کاخ مظفری دارآباد

شاید شما هم از آن دسته از افرادی هستید که از بازدید کردن از کاخ‌های تاریخی ایران به وجد می آید، هر کدام از این کاخ‌ها قسمتی از زیبایی‌های ایران بوده و می‌توانند سهم مهمی از تاریخ معماری این کشور داشته باشند. بسیاری از اتفاقات تاریخی و تصمیمات سیاسی مهم درون کاخ‌ها گرفته شده است که همین ویژگی می‌تواند جذابیتی مضاعف برای بازدید از این کاخ‌ها به وجود بیاورد. یکی از کاخ‌هایی که از جمله جاهای دیدنی تهران نیز به شمار می‌رود، کاخ دارآباد یا کاخ مظفری تهران است. شهر تهران به دلیل جایگاه سیاسی که در ایران داشته میزبان بسیاری از کاخهای مجلل می باشد و می‌تواند مقصد توریستی بسیار از ما باشد. ما در این مقاله از ویژگی‌های معماری کاخ مظفری و همچنین اتفاقا تاریخی که در این کاخ افتاده است صحبت می کنیم، پس با یوتراوز همراه باشید.

آنچه در ادامه از کاخ دارآباد خواهید خواند:

• کاخ دارآباد کجاست؟
• کاخ مظفری دارآباد در گذر سال‌ها
• انتخاب مکان مناسب برای ساخت کاخ
• معماری کاخ مظفرالدین شاه دارآباد
• زمان بازدید از کاخ دارآباد
• اطراف کاخ دارآباد چه می‌گذرد؟

کاخ دارآباد کجاست؟ (نقشه و مسیر دسترسی)

• میدان باهنر - انتهای خیابان پور ابتهاج (دارآباد) - بیمارستان مسیح دانشوری

دسترسی با وسیله نقلیه شخصی:

کاخ مظفری یا کاخ دارآباد در محله دارآباد تهران، در میدان باهنر و در انتهای خیابان پور ابتهاج واقع است. این کاخ در داخل بیمارستان مسیح دانشوری قرار گرفته است. برای پارک وسیله نقلیه خود باید در حاشیه خیابان پور ابتهاج یا دارآباد و در مجاورت ورودی بیمارستان، وسیله نقلیه خود را پارک کنید.

این مطلب را هم بخوانید: پارک قیطریه تهران

دسترسی با مترو و اتوبوس:

در صورتی‌که از وسیله نقلیه شخصی استفاده نمی‌کنید، می‌توانید با استفاده از خط یک مترو به این کاخ بروید. در آخرین ایستگاه خط یک مترو یعنی ایستگاه تجریش پیاده شوید، سپس با اتوبوس‌های خط ۲۹۸ می‌توانید در ایستگاه دارآباد پیاده شده و با کمی پیاده‌روی به بیمارستان مسیح دانشوری برسید، داخل این بیمارستان کاخ مظفری دارآباد قرار دارد. 

همچنین شما می‌توانید از تاکسی‌های خط تجریش – نیاوران – دارآباد استفاده کرده و در انتهای مسیر این خط پیاده شوید، سپس با کمی پیاده‌روی به بیمارستان مسیح دانشوری خواهید رسید.

کاخ مظفری دارآباد در گذر سال‌ها

در دوران قاجار کوچه‌های خاکی تهران و آب آلوده فاکتورهای بسیار مهمی برای بروز بیماری‌های عفونی بودند. آب تهران تا قبل از لوله‌کشی در سال ۱۳۳۴ بسیار آلوده و یکی از عوامل مهم ایجاد بیماری سل بود. بسیاری از مردم تهران از جمله ملک‌الشعرای بهار نیز به دلیل همین آب آلوده از دنیا رفتند. این بیماری دامن‌گیر شاه قاجار یعنی مظفرالدین شاه نیز شد.

زمانی که مظفرالدین شاه در شهر تبریز مبتلا به بیماری سل شد، طبیبان توصیه کردند از آن جایی که این بیماری دارای درمان دارویی خاصی نیست بهتر است که این پادشاه در جایی خوش آب‌وهوا زندگی کند. بنابراین به فرمان وزیر دربار محمدخان حکیم‌الملک و در سال ۱۲۷۳ باغی در قریه دارآباد و در محله شمیران با مساحت ۶۰ هزار مترمربع خریداری شد و در آن کاخ مظفری یا کاخ دارآباد بنا شد که به آن کاخ شاه آباد نیز می‌گفتند.

بعد از مرگ مظفرالدین شاه، این بنای تاریخی تبدیل به آسایشگاهی برای معلولین شد. همچنین بعد از پایان حکومت قاجار کاخ مظفری بلااستفاده و متروکه ماند. به دستور رضاشاه کاخ مظفری و باغ اطراف آن در سال ۱۳۱۰ تبدیل به بیمارستان ‌مسیح‌ دانشوری شد. 

دکتر مسیح دانشوری اولین پزشک متخصص ریه ایران بود که اقدام به افتتاح مدرسه پرستاری در محوطه این کاخ کرد. بیمارستان جهت درمان بیماران مبتلا به سل تغییر کاربری داد در سال ۱۳۸۹ با احداث ساختمان جدیدی این بنای تاریخی تبدیل به کاخ موزه پزشکی بیمارستان شد.

ساختمان‌های دیگری نیز در محوطه این کاخ در دهه بیست شمسی ساخته شد که می توان به ساختمان فخرالدوله اشاره کرد. ساختمان فخرالدوله به وسیله دختر مظفرالدین شاه به نام فخرالدوله احداث شد، همچنین آسایشگاه کهریزک نیز توسط این خیر ساخته شد. کاخ دارآباد یا کاخ مظفری در دوازدهم شهریور سال ۱۳۸۰ و با شماره ثبت ۳۷۹۲ عنوان اثر ملی ایران به ثبت رسید.

این مطلب را هم بخوانید: پارک شفق تهران

انتخاب مکان مناسب برای ساخت کاخ

یکی از نکات جالب درباره روش انتخاب بهترین و خوش‌ آب‌وهواترین مکان برای ساخت کاخ مظفری استفاده از گوشت بود. اطرافیان شاه چندین تکه گوشت را در اطراف تهران و مناطقی که از شلوغی کمتری برخوردار است قرار دادند و دیر فاسد شدن گوشت را معیاری برای انتخاب محل ساخت کاخ در نظر گرفتند. تکه گوشتی که در محله دارآباد قرار گرفته بود در مقایسه با دیگر گوشت‌ها سالم‌تر مانده بود، چرا که آب‌وهوای این محله سرد و پاک بود. بنابراین این محله به عنوان مکانی برای ساخت کاخ شاه انتخاب شد و شاه بیمار نیز به این کاخ نقل مکان کرد. ناگفته نماند که بعد از مدتی مظفرالدین شاه سلامتی خود را به دست آورد.

معماری کاخ مظفرالدین شاه دارآباد

کاخ مظفری یا کاخ دارآباد در دو طبقه ساخته شده و دارای سبک معماری فرانسوی است. جالب است که بدانید این بنا تنها کاخ قاجاری با سقفی بیضی شکل است، همچنین آینه‌کاری‌ها و گچبری‌های کاخ که مشرف به آبنمای مستقر در مرکز حیاط است از جذاب‌ترین معماری‌های ایرانی است. هنگام ورود به ساختمان آبنمای آبی رنگی به شکل کلاه‌خود جنگی نظر شما را به خود جلب خواهد کرد که به زیبایی باغ دارآباد افزوده است.

هر طبقه از کاخ دیوارهایی با سرستون‌های پلکانی و گچبری‌های گلویی دارد. همچنین تزیینات چوبی که به صورت لمه کوبی در طبقه دوم و پنجره‌های طبقه پایین وجود دارند شما را شگفت‌زده می‌کنند.

در طبقه دوم شومینه‌های از جنس مرمر قرار دارند که زیبایی منحصر به‌فردی به این بنا بخشیده‌اند. ستون‌هایی نیز در اطراف پلکان به چشم می‌خورند که به جذابیت فضا می‌افزایند. در طبقه دوم سقف چوبی پر نقش‌ونگاری وجود دارد که می‌تواند نمونه‌ای از معماری اصیل ایران باشد.
با این حال نصرالله حدادی پژوهشگر تهران قدیم عقیده دارد که این کاخ در مقایسه با دیگر کاخ‌های مظفرالدین شاه ساده‌تر بوده و اتاق‌های کوچکی دارد، چرا که مظفرالدین شاه قرار بود به طور موقت در این کاخ سکونت کند.

این مطلب را هم بخوانید: باغ موزه قصر

زمان بازدید از کاخ دارآباد

به دلیل اینکه این بنای تاریخی در حال حاضر کاربری اداری دارد باید پس از ساعت اداری ارگان‌های دولتی یعنی بعد از ساعت ۱۴ برای بازدید به این مکان مراجعه کنید. توجه داشته باشید که بازدید از این مکان تنها با استفاده از معرفی‌نامه‌ معتبر و هماهنگی‌های لازم با حراست و روابط عمومی بیمارستان امکان‌پذیر است. 

اطراف کاخ دارآباد چه می‌گذرد؟

در اطراف این کاخ جاذبه‌های توریستی دیگری نیز وجود دارد که می توان به بوستان ساحلی دارآباد، رود دره دارآباد، موزه طبیعت و حیات وحش ایران اشاره کرد.

این مطلب را هم بخوانید: موزه هنرهای معاصر تهران

سخن آخر ...

کاخ‌ها از زیباترین آثار تاریخی هر کشوری هستند چرا که با صرف هزینه بسیار و با استفاده از بهترین معماران زمان ساخته شده‌اند. به دلیل این که کاخ‌ها زادگاه و محل زندگی پادشاهان هستند، اتفاقات تاریخی و سیاسی بسیار مهمی در این مکان‌ها اتفاق می‌افتد، به همین دلیل به جذابیت کاخ‌ها بیش از پیش افزوده می‌شود. یکی از این کاخ‌ها کاخ مظفری یا کاخ دارآباد است که در شهر تهران واقع شده است. این کاخ به دلیل سبک معماری خاص و جذابی که دارد می‌تواند از جاذبه‌های توریستی شهر تهران باشد. ما در این مقاله سعی کرده‌ایم که به ویژگی‌های معماری این کاخ اشاره کنیم و از سرنوشت این بنا که طی سالهای متمادی دستخوش تغییر شده است صحبت کنیم. یوتراوز این مقصد توریستی را به شما عزیزان پیشنهاد کرده و امیدوار است اوقات خوشی را در این مکان تاریخی بگذرانید.

سپاسگزاریم که وقت ارزشمندتان را برای خواندن این مطلب صرف کردید. اگر سوال و یا تجربه‌ای از بازدید از این جاذبه تاریخی دارید، در بخش نظرات با ما و دیگر خوانندگان مجله گردشگری یوتراوز به اشتراک بگذارید.