سفر به پایتخت افغانستان؛ آشنایی با جاهای دیدنی کابل

کابل شهری است که هم‌زمان از گذشته‌ای پررمز‌و‌راز و زندگی امروزی جاری در خیابان‌هایش میزبانی می‌کند. در دل این پایتخت پرفرازونشیب، جاهایی پنهان شده‌اند که روایتگر هویت و زیبایی و پایداری مردمی‌ هستند که با تمام سختی‌ها ایستاده‌اند. در این مطلب با بررسی جاهای دیدنی کابل، با هم به جاذبه‌های این شهر متفاوت سفر می‌کنیم.

قصر دارالامان؛ میراثی تاریخی در دل کابل

اگر با خرید بلیط هواپیما تهران کابل به افغانستان سفر کرده و به‌دنبال کشف یکی از جاذبه های دیدنی کابل هستید، بازدید از قصر دارالامان را از دست ندهید. این بنای باابهت در جنوب‌غربی کابل قرار دارد و زمانی قرار بود نماد افغانستان پیشرفته باشد. در دهه ۱۹۲۰، امان‌الله‌خان، پادشاه پیشرو افغانستان، این قصر را ساخت تا نقطه‌ مرکزی پایتختی نو و اروپایی باشد؛ شهری که البته هیچ‌وقت ساخته نشد.

در طول قرن گذشته، قصر دارالامان بارهاوبارها آسیب دیده است؛ از جنگ‌ها و حمله‌ها گرفته تا بی‌توجهی. بااین‌همه، هنوز با همان شکوه و عظمت گذشته روی تپه‌ای در کابل ایستاده و روایتگر داستان‌هایی‌ از امید و شکست و مقاومت است.

بازدید از دارالامان نه‌فقط تجربه‌ای تاریخی، بلکه سفری در دل رویاهایی‌ است که زمانی مردم این سرزمین برای آینده‌ خود در سر می‌پروراندند. حتی در دل خرابه‌ها، هنوز‌هم اثری از آن رویای بزرگ باقی‌ است.

موزه مین‌های عمر؛ یادبودی از قربانیان جنگ و تلاشگران پاک‌سازی

موزه مین‌های عمر در کابل مکانی است که به یاد قربانیان مین‌ها و کسانی ساخته شده که در مسیر پاک‌سازی این خطرها از خاک افغانستان جان خود را به خطر می‌اندازند. موزه مذکور در ساختمانی ساده و سفید قرار دارد و بیش از ۵۱ نوع از ۵۳ مین استفاده‌شده در افغانستان را به نمایش می‌گذارد و جزئیاتی از یکی از مشکلات انسانی و زیست‌محیطی بزرگ‌ این کشور ارائه می‌دهد.

افغانستان یکی از کشورهای پرمین‌ جهان است و بیشتر قربانیان این مین‌ها، غیرنظامیان بی‌گناه هستند؛ به‌ویژه کودکان که به‌دلیل رنگ‌های جذاب مین‌ها و بمب‌ها بسیاری از اوقات آن‌ها را به‌عنوان اسباب‌بازی شناسایی می‌کنند و دچار فاجعه می‌شوند.

موزه عمر فقط به نمایش مین‌ها محدود نمی‌شود؛ بلکه در آن مجموعه‌ای از بمب‌های خوشه‌ای، راکت‌ها، مهمات منفجرنشده و بمب‌های هوایی نیز به چشم می‌خورند. یکی از بخش‌های جالب موزه نمایش «مین‌های پروانه‌ای» است که ساخت روسیه بودند و به‌دلیل رنگ‌های شاد و متنوعشان، کودکان اغلب آن‌ها را به‌عنوان اسباب‌بازی تصور می‌کردند.

علاوه‌بر این، فضای بیرونی موزه مجموعه‌ای از راکت‌ها و موشک‌های سطح‌به‌هوا و هواپیماهایی همچون هلیکوپترهای جنگی و جنگنده میگ را به نمایش می‌گذارد. در داخل موزه، بنای یادبودی نیز برای شهدای تلاش‌های پاک‌سازی مین‌ها در نظر گرفته شده است. این بنا از فداکاری‌ها و شجاعت کسانی حکایت می‌کند که جان خود را در این مسیر فدای ایمنی دیگران کرده‌اند.

دریاچه قرغه؛ جایی برای استراحت و تفریح در دل کابل

دریاچه قرغه واقع در حاشیه کابل، یکی از جاهای زیبای کابل برای اهالی این شهر و گردشگران از سراسر افغانستان است و همه ساله هزاران نفر با خرید بلیط هواپیما خارجی به مقصد کابل، از این جاذبه طبیعی دیدن می‌کنند. این دریاچه که کمی دورتر از مرکز شهر قرار دارد، به‌دلیل امنیت زیاد و محیطی مناسب برای خانواده‌ها و گروه‌های مختلف، به یکی از جاذبه‌های توریستی برجسته تبدیل شده است.

با افزایش تعداد بازدیدکنندگان، دریاچه قرغه به‌تدریج به مکانی تجاری تبدیل شده است که امکانات متنوعی برای تفریح و استراحت فراهم می‌آورد. ازجمله فعالیت‌های آبی محبوب می‌توان به قایق‌سواری و پدال‌سواری اشاره کرد که گردشگران می‌توانند از آن‌ها بهره‌برداری کنند. ناگفته نماند که اسب‌سواری نیز در این منطقه امکان‌پذیر و برای علاقه‌مندان به فعالیت‌های ورزشی گزینه‌ مناسبی است.

دریاچه قرغه به‌تازگی مسیر پیاده‌روی مناسب برای گردشگران تدارک دیده که دسترسی به این مکان را راحت‌تر کرده است. افزون‌بر این، تعدادی کافه و رستوران‌ جدید در اطراف دریاچه افتتاح شده‌اند که پس‌از یک روز پرهیجان در کنار آب، می‌توانید از خوراکی‌های محلی لذت ببرید. در‌حالی‌که گاهی اوقات امکانات کافی در دسترس نیست، با توجه به محبوبیت فراوان، هنوزهم قرغه یکی از مکان‌های ایدئال برای پیک‌نیک و فرار از هیاهوی شهری است.

آرامگاه ابوریحان بیرونی؛ یادمانی خاموش از بزرگ‌مرد تاریخ

در دوکیلومتری شهر غزنه افغانستان، جایی است که آن را باید یکی از نمادهای مهم‌ تاریخ علم در منطقه دانست: آرامگاه ابوریحان بیرونی. این دانشمند مشهور ایرانی در مرزهای دانش و فلسفه و نجوم، قرن‌ها از زمان خود جلوتر بود.

اگرچه امروزه آرامگاه ابوریحان بیرونی از شکوه و جلال آرامگاه درخور چنین شخصیتی فاصله دارد، همچنان نزد علاقه‌مندان به تاریخ و فرهنگ و علم ارزش و احترام ویژه‌ای دارد؛ به‌ویژه برای ایرانیان که ابوریحان بیرونی را از مفاخر بزرگ خود می‌دانند.

ابوریحان بیرونی در دوره حکومت غزنویان و در شهر غزنه درگذشت و در همان‌جا نیز به خاک سپرده شد. بااین‌حال در طول سال‌ها، جنگ، ناامنی، بی‌توجهی فرهنگی و تخریب‌های طبیعی باعث شد تا مقبره‌اش عملا به ویرانه‌ای خاموش تبدیل شود.

در سال ۱۳۵۲، محل دقیق مزار ابوریحان بیرونی شناسایی شد؛ جایی که نه اثری از بنای باشکوه بود و نه سنگ قبری تشخیص‌دادنی. تنها باقی‌مانده‌ای از کتیبه‌ای با جمله‌ «هذا قبر محمد بن‌احمد بیرونی» وجود داشت که آن هم بعدها از میان رفت.

در سال‌های اخیر، تلاش‌هایی برای بازسازی این آرامگاه آغاز شد. طرح‌هایی با الهام از معماری دوره غزنوی شامل گنبدی هشت‌ضلعی و رستوران گردشگری و محوطه‌سازی ارائه شدند و حتی بخشی از دیوار محوطه با هزینه‌ای هنگفت بازسازی شد. چنانچه قصد بازدید از آرامگاه این دانشمند بزرگ فارسی‌زبان را دارید، با بلیط هواپیما مشهد کابل سفری ارزان به افغانستان را تجربه کنید.

نگهبان تاریخ افغانستان؛ نگاهی کوتاه به موزه ملی کابل

موزه ملی افغانستان یکی از نمادهای فرهنگی برجسته این کشور است که در سال ۱۹۱۹ تاسیس شد و با بیش از ۱۰۰ هزار شیء تاریخی، به‌عنوان نگهبان تمدن‌های باستانی منطقه شناخته می‌شود. این موزه آثاری از دوران ایران باستان، بودایی، یونانی‌باختری و اسلامی را در خود جای داده است و پیش‌از جنگ‌ها، یکی از موزه‌های غنی‌ آسیای‌مرکزی به شمار می‌رفت.

با آغاز جنگ داخلی در دهه ۱۹۹۰، این گنجینه عظیم به‌طور گسترده غارت و تخریب شد و حدود ۷۰ درصد از آثار آن از بین رفت یا مفقود شد. با‌وجود‌این، از سال ۲۰۰۷ تلاش‌هایی بین‌المللی برای بازگرداندن آثار آغاز و به بازیابی هزاران قطعه از کشورهای مختلف ازجمله آلمان و بریتانیا منجر شد.

امروز، موزه ملی افغانستان با وجود بحران‌های متعدد، هنوز ایستاده است و به حفظ هویت فرهنگی کشور کمک می‌کند. مجموعه‌هایی نظیر عاج‌های کنده‌کاری‌شده، سکه‌های تاریخی، اشیای باستان‌شناسی و آثار سیار، نه‌تنها بیانگر تاریخ غنی افغانستان هستند؛ بلکه پلی به‌سوی آینده‌ای روشن‌تر برای میراث فرهنگی منطقه محسوب می‌شوند.

قصر چهل‌ستون؛ نگین تاریخی دو قرن اخیر کابل

قصر چهل‌ستون یکی از باشکوه‌ترین جاذبه های دیدنی کابل است که در سال ۱۷۹۶ و به‌دستور شاه‌زمان سدوزی ساخته شد. در دوران مختلف، به‌ویژه در عصر عبدالرحمن‌خان و حبیب‌الله‌خان، این کاخ به‌عنوان مهمان‌خانه دولتی برای پذیرایی از مهمانان ویژه استفاده می‌شد. نام دیگر این بنا «قصر سرخ» بوده که برگرفته از رنگ اصلی آن در گذشته است.

در طول جنگ‌های داخلی افغانستان، قصر چهل‌ستون آسیب‌های زیادی دید؛ اما در سال‌های اخیر، با تلاش بنیاد آغا‌خان بخش‌های تخریب‌شده آن بازسازی شد. این قصر که زمانی نشانه‌ای از شکوه سلطنتی بود، امروزه به‌روی عموم مردم باز و به یکی از جاذبه‌های گردشگری پایتخت تبدیل شده و هزاران نفر با خرید بلیط هواپیما برای دیدن این بنا به کابل سفر می‌کند. تمامی مصالح به‌کاررفته در بازسازی این اثر از منابع داخلی تامین شده‌اند.

امروز قصر چهل‌ستون نه‌تنها نماد هویت تاریخی کابل، بلکه مایه افتخار مردم آن به شمار می‌آید. شهروندان از مرمت و بازگشایی این بنای باارزش استقبال کرده‌اند و خواستار حفظ و نگه‌داری بهتر آن هستند. درحال‌حاضر، این قصر زیر‌نظر وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان به‌عنوان میراث باستانی ثبت شده است. 

سخن آخر

کابل، شهری میان گذشته و حال، با تمام فراز‌و‌نشیب‌هایش هنوز‌هم قصه‌های شنیدنی زیادی برای گفتن دارد. از شکوه قصرهای تاریخی تا آرامش دریاچه‌ها و یادبودهای تلخ و غرورآفرین، این پایتخت روحی زنده و مقاوم دارد. اگر روزی گذرتان به کابل افتاد، با نگاهی تازه به جاهای دیدنی کابل، به دل تاریخ و فرهنگش سفر کنید.

سوالات متداول