده کنید. جالب است بدانید که موزه آبگینه و سفالینه تهران، جزو ده موزه برتر ایران است و سالانه حدود 2 میلیون گردشگر از آن بازدید می‌کنند. یومگ قصد دارد در این مقاله شما را با موزه آبگینه و سفالینه بیشتر آشنا سازد.

آنچه در این مقاله از موزه آبگینه و سفالینه تهران خواهید خواند:

• موزه آبگینه و سفالینه تهران کجاست؟
• تاریخچه موزه آبگینه و سفالینه تهران
• معماری موزه آبگینه و سفالینه تهران
• بخش‌های مختلف موزه آبگینه و سفالینه تهران
• امکانات موزه آبگینه و سفالینه
  
• موزه آبگینه و سفالینه تهران آدرس

موزه آبگینه و سفالینه تهران کجاست؟

موزه آبگینه و سفالینه تهران در منطقه 12 تهران و یکی از جاذبه‌های معروف شهر تهران است. این موزه محبوب و مشهور مکانی برای نمایش شیشه‌ها و سفال‌های باارزشی است که از قدیم تا به امروز کشف شده و زمانی مورد استفاده افراد قرار گرفته‌اند. حتما در سفر به تهران نام خیابان سی‌ تیر یا قوام السلطنه را شنیده‌اید! چرا که جزو خیابان‌های مهمی است که آوازه‌اش در تاریخ تهران پیچیده و در آن دیدنی‌های متنوعی همچون موزه علوم و فنون، پطرس مقدس و آتشکده آدریان قرار دارد. همچنین در این خیابان رستوران‌های قدیمی به چشم می‌خورد که غذاها و خوردنی‌های خوشمزه‌ای در آن‌ها سرو می‌شود و موزه آبگینه و سفالینه هم در همین خیابان مهم و معروف واقع شده است. این موزه زیبا و تماشایی در یک ساختمان تاریخی با معماری منحصربه فرد واقع است که به اوایل دوره پهلوی تعلق دارد و دارای باغی بزرگ به مساحت 7000 مترمربع است.

احمد قوام یا قوام‌السلطنه - صاحب این خانه - یکی از معروف‌ترین سیاست‌مدارها در زمان قاجار بود. شخصی که برخی از مورخان ایران، او را چرچیل ایران خوانده‌اند. موزه آبگینه و سفالینه تهران، در واقع ملک شخصی این فرد بوده‌ که بعد از مرگ وی به تصرف دولت درآمده است. ( موزه آبگینه روی نقشه 👇).

تاریخچه موزه آبگینه و سفالینه تهران

آنچه امروزه از آن به عنوان موزه آبگینه و سفالینه تهران یاد می‌شود، در گذشته عمارتی منسوب به قوام‌السلطنه بود. این خانه مجلل و زیبا سال‌ها محل سکونت و کارهای اداری و سیاسی احمد قوام بود، اما تمام عمارت و سایر اموال قوام السلطنه توسط مجلس وقت مصادره شد و در سال 1311 این خانه به سفارت مصر فروخته شد. خانه قوام چند سالی به عنوان سفارت مصر در تهران فعالیت کرد، اما رابطه دوستانه ایران و مصر در دهه 40 قطع شد و چند سالی این خانه خالی ماند.
در سال 1351 بانک بازرگانی ایران، خانه قوام را با مبلغ 5 میلیون تومان خرید و به عنوان باشگاه کارکنان بانک مورد استفاده قرار گرفت. در نهایت در سال 1355 دفتر فرح دیبا خرید این عمارت قاجاری را برای راه‌اندازی موزه پیشنهاد کرد و این خانه در اختیار دفتر فرح پهلوی قرار گرفت. 

گروهی از طراحان و معماران ایرانی، فرانسوی و اتریشی کار طراحی این موزه را به عهده گرفتند. در سال 1377 موزه آبگینه و سفالینه به عنوان یکی از آثار با ارزش‌ترین بناهای ایران به شماره 2014 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
موزه آبگینه و سفالینه یکی از جذاب‌ترین دیدنی ‌های تهران چه برای ایرانیان و چه برای گردشگران خارجی است. شاید با خود بگویید موزه، موزه است دیگر! اما موزه آبگینه جایی است که هوش از سرتان می‌پراند و شما را همراه خود به سفری تاریخی در تاریخ شیشه و سفال ایران می‌برد. در این موزه آثار ارزشمند تاریخی زیادی نگهداری می‌شود که اشیای بده دست آمده از اکتشافات باستان‌شناسی چغازنبیل، جزو معروف‌ترین آن‌هاست.

معماری موزه آبگینه و سفالینه تهران

موزه آبگینه و سفالینه در خانه‌ای هشت ضلعی قرار دارد که در این خانه قدیمی سبک معماری متفاوتی به کار رفته است و نظر هر بیننده‌ای را به خود جلب می‌کند. معماری این موزه در واقع تلفیقی از سبک ایرانی و اروپایی قرن نوزدهم میلادی است که در زمینی به مساحت 1040 مترمربع، از دو طبقه ستون و زیرزمین و پنج تالار تشکیل شده است.

این خانه پلکانی به سبک روسی دارد؛ به گونه‌ای که طبقه اول از طریق پله‌های چوبی با شکوهی به طبقه دوم متصل می‌شود. خانه قوام هم به سبک دیگر خانه‌های قدیمی در ایران از یک اندرونی و بیرونی ساخته شده است؛ ساختمان بیرونی به موزه آبگینه و ساختمان اندرونی به بنیاد فارابی تعلق دارد.

هنگامی که در خانه قوام السلطنه قدم می‌زنید، جلوه‌های بی‌نظیری از آجر، آینه کاری‌، گچ بری‌های بی‌نظیر سقف‌ها و ستون‌ها، کارهای تماشایی جواهر و میناکاری و منبت کاری‌ درها و پله‌ها در برابر دیدگان شما خودنمایی می‌کنند.

در نمای خارجی ساختمان موزه از 50 نوع طرح، شکل هندسی و کارهای گلدار آجری استفاده شده است که بیانگر کارهای زیبای آجری دوران سلجوقی است. گچ‌بری‌های موجود در موزه به سه دوره تعلق دارد که شامل گچ‌بری‌های زمان ساخت عمارت (قسمتی‌هایی در ورودی و دیگر تالارهای ساختمان)، گچ‌بری‌های مربوط به زمانی که خانه به سفارت مصر تعلق داشت و گچ بری‌هایی که در سال 1368 توسط سازمان میراث فرهنگی با ترکیبی از نقاشی و خطاطی در سالن ورودی طبقه دوم ایجاد و به نمایش عموم گذاشته شد.

طرح‌های زیبا و گلدار بر روی درها و حاشیه پله مینا، منبت و آینه‌کاری نیز در این خانه نظر شما را جلب می‌کند. همچنین در سال 1368 آینه کاری‌هایی در طبقه دوم ایجاد شد که شکوه و زیبایی ساختمان موزه را دو چندان کرد. این آینه‌کاری‌ها دارای مضامین مذهبی و انقلابی هستند.

حالا نوبت یکی از جذاب‌ترین و دیدنی‌ترین بخش‌های موزه یعنی طراحی ویترین‌هاست؛ ویترین‌های منحصربه‌فرد موزه با الهام از ستون‌های تخت جمشید، کاخ تچر (یکی از کاخ‌های معروف تخت جمشید) و کعبه زرتشت در نقش رستم طراحی و ایجاد شده‌اند. جالب است بدانید طراح معروف و با ابتکار ویترین‌های موزه هنرمندی اتریشی به نام هانس هولاین (Hans Hollein) است که در رشته‌ خود جوایز ارزنده‌ای به دست آورده است به گونه‌ای که در جهان شهرت دارد.

بخش‌های مختلف موزه آبگینه و سفالینه

اشیای ارزشمند و گران‌بهای موزه آبگینه در دو طبقه و پنج تالار به نمایش گذاشته شده‌اند. هنگامی که در موزه هستید در هر بخشی از آن قسمتی از تاریخ شیشه و سفال ایران را می‌بینید. بیش از دو هزار قطعه سفال و شیشه در این موزه نگهداری می‌شود. موزه آبگینه دارای 899 شی آبگینه و شیشه، 680 قطعه سفال، 442 بلور و دیگر 243 شی نفیس و با ارزش است. قدمت و تاریخ ساخت ظروف سفالی به هزاره چهارم قبل از میلاد می‌رسد و کارهای شیشه‌ای به هزاره اول قبل از میلاد باز می‌گردد. ظروف شیشه‌ای اروپایی موجود در موزه نیز به قرن‌های 18 و 19 تعلق دارند. بیایید تا گشتی در بخش‌های مختلف موزه آبگینه و سفالینه بزنیم.

راهرو طبقه اول

بخش‌های تماشایی موزه از راهرو طبقه اول شروع می‌شود که در این بخش آثاری از سفالینه‌های رسی قرار دارد که به هزاره اول قبل از میلاد تعلق دارد و آثار شیشه‌ای در این بخش موجود است و قرن‌های 18 و 19 میلادی در کشورهای اروپایی تعلق دارد.

تالار بلور

تالار بلور در طبقه اول موزه قرار دارد که آثار شیشه‌ای زیبا و ارزشمندی در این طبقه به نمایش گذاشته شده است. قدمت اشیای شیشه‌ای موجود در این بخش به هزاره اول قبل از میلاد و به سلسله‌ هخامنشیان، ساسانیان و اوایل دوره اسلامی باز می‌گردد. آثار موجود در این تالار به ترتیب زمانی به نمایش گذاشته شده‌اند که می‌توانید سیر تحول و تکامل آثار شیشه‌ای در ایران را تماشا کنید.

تالار مینا

در این تالار زیبای موزه می‌توانید آثار شیشه‌ای مات و براق همچون وسایل دکوری و شیشه‌های عطر را تماشا کنید که قدمت‌ آن‌ها به هزاره اول و دوم قبل از میلاد باز می‌گردد. در این بخش‌ همچنین آثار سفالی همچون گلدان‌هایی ساده قرار دارد که قدمت آن‌ها مربوط به دوران ما قبل از تاریخ است. به علاوه از اشیای مهم و دیدنی این بخش می‌توان به لوله‌های شیشه‌ای اشاره کرد که از حفاری معبد چغازنبیل (بزرگ‌ترین معبد ایران در هزاره دوم قبل از میلاد) به دست آمده‌اند؛ این لوله‌های شیشه‌ای با رنگ‌های مختلف تزئین شده‌اند، به گونه‌ای که در برابر نور خورشید دارای جلوه‌ای رنگارنگ هستند.

تالار صدف

دیدنی‌های این تالار شامل اشیای سفالین و شیشه‌ای است که قدمت ان‌ها به دوره اسلامی بازمی‌گردد. کارهای سفالی در این بخش به صورت سنگ نوشته و آثار شیشه‌ای جنبه تزئینی دارند. طراحی این تالار به صدف نیمه باز شباهت دارد به همین دلیل این تالار صدف نام دارد.

تالار زرین فام

تالار زرین فام یکی دیگر از تالارهای زیبای موزه است. در این بخش از موزه کارهای سفالی زیبایی قرار دارند که با نقش‌ونگار و نوشته‌ها تزئین شده‌اند و قدمت آن‌ها به قرن‌های 4 و 7 هجری قمری باز می‌گردد. آثار موجود در این بخش از سفال تزئین شده با طلا، لاجورد و فیروزه هستند و نوشته‌هایی همچون دعا، شعر یا مینیاتور، زیبایی این ظروف را دوچندان کرده‌اند. ظروف زرین فام که بیشتر از دوران سلجوقی به یادگار مانده در این بخش زیاد به چشم می‌خورند و به همین دلیل این تالار به تالار زرین فام خوانده می‌شود.

تالار لاجورد یک

تالار لاجورد به آثار و رنگ و لعاب فیروزه‌ای مشهور است و کارهای سفالین با رنگ‌های فیروزه‌ای در این بخش قرار دارند که قدمت آن‌ها به قرن‌های 6 و7 هجری قمری باز می‌گردد. جالب است بدانید ساخت ظرف‌های شیشه‌ای با لعاب فیروزه‌ای رنگ در قرن ششم هجری و در شهر گرگان رایج بوده است. همچنین در این بخش گلدان‌های خاصی قرار دارد که به عنوان گلدان‌های دولایه شناخته می‌شوند. این تالار به خاطر وجود لعاب فیروزه‌ای و رنگ ظروف مربوط به قرن‌های هفتم و هشتم لاجورد نام دارد.

تالار لاجورد دو

در بخش دیگر تالار لاجورد آثاری از جنس شیشه‌ موجود است که قدمت آن‌ها به دوران تیموریان، ایلخانان باز می‌گردد. بخشی از آثار موجود در این بخش به دوران صفویه نیز تعلق دارد چرا که شاه عباس صفوی تعداد زیادی از استادان شیشه‌کار را از ونیز به ایران دعوت کرد تا هنر خود را به استادکاران ایرانی آموزش دهند.

به طور کلی در طبقه اول موزه آبگینه، آثاری را بازدید خواهید کرد که قدمت آن‌ها به دوران پیش از اسلام بازمی‌گردد. این طبقه دارای دو تالار اصلی است؛ یک تالار مربوط به هنر کار با شیشه و آبگینه است و در تالار دیگر سفال‌های باستانی را برای بازدید گذاشته‌اند. همچنین مهم‌ترین آثار کشف‌شده سفالی در راهرو همین طبقه قرار دارد. پیکرهای سفالی رنگارنگ، شیشه‌های تزیینی قرن چهارم و پنجم قبل از میلاد و کوزه‌های سفالی هزاره اول قبل از میلاد از آثاری است که در این راهرو می‌توانید ببینید. تالار مینا نیز در طبقه اول موزه آبگینه قرار دارد؛ جایی که آثار شیشه‌ای در کنار آثار سفالی مانند گلدان سفالی منقوش و کوزه‌های هندسی نگهداری می‌شوند. 

طبقه دوم موزه آبگینه نیز دارای 3 تالار مجزا برای نمایش سفال و شیشه در دوره‌های مختلف تاریخی مانند دوران قبل از اسلام و دوران پس از ورود اسلام است. تالار صدف در طبقه دوم موزه قرار دارد و سفال‌های کشف‌شده از قرن سوم و چهارم در آن نگهداری می‌شود. لیوان شیشه‌ای متعلق به قرن پنجم قبل از میلاد و بادکش رنگین کمانی شیشه‌ای از جالب‌ترین و دیدنی‌ترین اشیا در این تالار هستند.

امکانات موزه آبگینه و سفالینه

این موزه دارای امکانات خاصی برای بازدیدکنندگان و گردشگران است که می‌توان به کتابخانه، گالری‌های موقت، فروشگاه موزه و دوره‌های آموزشی اشاره کرد. قسمتی از فضای ساختمان موزه به فعالیت‌های کوتاه و موقت اختصاص داده شده است که در مناسبت‌ها و ایام خاص در این گالری، آثاری که در انبار موزه نگهداری می‌شود را به نمایش می‌گذارند. 

فروشگاه موجود در موزه دارای محصولات خاص و جالبی است که توسط سازمان میراث فرهنگی و گردشگری حمایت می‌شون. در موزه دوره‌های آموزشی در رشته‌های مختلف هنری متناسب با زمینه کاری موزه نیز برگزار می‌شود. در آخر کتابخانه در قسمت شمال غربی حیاط موزه آبگینه قرار دارد که این کتابخانه ارزشمند دارای بیش از 4000 نسخه کتاب با موضوعات باستان شناسی و تاریخ هنر است.

موزه آبگینه و سفالینه تهران آدرس

• آدرس موزه آبگینه و سفالینه تهران: تهران، نرسیده به خیابان جمهوری، خیابان سی‌ تیر، پلاک (59) موزه آبگینه و سفالینه
• تلفن موزه آبگینه: 02166708153 
• ساعات کاری این موزه همه روزه به جز ایام سوگواری و عزاداری از ساعت 8 صبح الی 5 عصر است.

برای رسیدن به موزه آبگینه، می‌توانید با مترو در ایستگاه‌های امام خمینی، مترو سعدی و یا مترو حسن‌آباد پیاده شده و با چند قدم پیاده‌روی به این موزه برسید. با این وجود مترو امام خمینی، نزدیک‌ترین ایستگاه مترو به موزه آبگینه است؛ جایی که می‌توانید از خروجی خیابان سی تیر بعد از چند دقیقه خود را به موزه برسانید.
برای رسیدن به موزه آبگینه با اتوبوس، می‌توانید از اتوبوس‌هایی که از خیابان جمهوری عبور می‌کنند استفاده کنید و در ایستگاه پارک شهر پیاده شوید و به خیابان سی تیر و در نهایت موزه آبگینه بروید.

برای کسانی که اهل تهران‌گردی هستند، خیابان سی تیر نامی آشنا است. از بناهای قدیمی و مکان‌های دیدنی آن که بگذرید، دیدنی‌ترین موزه ایران یعنی موزه آبگینه و سفالینه را در این خیابان خواهید یافت. در سفر خود به تهران، بازدید از موزه آبگینه و سفالینه را فراموش نکنید.