قبرستان ارامنه و کلیساهای مشهد

کلیساها و قبرستان ارامنه در مشهد برای مسیحیان جایگاه ویژه‌ای دارند. جالب است بدانید که به واسطه قدمتی که این مکان‌ها دارند امروز به یکی از جاهای دیدنی تاریخی مشهد تبدیل شده‌اند و بازدید از آن‌ها برای غیر مسیحیان هم جذاب است. اگر طرفدار خانه‌های تاریخی یا بناهای قدیمی باشید، در شهر مشهد از نمونه‌های خوبی همچون: خانه ملک و خانه داروغه می‌توانید دیدن کنید. بدون شک بنای کلیساهای مشهد هم برایتان جذاب خواهد بود! در این مقاله کلیساها و قبرستان ارامنه در مشهد را به شما معرفی می‌کنیم تا در سفر بعدیتان به مشهد بتوانید با دست پر و با اطلاعات کامل از دیدن یک کلیسای واقعی لذت ببرید. هم‌چنین با بازدید از آرامستان‌ غیر مسلمان‌ها، با آداب ورسوم‌شان آشنا شوید.

آنچه درباره قبرستان ارامنه و کلیساهای فعال مشهد در این نوشته می‌خوانید:

• کلیسا در مشهد کجاست؟
• قبرستان ارامنه مشهد کجاست؟
• دانستی‌های جالب درباره قبرستان ارامنه مشهد
• بازدید از قبرستان ارامنه مشهد

کلیسا در مشهد کجاست؟

 در شهر مشهد بنای دو کلیسا هم‌چنان بعد از گذشت سال‌ها پا برجاست: «کلیسای انجیلی» و « کلیسای مسروپ مقدس». این دو کلیسا تقریبا در همسایگی هم هستند و فاصله چندانی ندارند.

کلیسای انجیلی مشهد

کلیسای انجیلی حدود 75 سال قدمت دارد. این ساختمان در سه طبقه با تلفیق معماری ایرانی و اروپایی ساخته شده‌ است. اگر می‌خواهید از وضعیت فعلی این کلیسا آگاه شوید متاسفانه باید بگوییم تقریبا 10 سال است که برنامه‌ها و فعالیت‌های مذهبی در آن متوقف شده تا حدی که امروزه کلیسای انجیلی تبدیل به خانه مسکونی شده‌ است! (موقعیت مکانی روی نقشه 👇)

• آدرس: کوچه گلستان، پشت ساختمان صدا و سیما ۲، جنب سوپر کوهسار، پلاک53

کلیسای مسروپ مقدس مشهد

کلیسا مسروپ مقدس را خیلی‌ها در مشهد با نام کلیسای میدان ده دی می‌شناسند. بنای این کلیسا به لحاظ فرهنگی و تاریخی ارزش زیادی دارد. به همین علت در سال 1384 به‌عنوان میراث فرهنگی به ثبت رسیده‌ است. کلیسای مسروپ مقدس در حال حاضر فعال نیست؛ چراکه مسیحیان ساکن مشهد اکثرا مهاجرت کرده‌اند و سال‌هاست مراسمات و آیین‌ها در این کلیسا برگزار نشده‌ است. طبعا رفته‌رفته این کلیسا تعلیق و تعطیل شده‌ است. (موقعیت مکانی روی نقشه 👇)

• آدرس: محله ده دی مشهد، بلوار امام رضا، خیابان دانش، خیابان جانبازان

قبرستان ارامنه مشهد کجاست؟

معمولا انتظار داریم که گورستان‌ها خارج‌ شهر با فاصله زیادی از مناطق شهری قرار داشته‌ باشند. اما درباره آرامستان ارامنه مشهد این‌طور نیست. این گورستان در دل شهر، در خیابانی پر رفت‌وآمد قرار دارد! البته گورستان ارامنه تقریبا 70 سال قدمت دارد و به‌خاطر گسترش مناطق شهری است که امروز به بخشی از شهر مشهد تبدیل شده‌ است. (موقعیت مکانی روی نقشه 👇)

• آدرس قبرستان ارامنه مشهد: میدان ابوطالب، خیابان حر عاملی، تقاطع شهید کریمی

دانستی‌های جالب درباره قبرستان ارامنه مشهد

• در گورستان ارامنه مشهد، ساختمانی را می‌بینید که به کلیسا کاتارینه مقدس معروف است. اما برخلاف دیگر کلیساها در آن خبری از گنبد و برج ناقوسی نیست! احتمالا این بنا در قدیم مادور بوده‌ است نه کلیسا. (مادور نمازخانه مسیحیان است که برخی مراسم‌ها و آیین‌های مسیحی را در آن برگزار می‌کردند).
•  اولین شخض مدفون شده در آرامستان ارامنه، یک بانوی ارمنی به‌نام سانتیک داویدیان است.
• آخرین شخص مدفون شده در قبرستان ارامنه، فردی به‌نام شورا محرابیان است که در سال 1374 در این قبرستان به خاک سپرده‌ شد.
•  در آرامستان ارامنه مشهد مشاهیری همچون: ملکن هارتوانیان، یفرم توماس، آرسن مانگاسارین به خاک سپرده شده‌اند.
•  در قبرستان ارامنه سنگ قبری را خواهید دید که با بقیه قبور متفاوت است. سنگ قبری به شکل یک کتاب که متعلق به یک نویسنده ارمنی است.
• احتمالا در بازدید از قبرستان ارامنه مشهد، این سوال برایتان پیش می‌آید که چرا اشکال صلیب‌های قبرستان باهم متفاوت است؟ پاسخ این است که اشخاص با فرقه‌های مختلفی در این آرامستان به‌خاک سپرده شده‌اند. مثلا فرقه‌های: ارتودکس‌ها، کاتولیک، ارامنه گریگور و آشوری‌ها. در واقع شکل سنگ قبر، شکل صلیب و حتی خط نوشتاری برای هر سنگ قبر در فرقه‌های متفاوت با هم فرق دارد.

بازدید از قبرستان ارامنه مشهد

همانطور که اشاره شد تاریخ دفن آخرین به خاک سپرده شده در قبرستان ارامنه مشهد به سال 1374 شمسی برمی‌گردد و از آن به بعد کسی در این گورستان به خاک سپرده نشده و مراسم تدفینی هم برگزار نشده‌ است. بنابراین رفت‌وآمد به این گورستان مانند دیگر گورستان‌ها عادی نیست. در واقع بازدید از گورستان ارامنه مشهد ملزم به انجام هماهنگی‌های قبلی و کسب مجوز بازدید است. پیشنهاد می‌کنیم قبل از سفر به مشهد «راهنمای کامل سفر به مشهد» را بخوانید.