نصف جهان در نقش جهان اصفهان

قبل از آن‌که اصفهان پایتخت صفویان باشد، باغی به نام نقش جهان بود که کاخ‌های تیموریان و آق‌قویونلوها در آن قرار داشت. بعدها شد میدانی با دویست حجره در دو طبقه که اطراف آن‌را، کاخ عالی‌قاپو، مسجد شاه، مسجد شیخ لطف‌الله و سردر قیصریه در بر گرفتند. این میدان مستطیل‌شکل که طول ۵۶۰ متر طول و ۱۶۰ متر عرض دارد، دومین میدان بزرگ جهان بعد از میدان تیان آنمن پکن است که سال‌های سال، اصفهان را به مقصد نهایی بسیاری از گردشگران فرهنگ‌دوست، تاریخ‌دوست و علاقمندان به معماری تبدیل کرده است. با یومگ گشتی در میدان نقش جهان می‌زنیم.

آنچه در ادامه از نقش جهان می‌خوانید:

• نقش جهان کجاست؟
• چگونه به میدان نقش جهان برسم؟
• چه زمانی برای بازدید از نقش جهان مناسب است؟
• بعد از نقش جهان به کجا بروم؟
• در نقش جهان کجا عکس بگیرم؟

نقش جهان کجاست؟

روی سنگفرش‌هایش قدم می‌زنی و صدای فواره‌های حوض بزرگ وسط میدان آرامش فضای دل‌انگیزش را چند برابر می‌کند. گذرگاه‌های مختلفی در سرتاسر میدان تعبیه شده است تا بتوانی به سمت بازارچه‌ها بروی یا خود را به ساختمان‌های اطراف میدان برسانی، یا ساعت‌ها روی نیمکت‌های سنگی میدان بنشینی و از زیبایی‌های تمام‌نشدنی‌اش جانت را تازه کنی.
در وسط میدان کالسکه‌هایی هستند که سوارشدن بر آن تو را به سال‌های دور می‌برد. انگار که در اصفهان قدیم سوار بر درشکه‌ای هستی و صدای سم اسب که بر سنگفرش میدان می‌کوبد با صدای چکش مسگران نوایی خوش از سال‌های دور را برایت زنده می‌کند. نقش جهان نماد فرهنگ، اصالت، تاریخ و هنر ایرانی‌ها است.

چگونه به میدان نقش جهان برسم؟

از هرکجای شهر اصفهان اتوبوس، مترو و تاکسی برای رسیدن به نقش جهان وجود دارد. بنابراین در هر نقطه‌ای از اصفهان که باشی و در تمامی ساعات روز و شب می‌توانی به راحتی به این میدان زیبا و تاریخی برسی. هم فال و هم تماشا مصداقش نقش جهان است!
ورود به نقش جهان به هیچ بلیط و ورودیه‌ای نیاز ندارد. همچنین گشت‌وگذار در میان حجره‌ها و مغازه‌های سحرانگیز صنایع‌دستی اطراف میدان نیز با وجود تمامی زیبایی‌هایش رایگان است. اما برای بازدید از ساختمان‌های تاریخی نقش جهان مانند مسجدها و عالی‌قاپو باید بلیط تهیه کنی.
سال‌های پیش عبور وسایل نقلیه در تمامی اضلاع میدان آزاد بود اما خوشبختانه امروز میدان به روی ماشین‌ها بسته شده است. بنابراین افراد سالمند و کودکان می‌توانند با ماشین به نزدیک میدان بیایند. داخل میدان نیمکت‌های سنگی زیبایی تعبیه شده تا علاوه بر ساعت‌ها نشستن و تماشای این حجم از زیبایی و آرامش در معماری، بتوانی برای استراحت در میان گردش از آن‌ها استفاده کنی. بنابراین نقش جهان می‌تواند برای همه‌ی افراد در هر سنی و با هر شرایطی مناسب باشد و با زیبایی فرا زمینی‌اش روح تمامی انسان‌های دنیا را نوازش کند.

چه زمانی برای بازدید از نقش جهان مناسب است؟

میدان نقش جهان با معماری شگفت‌انگیزش همچون موجودی زنده روح دارد و نفس می‌کشد. از آن‌جایی‌که اطراف میدان بازار است و پر است از حجره‌های صنایع‌دستی، زندگی این میدان با باز شدن حجره‌ها آغاز می‌شود. بنابراین ساعات اولیه و صبح خیلی زود شاید نقش جهان حال غریبی برایت داشته باشد. اما در این سکوت، معماری میدان می‌تواند به تنهایی شعرش را برای وجودت دکلمه کند.
با بازشدن حجره‌ها نفس نقش جهان تازه می‌شود و صدای چکش مسگران و سم اسب‌های درشکه‌ها و فواره‌های حوض بزرگ وسط میدان، ارکستر زندگی را در نقش جهان می‌نوازد. گشت‌وگذار در بازارچه‌های اطراف میدان در روز یعنی بازی نور با رنگ‌ها و نقش‌های انواع صنایع‌دستی.
غروب و شب میدان نقش جهان یعنی انعکاس درخشش ساختمان‌ها و گنبدها در میان حوض بزرگ میدان و رقص نور بر تن زیبای ساختمان‌های بهشتی میدان نقش جهان. بنابراین هم روز نقش جهان زیباست و هم شب آن.اما بهترین ماه و فصل سال برای تماشای نقش جهان اردیبهشت ماه است که هوای بهشتی تماشای این بهشت را تکمیل می‌کند و نم باران روحت را به پرواز درمی‌آورد.

بعد از نقش جهان به کجا بروم؟

• گشت‌وگذار در نقش جهان خود به تنهایی یک روز زمان لازم دارد و داخل خود میدان پر است از دیدنی‌های فرهنگی و تاریخی. اگر در نقش جهان، قصد بازدید با خاطری آسوده و در زمان بیشتر را دارید، این لیست می‌تواند به شما کمک کند:
• بازارچه‌های صنایع دستی: دورتادور حجره‌هایی است از زیباترین دست‌سازهای ایرانی از مس و مینا و قلم‌کاری.
• عمارت عالی قاپو: به ضلع غربی میدان که می‌رسی، عمارتی با ارتفاع ۴۸ متر در ۶ طبقه ایستاده تا نمایشی باشکوه از زیباترین معماری و مینیاتورهای عصر صفوی را برایت اجرا کند.
• مسجد شیخ لطف‌الله: روبه‌روی عالی قاپو در ضلع شرقی میدان، مسجدی بی‌نظیر منتظرت نشسته تا تو را با معماری بی‌مانندش جادو کند.
• مسجد امام: ضلع جنوبی نقش جهان را با گنبد و مناره‌ای به نام خود کرده است. معماری بی‌نظیرش تو را برای ساعت‌ها از دنیا جدا می‌کند.
• مسجد مقصود بیک: مردم به آن مسجد ظلمات هم می‌گویند که در ضلع شمال شرقی نقش جهان نشسته است.
• سردر قیصریه: در ورودی اصلی بازار اصفهان در میدان نقش جهان، سر در قیصریه را نباید از خاطر ببری! راسته‌های اصلی و فرعی زیادی در این بازار وجود دارد که از میان آنها می‌توان به سماورسازها، مَخلص، مقصودبیک، هارونیه، نیم‌آورد گلشن و شَله اشاره کرد.
• دروازه‌های چوگان: این دروازه‌ها ستون‌های کوتاهی هستند که در ضلع جنوبی و شمالی میدان نقش جهان و یادگار ورزش چوگان، ایستاده‌اند.
• عصارخانه‌ی شاهی: در قدیم برای روغن‌گیری و عصاره‌گیری از آن استفاده می‌شد و امروز از سه بخش تیرخانه،‌ گرم‌خانه و انبار تشکیل شده است. این بنا، کوچکترین موزه ایران است.
• توحیدخانه: پشت عمارت عالی قاپو قرار دارد و قدیم مطبخ و زندان کاخ بوده است و امروز حیاط دانشکده‌ی معماری دانشگاه هنر اصفهان است.

در نزدیک میدان نقش جهان، شاهکارهای دیگری مانند کاخ هشت‌بهشت، کاخ چهلستون، مدرسه جده کوچک و جده بزرگ نیز منتظر قدم‌هایت ایستاده‌اند.

در نقش جهان کجا عکس بگیرم؟

شاید جایی در این میدان نباشد که نتوان در آن تکنیک‌های عکاسی در سفر را به کار برد. نقطه به نقطه‌ی میدان نقش جهان زیبایی است، قاب دوربینت را در هر گوشه‌ای که ببندی با سخاوت قسمتی از بهشتش را به تو می‌بخشد. در هر ضلع میدان نقش جهان یکی از شاهکارهای معماری ایرانی و اسلامی ایستاده است، بنابراین همیشه در پس زمینه‌ی عکس‌هایت عالی قاپو یا مسجد شیخ لطف الله، یا مسجد امام در کنار حجره‌های میدان خودنمایی می‌کنند.
اگر محل ایستادنت را طوری تنظیم کنی که بنای موردنظر در وسط کادر باشد، زیبایی عکست صدچندان می‌شود. اگر به نزدیک حوض بروی می‌توانی زاویه‌ی دوربینت را طوری تنظیم کنی تا عکس زمینه که می‌تواند هریک از بناهای باشکوه میدان باشد، در حوض بیافتد و این انعکاس قابی زیبا برایت می‌سازد.
قاب‌های زیبای دیگر در نقطه‌ای نزدیک به بناهای دیگر نقش جهان است. کنار در عالی قاپو، کنار مسجد امام یا شیخ لطف‌الله، یک کادر بسته از نمای ورودی این بناها می‌تواند تو را در بهشتی زیبا نشان دهد.تمامی این کادرها در شب نیز زیبا و درخشانند و عکاسی شبانه در نقش جهان یعنی ثبت زیباترین نورپردازی‌های بهترین سبک معماری جهان.