صنایع دستی اصفهان؛ هنری که در جهان می‌درخشد

1. منبت‌کاری اصفهان

قدمت هنر منبت‌کاری در ایران به زمان ساسانیان برمی‌گردد. از آن زمان تا به امروز هنرمندان منبت‌کار با استفاده از نقوشی مثل مرغ یا گل، آثار هنرمندانه‌ای روی چوب‌ها خلق می‌کنند. به همین‌ دلیل، وقتی در میان بازار صنایع‌دستی اصفهان قدم می‌زنید، می‌توانید ظروف منبت‌کاری شده زیبایی را ببینید که با هنر و ظرافت بسیار بالایی کنده‌کاری شده‌اند. هنرمندان صنایع دستی منبت کاری، معمولا برای خلق آثارشان از چوب درخت گردو، گلابی و یا شمشاد استفاده می‌کنند. آن‌ها با هنرمندی تمام و با استفاده از ابزار مخصوص، به طرح‌ و نقش‌های ذهنی‌شان جان می‌بخشند.

2. میناکاری اصفهان

میناکاری یک روش ظریف نقاشی است که نقوش ایرانی را روی ظرف‌های فلزی با ترفند چکش‌کاری و رنگ‌آمیزی پیاده می‌کند. این هنر در میان اصفهانی‌ها با نام‌های دیگری مثل «میناگری» و «مینا سازی» هم شناخته می‌شود. آثار میناکاری در اشکال نفیسی مثل گلدان، بشقاب و حتی لوسترهای میناکاری شده در بازارهای اصفهان عرضه می‌شود تا هم بخشی از فرهنگ غنی اصفهان را به معرض نمایش بگذارد و هم درآمد پایداری برای هنرمندان میناکاری اصفهانی ایجاد کند. میناکاری هنر نقاشی و رنگ‌آمیزی و تزئین سطوح فلزی است که رنگ‌های درخشان را روی آن ترکیب می‌کند و یک طرح پیچیده و زیبا را به وجود می‌آورد.

3. سفره قلمکاری شده اصفهان

قلم‌کاری نوعی چاپ بر روی پارچه است که حدود 800 سال در ایران سابقه دارد و به آن «چیت‌سازی» هم می‌گویند. در هنر قلمکاری از پارچه‌های پنبه‌ای، ابریشمی، کتانی، چلوار (نوعی پارچه سفید نخی) و کرباس (نوعی پارچه سفید با بافت درشت) استفاده می‌شود.  در این هنر، طرح‌ها بر روی مهرها کنده‌کاری می‌شوند و سپس روی پارچه می‌نشینند یا اصطلاحا برروی پارچه چاپ می‌شوند. معمولا در این هنر از طرح‌هایی مثل چشم‌اندازهای تاریخی، حیوانات اهلی و وحشی، مینیاتور، تصاویر ایران باستان، کتیبه‌های اشعار و… استفاده می‌شود که با هنرمندی تمام برروی پارچه چاپ می‌شوند.

4. خاتم‌کاری اصفهانی

خاتم‌کاری یکی دیگر از صنایع‌دستی اصفهان است که توسط هنرمندان ماهر در صنعت چوب ساخته می‌شود. این هنر از کنار هم قرار دادن قطعات کوچکی از چوب به‌وجود می‌آید که در نهایت اشکال هندسی زیبایی را ایجاد می‌کند. خاتم‌کاری یکی از زیباترین صنایع‌دستی ایرانی است که به دلیل حمایت شاه عباس از هنر در دوره صفویه به اوج خود رسید. در گذشته از این هنر برای تزئین رحل‌ قران یا صندوق‌های مقبره‌ها استفاده می‌شد؛ اما درحال‌حاضر قاب آینه، ساعت دیواری، قلمدان، سنگاب، جاقلمی، صندوقچه و جعبه‌های کوچک و بزرگ، از جمله صنایع دستی خاتم‌کاری شده‌ای است که می‌توانید از اصفهان خرید کنید.

هنرمند صنایع دستی خاتم‌کای اصفهان برای این‌که اثر هنری‌اش را به اتمام برساند، باید زمان زیادی را صرف ساخت آن کرده و چیزی حدود 400 مرحله مختلف را پشت سر بگذارد. او باید طرح‌های ریزنقشی را به صورت منظم ایجاد کند که همین خستگی زیادی را برایش در پی دارد. برای همین قیمت صنایع خاتم‌کاری هر چه‌قدر هم که باشد، ارزش خرید را دارد چون نتیجه ساعت‌ها تلاش هنرمندان این حوزه است.

5. قلم‌زنی اصفهان

قلم‌زنی یک هنر باستانی ایرانی است که از حکاکی نقش‌های پیچیده بر روی فلزاتی از جنس طلا و نقره گرفته تا ظروف برنزی و مسی به وجود می‌آید. هنرمندان اصفهانی که امروزه به کار قلم‌زنی مشغول‌اند همگی این هنر را از گذشتگان خود به ارث برده‌اند و آن را با هنر امروز تلفیق می‌کنند تا هر گردشگری را در برابر هنر زیبای قلم و دستشان متحیر کنند. این هنرمندان طرح‌هایی از آیات قرآن کریم، گل‌های زیبا و پرنده‌ها را با استفاده از قلم مخصوصی برروی فلز می‌کوبند و آثارشان را خلق می‌کنند.

6. مس‌گری اصفهان

مسگری از آن هنرهای قدیمی است که فقط مختص به اصفهان نیست؛ اما اصفهان یکی از مراکز مهم آن به‌شمار می‌آید. شما می‌توانید در اصفهان به بازار مسگرها بروید و در آن‌جا انواع و اقسام ظروف مسی، تابلوهای مسی، اشیاء تزئینی مسی و حتی آینه و شمعدان‌های مسی را با طرح‌های مختلف و زیبا ببینید و به‌عنوان سوغات سفرتان از اصفهان به خانه بیاورید و از آن‌ها برای استفاده در دکوراسیون خانه یا حتی پخت‌وپز استفاده کنید.

7. ملیله‌کاری اصفهان

یکی از هنرهای بسیار زیبا و ظریف اصفهانی هنر ملیله‌کاری‌ست. هنرمندان ملیله‌کار نقره و مس را به شکل مفتول‌هایی بسیار ظریف درمی‌آورند و با آن نقوشی زیبا از طرح های اسلیمی و مینیاتوری می‌سازند و آن را برای ساخت ظروف زیبا، قاب‌های نفیس و تابلوهای با ارزش استفاده می‌کنند. این مفتول‌ها چنان زیبا و با دقت کنار هم چیده می‌شوند که اثر نهایی مثل یک تابلوی نقاشی خودنمایی می‌کند. صنایع دستی ملیله‌کاری قیمت به نسبت بالایی دارند چون مواد اولیه‌شان گران است. معمولا هنرمندان ملیله‌کار برای این‌که محصولاتی با قیمت مقطوع‌تر و مناسب‌تر بسازند، از مس هم در تهیه صنایع دستی‌ استفاده می‌کنند.

8. فیروزه‌کوبی اصفهان

فیروزه‌کوبی هنری است که خاستگاه آن به شهر مشهد باز می‌گردد چرا که بهترین معدن فیروزه جهان در نزدیکی این شهر واقع شده است. اما جالب است بدانید که این هنر در شهر اصفهان به اوج زیبایی و شکوفایی خود رسیده است. قدمت این هنر در شعر اصفهان به 60 تا 70 سال پیش می‌رسد و به نسبت سایر هنرهای مرسوم در این شهر، هنر و صنعتی نسبتا جدید به‌حساب می‌آید. در این هنر، قطعات کوچک فیروزه به صورت موزاییک‌هایی در اندازه‌های مختلف در کنار هم قرار می‌گیرند و طوری کوبیده می‌شوند که در جان فلز بنشینند تا جلوه‌ی خاص به آن ظرف ببخشند.

قیمت صنایع دستی فیروزه‌کوبی اصفهان زمانی بیشتر می‌شود که هنرمند از سنگ‌های ظریف‌تری برای ظروفش استفاده کرده و فاصله کمتری هم بین سنگ‌ها در نظر بگیرد. هنرمندان فیروزه‌کوب به وسیله لاک گردویی یا چسب فیروزه، این سنگ‌ها را به بدنه ظروف می‌چسبانند و در نهایت محصول نهایی‌شان را خلق می‌کنند.

9. سوزن‌دوزی اصفهان

سوزن‌دوزی یکی‌دیگر از هنرهایی‌ست که توسط هنرمندان اصفهانی تولید می‌شود. مواد اولیه خلق این آثار هنری زیبا، منسوجات دست‌ساز در رنگ‌های مختلف و نخ‌های ابریشمی است. برخی از آن‌ها فقط گلدوزی ساده دارند و برخی دیگر اما طرح‌های بسیار زیبا و پیچیده‌ای دارند که قیمت محصول نهایی را افزایش می‌دهد. اگرچه که هنر سوزن‌دوزی به سیستان‌وبلوچستان باز می‌گردد، اما این هنر در فهرست صنایع‌دستی اصفهان هم قرار می‌گیرد. هنرمندان سوزن‌دوز به وسیله نخ‌کش کردن زمینه پارچه‌ها، طرحی که می‌خواهند را به وجود می‌آورند. هنرمندان طی مراحل مختلفی سوزن‌دوزی را انجام می‌دهند که شامل شبكه‌دوزی، ستاره‌دوزی، تكه‌دوزی، دور‌دوزی، سکمه‌دوزی و… می‌شود.

10. قالی‌بافی اصفهان

قالی اصفهان هم مثل دیگر شهرهای ایران برای خودش طرح‌ و نقش‌های خاصی دارد که در شهرهای دیگر ایران نمی‌توانید مثل آن را پیدا کنید. هنر قالی‌بافی یکی از صنایع دستی اصفهان است که از زمان صفویه رواج داشته و در آن زمان هنرمندان این شهر قالی‌هایی می‌بافتند که به‌سختی می‌توانید نظیرشان را پیدا کنید. در حال‌حاضر هم هنرمندان قالی‌باف اصفهانی قالی‌هایی می‌بافند که از لحاظ کیفیت و زیبایی بسیار کم رقیب هستند. این قالی‌ها به وسیله نخ کتان، پنبه یا پشم بافته می‌شوند و دوام خوبی هم دارند. هنرمندان اصفهانی معمولا از رنگ‌های طبیعی در ساخت محصولات‌شان استفاده می‌کنند قالی‌هایی با طرح شاه عباسی می‌بافند. شما می‌توانید قالی‌های اصفهان را از فروشگاه‌های فرش این شهر بخرید.

11. سفال و سرامیک اصفهان

این هنر بیشتر مربوط به شهررضا است که در نزدیکی اصفهان قرار دارد و مرکز سفال و سرامیک است. در شهررضا هر نوع ظرف سفالی‌ و سرامیکی که بخواهید می‌توانید تهیه کنید. در بازارهای اصفهان هم که قدم بزنید، می‌توانید ظروف سفالی را ببینید که هنر دست هنرمندانی از اصفهان و شهررضا است. نقش‌ونگارهایی که هنرمندان سفالگر از برای تزئین آثارشان از طر‌ح‌هایی مثل گل‌وبوته، ماهی و… استفاده کرده و با به‌کارگیری اکسید فلز آهن، مس، مگنز و کبالت آن‌ها را رنگ‌آمیزی می‌کنند.

12. قلمدان‌سازی اصفهان

اگر قصد خرید صنایع دستی اصفهان به‌عنوان سوغاتی را دارید پیشنهاد ما قلمدان‌های این شهر است که از مقوا و کاغذ ساخته شده و نقاشی‌هایی با طرح‌ها و سبک‌های مختلفی دارند. قلمدان‌ها در گذشته اشکال متفاوتی داشته‌اند و اغلب توسط پادشاهان، درباریان، هنرمندان و ادیبان استفاده می‌شدند.
قلمدان‌ها در گذشته به دو صورت چوبی یا فلزی ساخته می‌شدند و روی قلمدان‌های چوبی هنر ظریف منبت‌کاری هم به چشم می‌خورد. قلمدان‌های فلزی نیز از جنس فولادند و در گذشته جزو ابزار و وسایل اشرافی شناخته می‌شدند که روی آن‌ها معمولا با اشعار یا آیاتی از قران کریم تزئین شده است.

13. زری‌بافی اصفهان

پارچه‌هایی که در پودهای آن از طلا استفاده شده را پارچه‌های زری می‌گویند. این پارچه‌ها و نقش‌ونگارهای سنتی‌شان معمولا طرفداران زیادی درمیان گردشگرانی که به اصفهان سفر می‌کنند دارند. در زری‌بافی، هنرمند باید مراحل مختلفی را مثل نقشه‌کشی، چله‌کشی و عبور ابریشم از شانه‌ها طی کند تا پارچه بافته شود.

پارچه‌های زری‌بافی در تمام دنیا شناخته‌شده هستند تا جایی‌که رومی‌ها در گذشته مقدار زیادی از این پارچه را از تاجران ایرانی می‌خریدند و در بازارهای خودشان به‌ فروش می‌رساندند. روی پارچه‌های زری‌بافی معمولا طرح‌هایی از گل‌وگیاه، پرنده‌ها یا حیوانات را می‌بینید. همچین، طرح‌هایی با خط نستعلیق هم روی این پارچه‌ها وجود دارد. نکته جالب درباره این پارچه این است که بدانید پارچه زری‌بافی جایگاه بالایی در فرهنگ ایران قدیم داشته و در گذشته از آن‌ها برای پوشاندن مکان‌های مقدس استفاده می‌کرده‌اند.

14. مخمل‌بافی اصفهان

مخمل‌بافی زمانی محبوبیت زیادی بین مردم داشت و کارگاه‌های زیادی برای هنرمندان مخمل‌باف در ایران ساخته شد. اما متاسفانه از اواخر دوران قاجار، ذوق‌وشوق مردم به پارچه‌های مخمل و هنر مخمل‌بافی کم شد و حالا تعداد محدودی از این کارگاه‌ها در شهر اصفهان فعالیت دارند.

اگر می‌خواهید از اصفهان برای عزیزانتان سوغاتی بخرید، یکی از گزینه‌هایی که می‌توانید به آن فکرکنید، پارچه‌های مخملی‌ست که توسط هنرمندان ماهر اصفهانی بافته شده است.

15. سکمه‌دوزی اصفهان

هنرمندان سکمه‌دوز در شهر اصفهان با استفاده از کتان و نخ پنبه‌ای، پارچه‌هایی با طرح‌های زیبا می‌بافند که از آن‌ها می‌توان برای رومیزی، زیر بشقابی یا… استفاده کرد. این هنرمندان در واقع نخ‌ها را به هم بخیه می‌کنند و طرح‌هایی مثل ترنج، گل، ستاره و بته به وجود می‌آورند.

16. عبا بافی اصفهان

اگر به عبا علاقه دارید، می‌توانید به شهرستان نائین در اصفهان بروید که قطب تولید عبا در ایران است و حتی عباهای تولیدشده در این شهر به کشورهای حاشیه خلیج‌فارس هم صادر می‌شوند. هنرمندان عباباف این لباس را با استفاده از پشم و کرک می‌بافند که جلوه‌ای خاص به تن می‌بخشد.

17. نمدمالی اصفهان

اگر بودجه زیادی برای خرید سوغاتی ندارید، می‌توانید زیراندازهای نمدی این شهر را بخرید که به‌عنوان یکی‌دیگر از صنایع دستی اصفهان شناخته می‌شوند. هنرمندان نمدمال برای این‌که زیراندازها را بسازند در مرحله اول پشم را تحت فشار گذاشته و سپس در معرض رطوبت و حرارت خاصی می‌گذارند تا تارها تنیده شده و بتوانند محصول نهایی را آماده کنند.

18. معرق‌کاری اصفهان

معرق‌کاری از زمان ایلخانیان تا به امروز در شهر اصفهان محبوبیت زیادی داشته است. نام دیگر معرق‌کاری موزاییک‌سازی است. در این نوع از هنر، هنرمند قطعات چوبی کوچکی می‌سازد که از کنار هم قرار گرفتن‌شان اثر زیبایی خلق می‌شود. معمولا از هنر معرق‌کاری در بوفه، ساعت و تابلوهای مختلف استفاده می‌شود و شما می‌توانید صنایع دستی مربوط به آن را از فروشگاه‌های شهر اصفهان بخرید.

بازار صنایع دستی اصفهان کجاست؟

بازارهای اصفهان در کنار جاهای دیدنی و عمارت‌های تاریخی اصفهان همیشه یکی از جذابیت‌های گردشگری این شهر به‌شمار آمده‌اند و گردشگران زیادی را به‌سوی خودشان جلب کرده‌اند. در چنین شرایطی، استقبال گردشگران از این بازارها باعث شده تا بسیاری از صنایع دستی و سوغات اصفهان هم در این بازارها به فروش برسند تا هم گردشگرانی که به اصفهان سفرکرده‌اند بتوانند به‌راحتی صنایع دستی موردنظرشان را تهیه کنند و هم فروشندگان و هنرمندان صنایع دستی اصفهان بتوانند آثارشان را در معرض دید مسافران داخلی و خارجی بگذارند.

از میان همه بازارهای اصفهان، بازار میدان نقش‌جهان، بازار قیصریه، خیابان چهارباغ و بازار هنر اصفهان، از بهترین گزینه‌ها برای خرید سوغات و صنایع دستی در این شهر هستند. علاوه‌براین‌، فروشگاه‌های صنایع دستی در سطح شهر هم وجود دارند که می‌توانید برای خرید سوغاتی به آن‌ها مراجعه کنید.

با یوتراوز به اصفهان سفر کنید!

ما سفر به اصفهان را با خدمات خرید بلیط هواپیما و همچنین رزرو هتل راحت کرده‌ایم. شما می‌توانید با چند کلیک ساده بلیط مورد نظر خود را از وب‌سایت یوتراوز رزرو کنید. با رزرو نزدیکترین اقامتگاه‌ها به بازارهای صنایع دستی اصفهان نیز می‌توانید صنایع دستی این شهر را خریداری کنید. همکاران ما در واحد پشتیبانی یوتراوز در تمامی مراحل سفر با شما همراه هستند.

سوالات متداول

قیمت صنایع دستی اصفهان چه‌قدر است؟

قیمت صنایع دستی اصفهان بر اساس نوع صنایع دستی، مواد اولیه و زمانی که هنرمند صرف ساخت آن می‌کند، تعیین می‌شود، اما به‌طور کلی قیمت بالایی دارد. 

گران‌قیمت‌ترین صنایع دستی اصفهان کدام است؟ 

فیروزه‌کوبی گران‌ترین صنایع دستی اصفهان است.  

صنایع دستی عتیق اصفهان چه هستند؟

میناکاری، خاتم‌کاری، مسگری و … جزو صنایع دستی عتیق اصفهان هستند.