غذاهای محلی گیلان؛ چشیدن طعم و مزه‌های ترش و شیرین
- ...
- ...
- تعداد کلمات
کمتر کسی را می‌شناسیم که نام رشت را بشنود و دلش هوای عطر و طعم بی‌نظیر غذاهای محلی این شهر را نکند. در کوچه پس کوچه‌های رشت که قدم بزنید، بوی سیر تازه، سبزی‌های محلی معطر و چاشنی‌های خوشمزه، مشامتان را پر می‌کند. رشت شهر عاشقان غذا است!
غذاهای محلی رشت آیینه تمام‌نمای فرهنگ غنی این شهر است. رد پای غذاهای محلی هر منطقه را می‌توانیم از سنت‌ها، آیین‌ها، مناسبت‌ها و تاریخ کهن آن، پیدا کنیم. شهر رشت به لطف فرهنگ کهن خود، بهترین و متفاوت‌ترین غذاهای محلی را دارد. تنوع بی‌نظیر این غذاها از چشم گردشگران خارجی هم پنهان نمانده است! در این مقاله از مجله گردشگری یوتراوز، می‌خواهیم به دنیای جدیدی از عطرها و مزه‌ها سفر کنیم و با انواع غذاهای محلی رشت آشنا شویم.
آنچه در این مقاله درباره غذاهای محلی رشت می‌خوانید:
- غذاهای معروف رشت
- غذاهای قدیمی رشت
- غذاهای محلی رشت که تا به حال اسمشان را نشنیده‌اید!
- رشت؛ شهر خلاق غذا در یونسکو
- در کدام رستوران غذاهای محلی رشت را بخوریم؟
غذاهای معروف رشت
امکان ندارد در سفر به رشت زیبا بعد از قدم زدن در بازار روز و میدان شهرداری هوس خوردن غذاهای محلی این شهر را نکنید. شما هم تابه‌حال حتما میراز قاسمی و مرغ ترش را از بین غذاهای محلی این شهر نوش جان کرده‌اید. در ادامه با تعداد بیشتری از غذاهای معروف رشت آشنا شوید.
میرزا قاسمی
میرزا قاسمی؛ یکی از آن غذاهای خوش عطر و مزه گیلان است که در بسیاری از رستوران‌های سنتی سایر شهرهای دیگر نیز پیدا می‌شود، اما چشیدن طعم این غذا با سیر تازه و بادمجون کبابی در سفر به رشت صفای دیگری دارد.
کباب ترش
یک لحظه چشمان خود را ببندید و این ترکیب بی‌نظیر را تصور کنید! گوشت راسته گوساله که با آب پیاز، گردو، سیر و سبزی معطر(نعناع یا چوچاق) مزه‌دار شده! دلتان ضعف رفت نه؟! حق دارید! با سفر به خطه سرسبز گیلان، می‌توانید به این تصورات خوشمزه رنگ واقعیت ببخشید و بهترین کباب ترش را نوش‌جان کنید.
کشک و بادمجان
عضو ثابت منوی غذای گیلانی، کشک بادمجان است. البته که این غذا را می‌توان در منوی تمام رستوران‌های کشور هم دید و به عنوان پیش غذا یا شامی سبک سفارش داد اما این‌بار می‌خواهیم شما را با ورژن متفاوت کشک بادمجان آشنا کنیم! البته که بعضی‌ها آن را با نام بادمجان شکم پر می‌شناسند.
مرغ ترش
نمی‌دانیم کسی تابه‌حال تعداد غذاهای محلی رشت را شمرده یا نه، ما که تا اینجا از این‌همه تنوع و تعدد غذا در این شهر، حیرت کرده‌ایم! مرغ ترش یکی دیگر از غذاهای سنتی رشت است که عطر و طعم آن، دل هر پیر و جوانی را می‌برد. حتما شما هم با ما موافقید که اولین نفری که پی به خوشمزگی ترکیب مرغ، سیر، رب انار، گردو آسیاب شده و سبزی‌های معطر برده، چقدر خوش‌سلیقه و خلاق بوده است!
پیشنهاد می‌کنیم در سفر به خطه گیلان، از مرغ ترش غافل نشوید و با سفارش انواع غذاهای محلی گیلانی، سفرتان را فراموش‌نشدنی و شیرین کنید.
ترشی تره
عضو جدانشدنی منوی غذای گیلانی، ترش تره است. این غذا را هم به عنوان خورش در کنار کته سرو می‌کنند و هم همراه با نان می‌خورند. برای تهیه ترش تره رشتی، سیر را رنده کرده و در روغن تفت میدهند، سپس تخم مرغ‌ها را اضافه کرده و با سیر مخلوط می‌کنند. سبزی ترش تره را به همراه یک پیمانه آب می‌پزند و بعد از پخت، آن را کوبیده و له می‌کنند.
در این مرحله مخلوط تخم مرغ و سیر را به همراه آرد برنج به سبزی کوبیده شده اضافه کرده و آن قدر هم می‌زنند تا گلوله نشود. بعد از جا افتادن مواد، آن را به ظرف مورد نظر منتقل کرده و معمولا به همراه ماهی دودی و کته سرو می‌کنند.
شامی گیلانی
گیلانی ها شامی را متفاوت‌تر از سایر استان‌ها درست می‌کنند. آن‌ها در ابتدا لپه را چندساعت در آب خیس کرده، گوشت را هم با چند عدد پیاز آبپز می‌کنند. سپس گوشت را ریش ریش کرده و لپه‌های پخته شده را به آن اضافه می‌کنند. سپس به مایه گوشت و لپه تخم مرغ، زعفران و ادویه می‌زنند و در روغن داغ سرخ می‌کنند.
غذاهای قدیمی رشت
برخی از غذاهای محلی رشت از گذشته‌های دور پایه ثابت سفره غذای مردمان این خطه سرسبز بوده است. برای مثال ماهی و مرغ شکم پر. در ادامه می‌خواهیم سایر غذاهای اصیل و قدیمی رشت را برایتان معرفی کنیم.
مرغ شکم پر
یکی از غذاهای معروف رشت، مرغ شکم پر است. البته که این غذا را هم مانند سایر غذاهای رشت، می‌توانیم در سفره‌های اغلب مردم گیلان ببینیم. آن‌ها این غذا را از گذشته تا به امروز برای مجالس خاص و مهم درست می‌کنند و نهایت سلیقه و دقت را برای هرچه بهتر آماده‌کردن آن، به خرج میدهند.
برای پخت این غذا ابتدا مرغ را به مدت 2 ساعت درون محلولی از آب، نمک و سرکه قرار میدهند تا بوی مرغ گرفته شود. سپس مرغ را درون ماهیتابه سرخ کرده و داخلش را با مخلوط سبزیجات معطرسرخ‌شده، گردو، رب انار، آلو، سیر، کشمش و پیازداغ پر می‌کنند. مرغ را درون ظرفی داخل فر گذاشته و بعد از 2 ساعت خوشمزه‌ترین غذای محلی را تحویل می‌گیرند!
واویشکا
با اینکه ریشه واویشکا به روسیه برمی‌گردد اما به دلیل نقش پررنگ آن در منو غذایی گیلانی‌ها، می‌توانیم واویشکا را متعلق به استان گیلان هم بدانیم! این غذا در عین سادگی، بسیار خوشمزه و جذاب است. اگر می‌خواهید واویشکا را به روش گیلانی درست کنید، فقط کافی‌ست پیاز را در روغن تفت داده و گوشت چرخ‌کرده به آن اضافه کنید. بعد از تغییر رنگ پیداکردن گوشت، وقت اضافه‌کردن پوره گوجه فرنگی است. آب گوجه که کشیده شد، چاشنی‌ها وارد عمل می‌شوند! آبغوره و آبلیمو را اضافه کنید و ترشی غذا را مطابق با ذائقه خود تغییر دهید. البته که این همه ماجرا نیست! بعد از آنکه واویشکا را در ظرف سرو ریختید، روی آن را با سیب‌زمینی سرخ شده تزئین کنید و سپس یکی از معروف‌ترین غذاهای محلی گیلان رشت را نوش‌جان کنید.
ماهی شکم پر
انواع ماهی پای ثابت سفره‌های اهالی رشت هستند. امکان ندارد یک هفته مهمان یک خانواده رشتی باشید و آن‌ها از شما با انواع غذاهایی که بر پایه ماهی است، پذیرایی نکنند. ماهی شکم پر یکی از بهترین غذاهای محلی گیلانی است که معمولا در لیست شام شب عید قرار می‌گیرد.
خورش آلو مسما
به نظر ما اگر کسی به رشت برود و خورش آلو مسما نخورد، سفر خود را نیمه تمام گذاشته است! این خورش به اعتقاد بسیاری از اهالی گیلان و همچنین گردشگران، بهترین غذای سنتی رشت به حساب می‌آید. البته که خورش آلو مسما را هم مانند سایر غذاهای محلی رشت می‌توانید در منزل درست کنید اما ما معتقدیم که خوردن غذاهای محلی شمالی، در حالی که در رستورانی با چشم‌انداز جنگل یا دریا نشسته‌اید، بیشتر می‌چسبد!
برای تهیه خورش آلو مسما پیازهای نگینی خرد شده را تفت داده و به آن ادویه، قیصی، آلو و رب گوجه اضافه می‌کنند. بعد از تفت خوردن مواد، سینه یا ران مرغ سرخ شده وارد ماجرا می‌شود! چند لیوان آب جوش به مواد اضافه کرده و اجازه میدهند تا طعم آن‌ها به خورد هم رفته و خورش غلیظ شود. در بعضی از مناطق گیلان، به خورش شش انداز رب انار هم اضافه می‌کنند و گاهی هم آن را با گوشت گوسفندی می‌پزند.
خورشت شش انداز
وقتی صحبت از انواع خورشت گیلانی می‌شود، محال است کسی نام خورشت شش انداز را از قلم بیندازد. این خورشت ظاهری شبیه به فسنجان دارد و روش طبخ آن نیز مشابه است. در خورش شش‌انداز از بادمجان به جای گوشت و مرغ استفاده می‌شود، البته بعضی از اهالی گیلان برای افزایش خاصیت این خورش، به آن پروتئین‌های حیوانی مانند گوشت مرغ هم اضافه می‌کنند.
غوره مسما
در لیست غذاهای شمالی و گیلانی، خورشت‌ها جایگاه ویژه‌ای دارند. خورشت غوره مسما هم یکی از همین خورشت‌های معروف و پرطرفدار این منطقه است که عطر و طعم متفاوتی دارد. در تهیه این خورش از مرغ، بادمجان، گوجه و غوره استفاده می‌کنند.
غوره را با پیاز، زردچوبه و فلفل در روغن تفت میدهند و سپس به آن مرغ سرخ شده اضافه می‌کنند. بعد از اینکه مرغ با کمی آب پخته شد، به آن بادمجان و گوجه سرخ شده اضافه می‌کنند و بعد ازجا افتادن خورش، آن را با کته می‌خورند.
غذاهای محلی رشت که تا به حال اسمشان را نشنیده‌اید؟
گل در چمن
معرفی غذاهای محلی گیلانی را با یکی از جذاب‌ترین غذاها آغاز می‌کنیم. غذایی که شبیه به املت است اما یک تفاوت اساسی دارد! در تهیه غذای گل در چمن، علاوه بر تخم‌مرغ و پوره گوجه فرنگی، از لوبیا سبز پخته هم استفاده می‌شود. سیر هم که جزو جدایی‌ناپذیر غذاهای سنتی رشت است و نیاز به گفتن ندارد. ترکیب همه این‌ها به اضافه زعفران، غذایی خوش‌رنگ و لعاب است که بوی آن تا هفت خانه آن طرف تر هم می‌رود!
شورکولی
اگر گذرتان به بازار سنتی رشت خورده باشد، ماهی‌های تیره‌رنگی را دیده‌اید که با نخ آن‌ها را آویزان کرده‌اند. آن‌ها یک نوع ماهی معروف به نام کولی هستند که با نمک دریا و روناس، آن‌ها را نمک سود می‌کنند تا مدت زمان نگهداریشان را افزایش بدهند. مردم گیلان ماهی شور را همراه با باقلاقاتق، ترش تره و حتی آش رشته می‌خورند.
سیر قلیه
در بین انواع خورشت گیلانی، سیر قلیه طرفداران خاص خودش را دارد. این خورشت خوشمزه از ترکیب سینه مرغ، لپه و برگ سیر درست شده و همراه با کته سرو می‌شود. سینه مرغ را همراه با لپه می‌پزند، برگ سیر تفت داده شده را به آن اضافه می‌کنند و بعد از اضافه‌کردن نمک و فلفل، سر سفره می‌آورند.
کال کباب
شاید با شنیدن اسم این غذا، فکرکنید با یک غذای گوشتی روبرو هستید اما واقعیت چیز دیگری‌ست! ماده اصلی این غذا بادمجان است و ترکیب آن با چاشنی‌های گیلانی، کال کباب را به اندازه غذاهای کبابی پرطرفدار و خوشمزه می‌کند! برای تهیه این غذا بادمجان را کبابی‌کرده و له می‌کنند، سپس به آن گردوی آسیاب شده، رب انار، آب انار، سیر، گلپر و سبزی‌هایی نظیر چوچاق، نعنا و خالواش اضافه می‌کنند.
خوب است بدانید که در تهیه این غذا به روش اصیل گیلانی، از ظرف مخصوصی استفاده می‌شود. این ظرف‌های سفالی نمکیار یا نمکار نام دارند و تمام مراحل آماده‌سازی کال کباب، از له‌کردن بادمجان کبابی تا آسیاب‌کردن گردو در همین ظرف انجام می‌شود.
اشپل کوکو
این شما و این هم یکی از متفاوت‌ترین غذاهای محلی رشت! اشپل کوکو غذایی‌ست که یا عاشق آن می‌شوید یا اصلا به مذاقتان خوش نمی‌آید و برای همیشه عطایش را به لقایش می‌بخشید! این غذا با اشپل (تخم ماهی)، برگ سیر و تخم مرغ درست می‌شود و سرشار از امگا 3 است.
کولی غورابیج
شاید بتوان بعضی از انواع خورشت گیلانی را با کمی تغییرات، در استان‌های دیگر هم پیدا کنیم اما برای صرف بعضی از خورش‌ها مانند کولی غورابیج فقط باید به استان گیلان برویم! چون از نوع ماهی این خورش گرفته تا سبزیجات معطرش را فقط می‌تواندر گیلان پیدا کرد. برای تهیه کولی غورابیج به روش سنتی و اصیل گیلانی، گردوی آسیاب شده را روی حرارت تفت میدهند، سپس 2 لیوان آب سرد به آن اضافه می‌کنند و صبرمی کنند تا گردو روغن بیندازد.
سبزی‌های معطری نظیر چوچاق، کوتکوتو، نعنا و گشنیز را سرخ کرده و به همراه آبغوره، رب انار و ادویه به گردو اضافه می‌کنند. در همین حین ماهی کولی را که بازردچوبه، نمک و فلفل سیاه مزه‌دار شده، در روغن سرخ می‌کنند. خورش که جا افتاد آن را در ظرف سرو ریخته و ماهی‌ها را روی آن می چینند و با کته نوش‌جان می‌کنند.
شویدخولی
نمی‌دانیم تابه‌حال نام این خورشت محلی گیلان به گوشتان خورده است یا نه، اما پیشنهاد می‌کنیم حتما یک‌بار آن را امتحان کنید. شوید خولی یکی از متفاوت‌ترین غذاهای محلی رشت است. اگر می‌خواهید راز خوشمزگی ترکیب مرغ، شوید خشک، رب آلوچه، تخم مرغ، سیر و سیب زمینی را بدانید باید بگوییم که برای تهیه آن ابتدا تکه‌های مرغ را با سیر و پیاز آبپز می‌کنند تا بوی مرغ گرفته شود. سپس تکه‌های مرغ پخته را در روغن و همراه با سیر و پیاز خرد شده تفت میدهند. سپس نوبت اضافه کردن رب آلوچه، رب گوجه، سیب زمینی نگینی خرد شده و شوید خشک است. روی این ترکیب آب جوش می‌ریزند و اجازه میدهند تا خورش جا بیفتد. این زمان ممکن است حدود دوساعت طول بکشد. البته که این پایان ماجرا نیست!
پیش از جا افتادن خورش، تخم مرغ خام همزده را به ترکیب شوید خولی اضافه کرده و حدود نیم‌ساعت صبرمی‌کنند تا تخم‌مرغ به مواد خورش لعاب بدهد. اگر می‌خواهید این غذا را خودتان درست کنید، یادتان نرود که تخم مرغ قابل حذف نیست و باید در مرحله پایانی آن را به خورش اضافی کنید تا یک شوید خولی اصیل گیلانی داشته باشید!
چوواش تره
چوواش یکی از سبزی‌های محلی معطر خطه گیلان است که در اغلب غذاهای محلی گیلان، استفاده می‌شود. چوواش تره را همراه با ماهی دودی یا ماهی شور می‌خورند. این غذا را می‌توان از خرداد تا شهریور که فصل رویش چوواش است، در سفره‌های مردم گیلان پیدا کرد.
برای تهیه چوواش تره، سبزی چوواش را می‌پزند و سپس با گوشت‌کوب له می‌کنند. سیر را با نمک و زردچوبه در روغن تفت میدهند و سپس تخم مرغ را به آن اضافه می‌کنند. در مرحله بعد، سبزی وارد عمل می‌شود و آن را با ترکیب سیر و تخم مرغ، حدود 2 تا 3 دقیقه تفت میدهند. آبغوره چاشنی این غذاست که مقدار آن می‌تواند متناسب با ذائقه شما تغییر کند.
باقلا وابیج
همانطور که از نام این غذا مشخص است، در تهیه آن از باقلا استفاده می‌شود و به باقلاقاتق هم شباهت دارد. ابتدا باقلاها را در آب جوش ریخته و بعد از 3 دقیقه آبکش می‌کنند. سیر رنده شده را در روغن سرخ و سپس باقالاها را به آن اضافه می‌کنند. حالا نوبت اضافه کردن زردچوبه، نمک و فلفل است. ادویه‌ها که خوب تفت خوردند، شوید خشک را می‌ریزند. پایان‌بخش این ترکیب جذاب، تخم مرغ است.
رشت؛ شهر خلاق غذا در یونسکو
در انتها خوب است بدانید که تنوع غذاهای محلی شمالی برای ارگان‌ها و سازمان‌های بین‌المللی هم جالب توجه بوده تا حدی که در سال 1394 یونسکو لقب شهر خلاق غذا را به رشت اعطا کرده است! ثبت رشت در یونسکو اهمیت شناخت غذاهای محلی گیلان رشت را دوچندان کرده و ما را برای آشنایی با غذاهای این منطقه و سرک‌کشیدن به دنیای خوشمزه‌شان، وسوسه می‌کند.
در کدام رستوران غذاهای محلی رشت را بخوریم؟
بعد از آشنایی با انواع غذاهای محلی گیلانی، وقت آن است که به سراغ رستوران‌هایی که این غذاها را در منو خود دارند، برویم و دلی از عزا دربیاوریم! در ادامه چندمورد از بهترین رستوران‌های رشت را معرفی می‌کنیم:
رستوران شکم الملوک
اگر به دنبال بهترین فسنجان، شورکولی و کباب ترش هستید از رستوران شکم الملوک غافل نشوید. این رستوران به دلیل کیفیت بالای غذاهایش، به انتخاب اول بسیاری از گردشگران تبدیل شده و در لیست لوکس‌ترین رستوران‌های رشت هم قرار دارد. چنانچه هتل بزرگ کادوس رشت را رزرو کرده‌اید، برای مراجعه به رستوران شکم الملوک کار سختی در پیش ندارید.
- آدرس رستوران شکم الملوک: بلوار منظریه، جنب هتل بزرگ کادوس
- شماره تلفن رستوران شکم الملوک: ۰۱۳۳۳۳۳۴۲۵۱
رستوران چلو شیش
رستورانی با منوی غذای گیلانی، ظروف مسی و پرسنلی مجرب و خوشرو؛ این همه آن چیزی‌ست که باید درباره رستوران چلوشیش بدانید. این رستوران در نزدیکی هتل پامچال رشت واقع شده و برای آن دسته از افرادی که این هتل را برای اقامت در رشت انتخاب کرده‌اند، بهترین انتخاب است. در این رستوران می‌توانید انواع صبحانه محلی گیلان، انواع خورشت و همچنین انواع کباب را سفارش دهید و از طعم متفاوت آن‌ها لذت ببرید.
- آدرس رستوران چلو شیش: میدان توشیبا، خیابان کنار هتل پامچال رشت به طرف بیمارستان
- شماره تلفن رستوران چلو شیش: ۰۱۳۳۳۶۱۰۱۲۰
رستوران اردشیر
در ادامه معرفی بهترین رستوران غذاهی محلی رشت، به سراغ یکی از رستوران‌های قدیمی این شهر آمدیم. رستوران اردشیر در سال 1351 شروع به کار کرده و تمرکز آن از ابتدا روی طبخ انواع غذاهای سنتی رشت بوده است. کته کباب، ماهی سفید شکم پر، مرغ ترش و شیشلیک بره رستوران اردشیر را از دست ندهید.
- آدرس رستوران اردشیر: سه راه پاستوریزه، ابتدای خیابان فلسطین، خیابان شهید ایزددوست
- شماره تلفن رستوران اردشیر: ۰۱۳۳۳۸۳۳۹۹۵ | ۰۱۳۳۳۸۲۰۲۰۱
رستوران جهانگیر
رستورانی با نیم قرن تجربه در پختن کته کباب! حتما شما هم بعد از خواندن این جمله نسبت به شناخت این رستوران، وسوسه شده‌اید و دلتان خواسته حتی برای یک‌بار کته کباب‌های معروف آن را امتحان کنید. البته که منو رستوران جهانگیر تنها محدود به انواع کباب نیست و می‌توانید بهترین غذاهای محلی شمالی را در این رستوران سفارش دهید.
- آدرس رستوران جهانگیر: میدان زرجوب
- شماره تلفن رستوران جهانگیر: ۰۱۳۳۳۸۲۹۵۸۱
کلام آخر
در این مقاله از مجله یوتراوز درباره بهترین غذاهای محلی رشت صحبت کردیم و از طرز تهیه آن‌ها گفتیم. امیدواریم بعد از مطالعه این مطلب، نسبت به شناخت غذاهای محلی شمالی ترغیب شده باشید و برای امتحان‌کردن آن‌ها، در اولین فرصت خود را به خطه سرسبز گیلان برسانید.
سوالات متداول
غذای معروف گیلان کدام است؟
باقلاقاتق، ترش تره، مرغ ترش، ماهی شکم پر، فسنجان و میرزا قاسمی جزو معروف‌ترین غذاهای محلی گیلانی هستند.
