پارک تفریحی آبیدر؛ تجربه تاریخ و طبیعت

سنندج دومین و زیباترین شهر کردنشین بعداز کرمانشاه در منطقه‌ی کوهستانی زاگرس است و چون یاقوتی سبز در دل استان کردستان می‌درخشد. این شهر تاریخی و باستانی با طبیعتی زیبا، مکان‌های توریستی و دیدنی بسیاری دارد مانند چهارباغ، عمارت خسروآباد، پارک نیشتمان، موزه‌های مختلف چون موزه مردم‌شناسی، باستان‌شناسی، بازارها، امام‌زاده، اما «پارک تفریحی آبیدر» چیز دیگری است، جایی که با طبیعتی غیرقابل وصف خود سنندج را دیدنی‌تر کرده است. به معرفی کوه‌پارک زیبای آبیدر به‌عنوان یک کوه‌پارک برای تفریحات که می‌تواند مکانی برای تاریخ دوستان و کوهنوردان هم باشد می‌پردازیم، با یوتراوز همراه باشید.

آنچه از پارک تفریحی آبیدر می‌خوانید:

• پارک تفریحی آبیدر؛ طبیعتی بکر در سنندج
• آبیدر و تاریخ 400 ساله
• آبیدر ازنظر زمین‌شناختی
• سینمایی بر بلندای کوه
• سفری زیارتی در پارک تفریحی آبیدر
• چه موقع به آبیدر برویم؟

پارک تفریحی آبیدر؛ طبیعتی بکر در سنندج

کوه‌پارک زیبای آبیدر یا به گویش بومی کردی (ئاویه‌ر) به معنی جایی است که در اطراف آن چشمه‌های فراوانی می‌جوشد. برخی معتقدند که آبیدر کلمه‌ای اورامی است؛ به معنی سه آب که این کلمه به عقیده‌ی آن‌ها به همان آب‌های فراوان یا کانی‌های موجود در این کوه اشاره دارد. این چشمه‌های زیبا با جوش‌و‌خروش و آب‌های زلال، از زمین‌های سخت و سنگ‌ها بیرون جسته‌ و همراه با آواز پرندگان و شکوفه‌های صورتی و سفید که در فصل بهار بر تن درختان شده‌اند؛ مسیری تقریبا طولانی را طی می‌کنند تا به قنات‌های تاریخی و باستانی بانام‌های خسروآباد، وکیل و آصف برسند تا این قنات‌ها را سیراب کنند. این کوه‌پارک با باغ‌های پرطراوت و دلربا در کنار چشمه‌های پرجوشش تصویری خیال‌انگیز را برای تو به ارمغان می‌آورند که اگر بخواهید در این زیبایی غرق شوید می‌توانید به بزرگ‌ترین باغ این مجموعه یعنی باغ امیریه بروید.
آبیدر از دو کوه بسیار زیبا و مرتفع تشکیل شده‌است، کوه‌هایی که می‌تواند زمینه‌ی ورزش کوه‌نوردی همراه با دیدن این کوه‌پارک از زاویه‌ی دیگر یعنی از قله را برایتان فراهم سازد. کوه‌پارک آبیدر کوچک و کوه‌پارک آبیدر بزرگ نام این دو کوه است که به ترتیب بلندایی با 2350 و 2550 دارند.
آبیدر بخش‌های جذاب دیگری به نام‌های خضر زنده، امیریه، هفت آسیاب، تاقه‌دار، کچک (سنگ قران) شلانه و... دارد که هرساله گردشگران و طبیعت دوستان بسیاری را به خود جذب می‌کند. در دامان این کوه، پارکی جنگلی به زیبایی هرچه‌تمام‌تر جای گرفته است. پارکی که دامان این کوه را جلا داده و باعث درخشش بیش‌ازپیش آن شده است. این پارک جنگلی 1600 متر تا 2500 متر از سطح دریا ارتفاع دارد و به وسعت 2800 کیلومتر است.

آبیدر و تاریخ 400 ساله

کوه آبیدر علاوه بر منظره‌های خیره‌کننده طبیعی و بکر، کوه‌پارکی تاریخی با قدمت 400 ساله دارد. در سال 1376 طی کاوش‌هایی که دراین منطقه شکل گرفت، در قلعه‌ی باستانی زیویه قطعه‌هایی مرموز از یک عاج فیل یافت شد. این قطعات به زیبایی و ظرافتی ماهرانه صحنه‌هایی از شکار و نقوش اساطیری را ترسیم کرده‌اند.
این قطعه‌ها ابعادی به طول 8 سانتی‌متر و عرض 6 سانتی‌متر دارد که نشان از قدمت تاریخ قریب بر 2700 ساله دارند. هرکدام از این قطعات یادگاری‌هایی به‌جامانده از نیاکان ما هستند. این قطعه‌ها دارای نقوشی شامل صحنه‌ها‌ی اساطیری و صحنه‌‌های اصلی هستند. صحنه‌ی اساطیری که یک موجود ترکیبی از ماهی، انسان و گاو است که ریشه در اعتقادات مردم آن زمان داشته و دیگری صحنه‌ی شکار شیر است.
علاوه بر قطعاتی که از عاج فیل به‌دست‌آمده می‌توان به مجسمه‌های موجود که در جای‌جای این کوه‌پارک قرار گرفته است اشاره کرد. مجسمه‌هایی با نقوش تاریخی و زیبا که یکی از این مجسمه‌های تاریخی، مجسمه میدان مادر که به زیبایی روی آن نقوش خاصی طراحی شده است و دیگری مجسمه‌ی نصب شده در کنار پارک امیریه است که توسط هادی ضیاء‌الدینی جهت یادبودی از بمباران شیمیایی و مقاومت و فداکاری مردم کردستان ساخته شده است. این مجسمه با 15 متر ارتفاع، تصویری از یک پدر کرد که دو فرزند خود را بر روی دست گرفته، ترسیم شده است و باعث شده رتبه‌ی بلندترین مجسمه‌ی ایران به این نماد مقاومت تعلق بگیرد.
یکی دیگر از کشفیات باستان شناسان، کشف گورستانی در این منطقه است. نحوه‌ی قرارگیری اجساد در این گورستان به‌صورت خوابیده به پهلوی راست یا خوابیده به پهلوی چپ است که می‌توان گفت قدمتی به اوایل هزاره‌ی اول قبل از میلاد یعنی اواخر عصر آهن 2 و اوایل عصر آهن 3 دارند.
در این قبرستان حدود 23 گور که معرف 4 نوع معماری در عصر آهن ایران است، کشف شده است. قبور حفره‌ای ساده، قبور حفره‌ای با پوشش سنگی، قبور کلان سنگی با چهار چینه سنگی، چهار نوع معماری موجود در این قبور است.
در یک نمونه از این قبور کاسه‌ی مفرغی کشف شده که حاوی مواد خوراکی بوده و به عقیده‌ی باستان شناسان میراث فرهنگی، اعتقاد مردم آن زمان به زندگی بعد از مرگ و دوباره زنده شدن را نشان می‌دهد. ظرف‌های سفالی که با توجه به شرایط مالی افراد از یک تا شش ظرف پر از خوراکی‌های موجود، در قبر جای می‌دادند که درواقع با این کار سعی داشتن نیازمندی‌های مردگان را در عالم برزخ از این طریق تامین کنند.
این ظروف به رنگ‌های قرمز، خاکستری، سیاه و نخودی هستند که هرکدام از این رنگ‌ها زیبایی آن را دوچندان کرده‌اند. علاوه بر ظروف، مهره‌هایی استوانه‌ای شکل هم یافت شده ‌است که سه عدد از این مهره‌ها از جنس سنگ هستند و باقی از جنس سنگ و آهک. طرح‌هایی مانند مردی با ردای بلند و کلاهی برسر یا حیوانات اسطوره‌ای که از مار و بز شاخ‌دار با بال‌های بزرگ ترسیم شده است. علاوه بر مهره‌ها کاسه، النگو، دستبند و سنجاق‌سرهایی از جنس خمیر نیز در این مکان یافت شده ‌است؛ که همه‌ی این‌ها باعث جذابیت و تاریخی بودن آن می‌شود.

آبیدر از نظر زمین‌شناختی

کوه‌پارک آبیدر ازنظر زمین‌شناختی هم حرف‌های برای گفتن دارد. وجود کانی‌هایی مانند گویزه کویر، خضر زنده کانی بانتا و کانی ماماتکه که گویی کوه آبیدر کوچک و آبیدر بزرگ آن را در آغوش گرفته‌اند. سازند‌های (مهم‌ترین واحد تقسیمات سنگ شناسی) موجود در کوه پارک آبیدر شامل شیل‌های خاکستری سیاه، سنگ‌های آتشفشانی و رسوب‌های کواترنر است. برای همین چیزها است که آبیدر را یک پارک تفریحی غنی می‌شناسند.

سینمایی بر بلندای کوه

یکی دیگر از مهم‌ترین تفریحات گردشگران و شهروندان در پارک تفریحی آبیدر، تماشای فیلم در بزرگ‌ترین سینمایی روباز خاورمیانه است. سینمایی بر بلندای کوه در باغ امیریه که می‌توانید لذت تماشای فیلم را در کنار 10 هزار نفر تجربه کنید.
سینمایی بی‌بدیل با صفحه‌ای درخشان و با ابعاد ۱۲ در ۲۵ که شمارا به دنیای هیجان‌انگیز سینما و فیلم می‌برد و تجربه‌ای به یادماندنی را برایتان رقم می‌زند. این سینما که در سال ۱۳۸۴ طراحی و ساخته شده است، ساعت ۲۱ شما را به تماشای فیلم‌ها و مسابقات مهم از جمله رویدادهای جام جهانی دعوت می‌کند. با اینکه این سینما گنجایش 10 هزار نفری دارد ولی اگر به هر دلیلی نتوانستید نزدیک سینما شوید و از نزدیک لذت ببرید، به‌راحتی می‌توانید از طریق موج اف ام رادیویی، فرکانس‌های فیلم در حال پخش را دریافت کنید.

سفری زیارتی در پارک تفریحی آبیدر

نظرگاه خضر زنده نام مکانی مذهبی و زیارتگاهی است که در ۳ کیلومتری هفت آسیاب واقع شده‌است. محلی‌های ساکن در این منطقه با گویش زیبا نام این منطقه را (خیرزنه) گذاشته‌اند. ویژگی مهم و زیبای این نظرگاه وجود چشمه‌ای جوشان است که ازنظر محلی‌ها حضرت خضر به این چشمه نظرکرده و این چشمه شفابخش بسیاری از بیماران کلیوی بوده است. خادم بومی این زیارتگاه معتقد است که آب این چشمه‌ی شفابخش هیچ‌گاه کم یا زیاد نشده است و همیشه همین‌گونه بوده‌ است. مردم این منطقه به دلیل مذهبی بودن این مکان بسیاری از مراسم‌های آئینی، همانند مولودی‌خوانی و مراسم ذکر و سماع درویشان را آنجا برگزار می‌کنند و بر این باورند که حضرت خضر یاری‌دهنده‌ی نیازمندان و برآورنده‌ی حاجات است.

چه موقع به آبیدر برویم؟

بهترین زمان سفر به این پارک تفریحی آبیدر، فصل زیبای بهار است، آن زمان که درختان لباس‌های تزئین شده ازگل‌های رنگارنگ را برتن می‌کنند و گنجشکان و بلبل‌ها آواز سر می‌دهند، می‌توانید منظره‌ای تکرار نشدنی، از این پارک خیال‌انگیز و تفریحی را تجربه کنید.