غار کلماکره؛ ثروتی افسانه‌ای پنهان در کوه!

غار کلماکره واقع در رشته‌کوه زاگرس، محل اختفای ششمین گنجینه بزرگ دنیا به‌ شمار می‌رود. در این غار ۲۷۰۰ ساله، بیش از 5 هزار اثر تاریخی شامل جواهرات، سکه‌های طلا، کتیبه‌های باستانی و جام‌های نفیس کشف شده‌ است.

در مقاله حاضر، به استان لرستان می‌رویم تا از راز کلماکره پرده برداریم و به پاسخ این پرسش‌ها برسیم: گنجینه مدفون در این غار به چه کسی تعلق داشته‌ است؟ آثار کشف‌شده در آن درحال‌حاضر کجا نگه‌داری می‌شوند؟

آنچه در این مقاله درباره غار کلماکره می‌خوانید

غار کلماکره کجاست؟

📌 موقعیت غار کلماکره: ۱۳ کیلومتری پلدختر، روستای دره‌باغ، دامنه کوه مله

چطور به غار کلماکره در لرستان برویم؟

مقصد اولیه شما در مسیر رسیدن به غار کلماکره شهر خرم‌آباد است. از آنجا باید خودتان را به شهرستان پلدختر، در 115 کیلومتری خرم‌آباد برسانید. بعد‌از 45 کیلومتر رانندگی، به روستای «دره‌باغ» می‌رسید. بقیه مسیر تا غار راهی کوهستانی‌ است که باید پیاده طی کنید.

🔶🔶🔶

✈️ بلیط هواپیما تهران خرم آباد ✈️

غار کلماکره در یک نگاه

پیش‌از اینکه کلماکره لرستان را بشناسیم، به مشخصات کلی این غار نگاهی می‌اندازیم تا ببینیم چه چیزی در انتظارمان است.

🔶🔶🔶

🔶🔶🔶

اگر قصد سفر در تعطیلات نوروز دارید، مقاله جاهای دیدنی لرستان در بهار را بخوانید.

در غار کلماکره لرستان چه خبر است؟

پیش‌تر به ارزش میراثی غار کلماکره اشاره کردیم؛ اما باید بدانید که اهمیت این غار به وجه تاریخی‌اش منحصر نمی‌شود و ازحیث طبیعی هم پدیده‌ای ارزشمند است. بیایید با ساختار و معماری غار کلماکره آشنا شویم.

🔸 کلماکره غاری آهکی با دالان‌های پیچ‌درپیچ و تزیینات طبیعی استالاکتیت و استالاگمیت‌ است.

🔸 غار مذکور چهار تالار دارد که ازطریق راهروهایی باریک به یکدیگر راه دارند.

🔸 تالار اول محل استقرار نگهبان بوده‌ است. در این تالار، اتاقکی سنگی به‌ ارتفاع 80 سانتی‌متر وجود داشته که حالا از بین رفته‌ است. در تالار دوم، خمره‌های نگه‌داری مایحتاج ساکنان غار قرار داشته و تالار سوم و چهارم، محل اختفای گنجینه کلماکره بوده‌ است.

🔸 پیشانی غار تقریبا 150 سانتی‌متر از دهانه پایین‌تر است و ورودی غار را می‌پوشاند؛ به همین دلیل، کلماکره سال‌ها از دید مردم مخفی بود.

🔸 فضای داخلی غار کلماکره با دهلیزها و حوضچه‌ها و آب‌چال‌های طبیعی پر شده‌ است که به آن شمایلی اسرارآمیز می‌دهد.

گنج های غار کلماکره

بخش عمده‌ای از اشیای یافت‌شده در غار کلماکره، چیزی بیش از 2 هزار اثر تاریخی، غارت و در سرتاسر دنیا ازجمله موزه‌های «بریتانیا»، «میهو کیوتو»، «لوور» و «متروپولیتن» پراکنده شده‌ است. بخش اندکی از آن گنجینه به موزه‌های «ایران‌‎ باستان» و موزه «قلعه فلک‌الافلاک» خرم‌آباد و موزه تبریز منتقل شده‌ است. معروف‌ترین و گران‌ترین اشیای کشف‌شده از غار کلماکره عبارت‌اند از:

• جام شیردال غار کلماکره معروف به «سلطان کلماکره» که اوایل دهه ۱۳۹۰ از آمریکا به ایران برگردانده شد.
• نقاب‌های طلایی متعلق به نیمه نخست هزاره پیش از میلاد که بیانگر وجود مراسمی شبیه به بالماسکه در ایران هستند.
• پیکره‌های توخالی حیوانات که از مایعات مقدس پر می‌شده‌‌اند و در آیین‌های مخصوص به‌ کار می‌رفته‌اند.
• ریتون‌ها، کاسه‌های ماهی بادامی، جام‌ها، تنگ‌های طلایی و نقره‌ای، بشقاب‌ها و تکوک‌های گران‌بها
• کتیبه‌های منقش به خطوط میخی و ایلامی
• جواهرات و سکه‌های طلا و نقره و شمش‌های نقره ذوب‌شده

تاریخچه غار کلماکره

ماجرای غار کلماکره هنوز بعد‌از سالیان بسیار محل بحث و اختلاف است. در قدمت زیاد این غار، شکی نداریم؛ اما از تاریخچه دقیقش اطلاعی در دست نیست. در ادامه، روایت‌های مختلف درباره غار کلماکره خرم‌آباد را می‌خوانید.

روایت اول | هنگام حمله اسکندر به ایران، گنجینه‌ای از دارایی‌های کشور به غار کلماکره منتقل می‌شود و نگهبانانی به مراقبت از آن گمارده می‌شوند. سال‌ها بعد در حفاری‌های غار، اجسادی پیدا شدند که عده‌ای آن‌ها را متعلق به چهار نگهبان غار کلماکره می‌دانستند.

روایت دوم | گنجینه کلماکره به خاندانی اشرافی به سلطنت «آمیریش» تعلق دارد که در زمان عیلامی نو (ایلامی نو) بر بخشی از لرستان حکومت می‌کردند. این خاندان هنگام زوال حکومت عیلامی‌ها، ثروتشان را به غار کلماکره منتقل کردند.

روایت سوم | کوروش کبیر بعد‌از تسلط به بین‌النهرین و بابل، گنجینه معابد بابل را از شوش به غار کلماکره منتقل می‌کند.

غار کلماکره چگونه کشف شد؟

پیش‌تر خواندید که راز غار کلماکره همچنان سربه‌مهر باقی مانده‌ است. موضوع وقتی جالب‌تر می‌شود که بدانید ماجرای کشف غار کلماکره هم تا مدت‌ها رازی پنهان بود که کسی از واقعیتش خبر نداشت.

قصه اول | یک شکارچی به‌ نام «عزیز بازوند» معروف به «عزیز گاوکش»، روزی در تعقیب بز کوهی به‌صورت تصادفی به غار کلماکره برمی‌خورد. عزیز در غار سکه‌ای قدیمی پیدا می‌کند و وقتی از ارزش سکه باخبر می‌شود، بارها و بارها به غار برمی‌گردد و چیزهای بیشتری پیدا می‌کند. ماجرا به گوش سازمان میراث‌فرهنگی می‌رسد و غار کشف می‌شود.

قصه دوم | «عزیز بازوند» نه از سر تصادف، بلکه کاملا با برنامه وارد غار کلماکره می‌شود. او که راننده ماشین سنگین و ساکن یکی از روستاهای اطراف بوده، به‌واسطه یکی از خویشاوندانش با کلماکره آشنایی بوده است. عزیز و پسرعمه‌اش، «عبدالرضا»، هزاران سکه طلا و نقره در غار پیدا می‌کنند. کم‌کم راه سودجویان دیگری به منطقه باز می‌شود. سازمان میراث فرهنگی در پیگیری وضعیت غار تعلل می‌کند. بالاخره بعد‌از غارت تقریبا کامل کلماکره، این غار در سال 1384 ثبت ملی و دست قاچاقچی‌ها از آن کوتاه می‌شود. قصه دوم را به‌ نقل از مستند غار کلماکره روایت کردیم.

نکات مهم در بازدید از غار کلماکره

شما تا اینجای مطلب با غار پررازورمز کلماکره به‌خوبی آشنا شده‌اید؛ اما برای دیدار با آن صرف این اطلاعات کافی نیست. نکات ایمنی زیر را به‌خاطر بسپارید تا بدون دردسر بتوانید با آن آشنا شوید.

🔸 برای بازدید از غار کلماکره، به آمادگی جسمانی و تجهیزات غارنوردی حرفه‌ای و همراهی راهنمای کاربلد نیاز دارید.

🔸 غار تا عمق 10 متری نور دارد؛ اما تالارها و دالان‌های ادامه مسیر، هیچ منفذی برای عبور نور و هوا ندارند.

🔸 مسیر غار از دره‌ای به عمق 100 متر می‌گذرد که باید به‌ کمک طناب، فرودی تقریبا 10 متری برای گذر از آن انجام دهید.

🔸 در محدوده غار کلماکره، فروشگاه و سایر امکانات رفاهی وجود ندارد. موبایل هم به‌سختی آنتن می‌دهد.

🔸 غار کلماکره و منطقه پیرامون آن، در فصل پاییز و زمستان بسیار سرد و یخبندان است.

🔸 هرگونه حفاری بدون داشتن مجوز در غار کلماکره ممنوع است و پیگرد قضایی دارد.

جاهای دیدنی نزدیک غار کلماکره

بعد‌از ملاقات با غار کلماکره کوهدشت، اگر هنوز مایل به سیروسیاحت بودید، در طبیعت نزدیک غار به جاذبه‌های زیر سر بزنید:

• آبشار آبتاف: آبشاری فصلی است که در بهار و تابستان به پاتوق مردم لرستان برای گذراندن اوقات فراغت تبدیل می‌شود.

📌 موقعیت روی نقشه (ثبت نشده‌ است)

فاصله از غار کلماکره: 15 کیلومتر

• تنگه بهرام چوبین: تنگه‌ای است که بقایای قلعه‌ای ساسانی را در خود جای داده‌است، طبیعت زیبا و دسترسی دشوار دارد.

📌 موقعیت روی نقشه

فاصله از غار کلماکره: 51 کیلومتر

• آبشار آفرینه: آبشاری متشکل از چندین آبشار کوچک و بزرگ است که ارتفاع مرتفع‌ترینشان به 20 متر می‌رسد.

📌 موقعیت روی نقشه

فاصله از غار کلماکره: 52 کیلومتر

تصاویر غار کلماکره لرستان

اگر غار کلماکره و قصه پرفرازونشیبش توجهتان را جلب کرده‌ است، این بخش را از دست ندهید. عکس‌های بیشتری از غار برایتان گردآوری کرده‌ایم تا تصویر روشن‌تری از این گنجینه تاریخی‌طبیعی به‌ دست آورید.

تزیینات طبیعی غار کلماکره

نردبان طنابی برای رفتن به داخل غار

یکی از اشیای نفیس کشف‌شده از غار

سخن آخر

غار کلماکره در لرستان پدیده طبیعی شگفت‌انگیز و خزانه‌ای تاریخی به‌ قدمت بیش از 2 هزار سال است که شش ماه اول سال، طبیعت‌گردان بسیاری را در خود جای می‌دهد. این غار به ششمین گنحینه بزرگ جهان شهرت دارد.

در مقاله حاضر، همه اطلاعات لازم برای بازدید از کلماکره را در اختیارتان قرار داده‌ایم. علاوه‌بر این، آماده و مشتاق خواهیم‌ بود که مقدمات سفرتان به استان لرستان را هم فراهم کنیم. برای تهیه بلیط هواپیما و قطار و رزرو هتل با شماره تلفن 24 ساعته 1548 تماس بگیرید.

سوالات متداول

غار کلماکره در کدام شهرستان است؟

غار کلماکره در 13 کیلومتری شهرستان پلدختر، روستای دره‌باغ، روی دامنه کوه مله واقع شده‌ است.

غار کلماکره چند سال قدمت دارد؟

باستان‌شناسان پیشینه غار کلماکره لرستان را متعلق به ۲۷۰۰ سال پیش می‌دانند.

سکه‌های غار کلماکره کجاست؟

گنجینه غار کلماکره شامل سکه‌های طلا و ظروف نفیس و پیکره‌های حیوانی عمدتا در موزه‌های «بریتانیا»، «میهو کیوتو»، «لوور» و «متروپولیتن» و بخش اندکی از آن در موزه‌های «ایران‌ ‎باستان» و «قلعه فلک‌الافلاک» خرم‌آباد و تبریز قرار دارد.