نوروز چیست؟
- ...
- ...
- تعداد کلمات
عید نوروز اولین روز از سال خورشیدی و از مهم‌ترین اعیاد باستانی ایران به‌شمار می‌رود. جشن نوروز در ایران و افغانستان به عنوان آغاز سال نو طلقی می‌شود و در کشورهایی مثل: چین، روسیه، تاجیکستان، عراق و جمهوری چک تعطیل رسمی است. اگر می‌خواهید درباره این روز مقدس و مبارک بیشتر بدانید، متن زیر را تا انتها بخوانید.
روز چهارشنبه 20 مارچ سال 2024 میلادی، سال نو خورشیدی یا همان نوروز باستانی نام‌آشنای ما ایرانی‌هاست. البته نوروز فقط در کشور ما جشن گرفته نمی‌شود و کشورهای مختلفی همزمان با ما در ایران، آمدن بهار را جشن می‌گیرند. جشن باستانی نوروز در افغانستان، پاکستان، ترکمنستان، قرقیزستان، عراق، هند، ازبکستان، آذربایجان، روسیه، آلبانی، ترکیه، سوریه، گرجستان و مقدونیه هم جشن گرفته می‌شود.
اگر می‌خواهید بدانید نمادهای نوروز نشان‌دهنده چه هستند و بدتان نمی‌آید بیشتر درباره آداب‌و رسوم عید نوروز باخبر شوید، باید این مژده را بدهیم که مطلب مناسبی را برای خواندن انتخاب کرده‌اید. این صفحه از مجله گردشگری یوتراوز برای شما نوشته‌ایم:
آنچه درباره جشن باستانی نوروز می‌خوانید:
- نوروز چه روزی است؟
- نوروز چگونه به وجود آمد؟
- چرا نوروز را جشن می‌گیریم؟
- چه کشورهایی نوروز را جشن می‌گیرند؟
- آداب‌ورسوم عید نوروز در ایران و دیگر کشورها
- نوروزخوانی چیست؟
- درباره جشن نوروز رودها چه می‌دانید؟
- هفتسین نماد چیست؟
نوروز چه روزی است؟
احتمالا همه ما می‌دانیم که نوروز چه روزی است و چندمین روز از چندمین ماه سال است! اما شاید ندانیم که نوروز یک روز بین‌المللی است. با استناد به مقاله نوروز در سایت United Nations می‌توانیم بگوییم که نوروز در سال 2009 به عنوان یک سنت فرهنگی که توسط مردم زیادی گرامی داشته می‌شود، در فهرست میراث فرهنگی جهان ثبت شده است.
همانطور که از نامش پیداست، نوروز یعنی «روزِ نو». در کشورمان ایران این روز به عنوان اولین روز سال (1 فروردین) تلقی می‌شود و آغاز فصل بهار است. جشن آبا‌واجدادی نوروز؛ باعث هم‌بستگی بیشتر خانواده‌ها می‌شود، ریشه‌‌های فرهنگ را مستحکم می‌کند و بهانه ای برای دورهم بودن و تحکیم پیوندهاست.نوروز نمادی از بیدار شدن طبیعت از خواب زمستانی و تولدی دوباره است. حتما شنیدید که می‌گویند «روز نو روزیِ نو». اعتقاد مردم این است که سال جدید همیشه ارمغان‌های خاص خود را برایشان دارد.
روز جهانی نوروز
نوروز باستانی، لحظه عبور خط استوا از مرکز خورشید است. این لحظه باشکوه هر سال به‌عنوان اولین روز سال شمسی جشن گرفته می‌شود. معمولا این اتفاق بین 19 تا 21ام مارس رخ می‌دهد. به همین دلیل 21 مارس روز نوروز به میلادی‌ست که به عنوان روز بین‌المللی نوروز نامگذاری شده است.
نوروز چگونه به وجود آمد؟
جشن باستانی نوروز ایرانی پیشینه جالب و خواندنی‌ای دارد. با کمک روایت‌های فردوسی حکیم در شاهنامه، می‌توانیم داستان نوروز را بفهمیم. ماجرا از این قرار است که در تمام کتاب‌های تاریخی از جمله شاهنامه فردوسی، در کنار نوروز، نام جمشید آمده است. همه این روز را به زمان پادشاهی او نسبت داده‌اند و او را پایه‌گذار جشن نوروز می‌دانند. اعتقاد بر این است که نوروز چون همزمان با آمدن فصل بهار و تولد دوباره طبیعت است، انسان هم در این روز تولدی دوباره می‌یابد و به‌عنوان جزیی از هستی و عالم آفرینش، مانند وجودی تازه متولد شده، بی‌گناه و پاکیزه است. در شاهنامه می‌خوانیم:
چو خورشید تابان میان هوا
نشسته بر او شاه فرمانروا
جهان انجمن شد بر تخت اوی
از آن بر شد قره بخت اوی
به جمشید بر گوهر افشاندند
مر آن روز را روز نو خواندند
سر سال نو هرمز فرودین
بر آسوده از رنج روی تن دل ز کین
به نوروز تو شاه گیتی فروز
بر آن تخت بنشست فیروز روز
چنین جشن فرخ از آن روزگار
بما ماند از آن خسروان یادگار
نوروز از همان قرن 11 هجری تا به امروز روز شادی و شعف بوده و در گذر سال‌ها هویت اصلی خود را حفظ کرده است.
چرا نوروز را جشن می‌گیریم؟
تقویم ایرانی که به همت حکیم عمر خیام بنا شده است، دقیق‌ترین گاهشمار موجود به‌شمار می‌آید. روز اول بهار همیشه در این تقویم به‌عنوان نوروز؛ جشن باستانی ایرانیان نوید سال نو را داده است. ناگفته پیداست که دلیل جشن گرفتن این روز، تجدید و ترویج صلح و دوستی بین انسان‌ها به بهانه تولد دوباره طبیعت است. به نظر شما این اتفاق بزرگ و این روز خاص، جشن گرفتن ندارد؟!
چه کشورهایی نوروز را جشن می‌گیرند؟
ابتدای مطلب اشاره کردیم که عید نوروز فقط مختص ایرانی‌ها نیست. بیش از 300 میلیون نفر در سراسر جهان این روز را جشن می‌گیرند. اما آداب‌ورسوم و نحوه جشن گرفتن نوروز در هر کدام از این کشورها، جذابیت خاص خودش را دارد. کشورهای اطراف دریای سیاه، آسیای مرکزی، قفقاز و خاورمیانه از جمله: آذربایجان، آلبانی، جمهوری مقدونیه، یوگسلاوی، هند، قزاقستان، تاجیکستان، ترکیه و ترکمنستان از مناطقی هستند که به شیوه خاص خود عید نوروز را گرامی می‌دارند.
آداب‌ورسوم عید نوروز در ایران و دیگر کشورها
اگر کنجکاوید بدانید مردم در دیگر کشورهای دنیا نوروز را چگونه برگزار می‌کنند؛ اسکرول کنید تا چند مورد از آنها را با هم بررسی کنیم. ابتدا خلاصه‌ای از آداب‌ورسوم نوروز در ایران را می‌خوانیم و سپس آداب‌ورسوم چند کشور دیگر را بررسی می‌کنیم.
آداب‌ورسوم عید نوروز در ایران
نوروز در تمام ایران تقریبا آداب مشخصی دارد؛ اما تفاوت‌های جزیی در بین شهرهای مختلف برای برپایی مراسم نوروز وجود دارد که ما فعلا از آن چشم‌پوشی می‌کنیم و به معرفی آداب مرسوم‌تر می‌پردازیم.
همانطور که می‌دانید؛ عید نوروز در ایران از خانه‌تکانی و چهارشنبه‌سوری شروع می‌شود و تا 13 فروردین که روز طبیعت است ادامه دارد. مردم از هفته‌های قبل از روز عید (یکم فروردین هر سال) دستی به سر و روی خانه‌هایشان می‌کشند، همه‌جا را خاکروبی و گردگیری می‌کنند و آماده استقبال از بهار می‌شوند. به‌طورکلی آداب‌ورسوم جشن باستانی نوروز ایرانی عبارت‌است از: خانه تکانی، کاشتن سبزه عید، خرید لباس نو، چهارشنبه سوری، چیدن سفره هفتسین، دید و بازدید، سیزده بدر
جشن باستانی نوروز در افغانستان
مهم‌ترین سوغاتی نوروز شادی است. فرقی نمی‌کند در کدام شهر یا کشور باشید، هرجا که ردپای نوروز باشد، شادی و سرزندگی هم هست. در کشور افغانستان هم همین‌گونه است. نوروز برای مردم اعتبار ویژه‌ای دارد و هرسال جشن گرفته می‌شود. افغانستانی‌ها مثل ایرانی‌ها؛ قبل از نوروز لباس نو می‌خرند و نونوار به انتظار بهار می‌نشینند. جشن چهارشنبه‌سوری را برپا می‌کنند و برای نوروز مراسم مخصوصی دارند. از جمله:
جشن گل سرخ
40 روز اول سال گل‌های لاله سرخ، در دشت‌ها و تپه‌های اطراف مزار شریف می‌رویند. مردم باصفای افغانستان این رویداد فرخنده و زیبا را گرامی می‌دارند و از سراسر افغانستان خود را به دشت‌های لاله مزار شریف می‌رسانند تا در جشن نوروزی گل سرخ شرکت کنند.
جهنده بالا
در اولین روز سال مراسم جهنده بالا در افغانستان اجرا می‌شود. در این روز بزرگان کشور (معاون رئیس جمهور، وزیران و مقامات دولتی) به مسجد کبود شهر مزارشریف می‌روند و در کنار مردم مراسم مذهبی خاصی را برگزار می‌کنند. مسجد کبود، منسوب به علی‌بن ابی طالب امام اول شیعیان است و برای شیعیان افغانستان ارزش و اهمیت بالایی دارد. به‌همین دلیل شیعیان افغانستانی، برای آغاز سال نو به زیارت حضرت علی (ع) می‌روند و سال خود را با تجدید بیعت با ایشان بیمه می‌کنند.
بزکشی
بزکشی (مسابقه دادن سوار بر اسب) نام مراسمی سنتی در افغانستان است که در نوروز و در مراسم جشن گل سرخ به آن توجه خاصی می‌شود.
آماده کردن هفت میوه
هفت میوه یک سالاد میوه‌ای است. افغانستانی‌ها این سالاد را از ترکیب 7 نوع میوه خشک (کشمش، سنجد، پسته، فندق، برگه زردآلو، گردو و بادام) تهیه کرده و آن را که در شربتی مخصوص غوطه‌ور می‌کنند. هفت میوه یکی از واجبات سفره نوروز مردم افغانستان است.
پختن سَمَنَک
سمنک افغان شبیه به سمنوی خودمان است. یک دسر شیرین که از جوانه گندم درست می‌شود و بسیار مقوی است. با این تفاوت که پخت آن برای نوروز در افغانستان مراسم ویژه‌ای دارد. زنان و دختران افغانستانی از عصر تا صبح روز بعد آوازخوانان شروع به پختن سمنک می‌کنند. شرح آواز به این صورت است:
سمنک در جوش و ما کفچه زنم
دختران در خواب و ما دفچه زنم
جشن دهقان
جشن دهقان همانطور که از نامش پیداست برای تکریم کشاورزان و استقبال از کشت محصولات کشاورزی است. این جشن یکی از جشن‌های نوروزی افغانستان است. روز جشن دهقان، کشاورزان به کوچه و خیابان می‌روند و مردم با شادی و رقص و آواز همراهی‌شان می‌کنند.
کامپیرک
کامپیرک، عمو نوروز افغانستان است. مردی با ریش بلند، لباس‌های رنگارنگ و شاد، کلاه سنتی بلند و تسبیح در دست که نوید آمدن نوروز را می‌دهد و شادی را بین مردم پخش می‌کند. تسبیح کامپیرک نشان بخشندگی و قدرت است.
نوروز در ترکمنستان چگونه است؟
روز 21 مارس برای مردم ترکمنستان هم روز بزرگ و ویژه‌ای است. آنها به پاس تقدیر و تشکر از طبیعت و تحکیم روابط انسانی، مراسم خاص جشن باستانی نوروز را به‌جا می‌آورند. دیدوبازدید، رقص‌وآواز، آشپزی و اجرای مسابقات از مراسم ترکمنستانی‌ها برای بزرگداشت نوروز است. زنان ترکمنستانی شیرینی‌ها و غذاهای محلی ترکمنی را از چند روز قبل شروع می‌کنند و حال‌وهوای نوروز تمام خانه‌ها را پر می‌کند. «سمنی» یکی از این خوراکی‌هاست. اسب‌سواری، شطرنج، جنگ خروس، شاخ‌زنی قوچ‌ها و کشتی از مسابقاتی است که در جشن نوروز اجرا می‌شود.
نوروز در تاجیکستان چگونه برگزار می‌شود؟
بزرگترین جشن تاجیکستان، جشن نوروز است. جالب است بدانید که تاجیکی‌ها مانند ما ایرانی‌ها، آخرین چهارشنبه سال را با مراسم چهارشنبه‌سوری می‌گذرانند. رسم جالب دیگری که مختص نوروز مردم تاجیکستان است، هدیه‌دادن گل‌های وحشی به یکدیگر است. تقریبا یک هفته مانده به روز تحویل سال، کودکان به روستاها می‌روند، بغل‌بغل گل‌های وحشی جمع می‌کنند، دانه به دانه در خانه تمام همسایه‌ها می‌روند و به آنها گل هدیه می‌دهند. این رسم جالب خبر آمدن بهار را به گوش همه می‌رساند.
عید نوروز در قرقیزستان چگونه است؟
عید نوروز در قرقیزستان هم جشن گرفته می‌شود و از مهم‌ترین جشن‌های قرقیزی‌هاست. روز اول سال نو در گویش قرقیزی «ناروز» نامیده می‌شود. اگر ماه آخر سال 29 روزه باشد، روز اول فرودین‌ماه به عنوان ناروز در نظر گرفته می‌شود و اگر 30 روزه باشد، روز دوم فروردین عید اعلام می‌شود. نوروز در قرقیزستان طی مراسمی دسته‌جمعی برپا می‌شود. مردم به میدان اصلی یا پارک‌های بزرگ شهر می‌روند و با رقص و پایکوپی آمدن سال جدید را جشن می‌گیرند. بازارهای مناسبتی، آذین‌بندی و چراغانی، اجرای نمایش، پختن: سومولک (سمنو)، بورساق (نان سرخ شده در روغن)، چاک‌‌چاک (نان تهیه شده از عسل و مویز و روغن) و پوشیدن لباس محلی از آداب جشن نوروز در قرقیزستان است.
شخصیت‌های نوروزی در قرقیزستان، «همای انه» به معنی مادر زمین و «خضر آتا» به معنی پیرمرد خضر هستند که در نمایش نوروز برای مردم دعا می‌کنند و نوید از سالی خوش و پر برکت می‌دهند.
نوروزخوانی چیست؟
نوروزخوانی یا بهارخوانی یکی دیگر از رسوم زیبا و دلنشین ایرانیان برای شروع سال نو است. «نوروزخوان» به فردی گفته می‌شود که در اسفندماه و قبل از رسیدن بهار با ساز و دهل در کوچه و خیابان راه می‌افتد و آوازهای بهاری می‌خواند. نوروزخوانی معمولا گروهی انجام می‌شود. در فرهنگ بومی مازندران به نوروزخوانی اهمیت ویژه‌ای داده شده و می‌توان گفت نوروزخوانی مازنی، از اصیل‌ترین و قدیمی‌ترین رسوم نوروز در بین اقوام ایرانی است. مردم با شنیدن نوروزخوانی در مازندران ازخانه‌های خود بیرون می‌آیند و دل‌وجان می‌سپارند به آوازهای شاد و زیبایی که همه‌جا را پر کرده است. علاوه برنوروز‌خوانی مازندرانی، نوروزخوانی در گیلان، استان گلستان، استان البرز و شهرهای شمالی هم اجرا می‌شود.
درباره جشن نوروز رودها چه می‌دانید؟
روز «جشن نوروز رودها» روز لای‌روبی و پاکیزه‌کردن رودخانه‌هاست. این کار پسندیده یکی از سنت‌های زیبای ایرانیان برای استقبال از بهار است. جشن باستانی نوروز رودها در اسفند برگزار می‌شود. در گذشته 19 امین روز اسفندماه مردم به کنار رودخانه‌ها، قنات‌ها و کاریزها می‌رفتند و همه‌جا را از آلودگی و زباله پاک می‌کردند. حتی در آب رودخانه عطر و گلاب می‌پاشیدند و ارزش تمیز نگه‌داشتن طبیعت را خاطر نشان می‌کردند. متاسفانه جشن نوروز رودها از آن دسته آداب‌ورسومی است که در کشورمان رنگ باخته و به دست فراموشی سپرده شده است.
هفتسین نماد چیست؟
با فرارسیدن نوروز و لحظه تحویل سال میلیون‌ها نفر در سراسر دنیا، سر سفره رنگارنگ هفتسین دور هم می‌نشینند. هفت سین ترکیبی از سمبل‌هایی است که هرکدام معنی و مفهوم خاص خود را دارند. 7 نماد که با حرف «س» شروع می‌شوند و استفاده از هرکدام آنها، دلیل خاص خودش را دارد. در ادامه به شما می‌گوییم که نمادهای سفره هفتسین چه معنایی دارند:
هفت سین از 7 عنصر تشکیل می‌شود که همه ریشه گیاهی دارند. ما 7 مورد از مرسوم‌ترین موارد 7 سین را در ادامه نام می‌بریم. سنبل، سکه، سیاه‌دانه، سپند و ساعت هم می‌توانند در ترکیب هفتسین جای گیرند.
سبزه در سفره هفتسین نماد چیست؟
با تمام شدن فصل سرد زمستان و تولد دوباره طبیعت، نوروز از راه می‌رسد. سبزه در سفره هفتسین نشان از نو شدن طبیعت و تولد دوباره دارد. معمولا مردمی که نوروز را گرامی می‌دارند، از اواسط اسفند، اصطلاحا سبزه می‌اندازند؛ دانه‌های گندم را چند روز زیر پارچه‌ای نمناک در ظرفی مناسب قرار می‌دهند و بعد از جوانه زدن در معرض نور می‌گذارند تا رشد کند. تا روز عید یک سبزه زیبا و سبز داشته باشند. سبزه عید را تا روز 13ام فروردین (سیزده به‌در) پای سفره هفتسین می‌ماند. روز 13ام فروردین که روز طبیعت است، سبزه عید را به دامان طبیعت برده یا در آب رودخانه رها می‌کنند. می‌توان گفت سبزه یکی ار مهم‌ترین نمادهای عید نوروز است.
سیر در سفره هفتسین نماد چیست؟
سیر یکی از پرخاصیت‌ترین سبزیجات است؛ از قدیم از آن به‌عنوان دافع بیماری و میکروب‌زدا استفاده می‌کرده‌اند. در سفره هفتسین، سیر نماد سلامتی و در امان ماندن از گزند بیماری‌ست.
سنجد در سفره هفت سین نماد چیست؟
سنجد نماد عشق است. اما در برخی متون از آن به‌عنوان نماد سنجیده عمل کردن و معقول رفتار کردن هم یاد می‌شود.
نماد سماق در سفره هفت سین چیست؟
در روایت‌های مختلف مفهوم استفاده از سماق در هفتسین متفاوت است.برخی می‌گویند سماق نشان نماد سپیده‌دم است و دلیل استفاده از آن در هفتسین پایان سیاهی و آغاز روشنایی است. بعضی دیگر با استناد به ضرب‌المثل: «سماق مکیدن» سماق را نماد صبر و تحمل می‌دانند.
سمنو نماد چیست؟
در متون مختلف از سمنو به عنوان غذای مردآفرین نام برده می‌شود. سمنو یکی ازغذاهای مقوی و پرخاصیت سنتی است و استفاده از آن در سفره هفتسین نماد قدرت، باروری و سلامتی است. بعضی‌ها سمنو را بخاطر طعم آن، نماد شیرینی زندگی می‌دانند.
سیب در سفره هفتسین نماد چیست؟
سیب یکی از میوه‌های بهشتی است و خوردن آن برای سلامتی بسیار توصیه شده است. استفاده از سیب در سفره هفتسین نماد، تندرستی و سلامتی است. در بعضی متون آورده‌اند که سیب سرخ نماد زیبایی هم به‌شمار می‌رود.
سرکه در سفره هفتسین نماد چیست؟
سرکه نماد پذیرش ناملایمات و صبور بودن است.
- علاوه بر هفتسین در سر سفره نوروزی؛ گذاشتن آب و آینه، قرآن، ماهی، تخم مرغ و شمع هم مرسوم است.
بهترین سفرهای نوروزی با یوتراوز
مناسبت‌ها و جشن‌های باستانی و قدیمی ما ایرانیان، اعتبار تمدن و فرهنگ‌مان هستند. چه زیباست که به برپایی این مراسمات و زنده نگه‌داشتن‌شان اهمیت بدهیم. نوروز باستانی یکی از همین رسوم دلنشین است که خوشبختانه تا حدودی هویت خود را حفظ کرده و بهانه‌ای شده برای دور هم بودن و شادی. پس یادمان نرود که هر سال با گرم‌شدن زمین و سرسبز شدن طبیعت، با رواج دوستی و شادی، به دل و جانمان گرمی ببخشیم و تولدی دوباره را همگام با طبیعت آغاز کنیم.
نوروز علاوه بر اینکه از عیدهای مهم و باستانی ماست، فرصتی عالی برای سیاحت و ایران‌گردی و البته جهانگردی است. اگر شما هم فرصت تعطیلی ایام نوروز را غنیمت می‌دانید و به فکر سفرهستید، برای خرید بلیط هواپیما، خرید بلیط قطار ارزان و رزرو هتل درهرجای ایران، می‌توانید روی ما در یوتراوز حساب کنید.
ما بهترین و ارزان‌ترین خدمات سفر را به شما خوانندگان عزیز پیشکش می‌کنیم. پس قبل از اینکه سفرتان را شروع کنید به سایت یوتراوز سری بزنید و قیمت‌ها را مقایسه کنید. اگر در ایام نوروز این مقاله را می‌خوانید، از طریق تماس با شماره 1548 (پشتیبانی یوتراوز) از تخفیف‌های نوروزی یوتراوز استفاده کنید.
