سفر به روستای هزاوه؛ روستاگردی در زادگاه امیرکبیر

روستای هزاوه در 18 کیلومتری شمال‌غربی اراک، در شیب آرام دامنه کوه‌های غربی این شهر واقع شده ‌است. هر ساله گردشگران داخلی و خارجی زیادی به این روستای تاریخی سفر می‌کنند تا از جذابیت‌های فرهنگی، تاریخی و طبیعی آن بازدید کنند. این روستا در هر فصل سال چهره زیبایی دارد. با مجله گردشگری یوتراوز همراه باشید تا روستاگردی را در زادگاه امیرکبیر تجربه کنیم.

آنچه درباره هزاوه می خوانید:

• هزاوه: وجه تسمیه، قدمت و معماری
• روستای هزاوه ملقب به زادگاه میرزا تقی‌خان امیرکبیر
• مکان‌های دیدنی در روستای هزاوه اراک
• چگونه به روستای هزاوه برویم؟
• چه زمانی برای بازدید از هزاوه مناسب است؟
• بازدید از هزاوه، قطب انگور ایران
• عکس‌های یادگاری زیبا در هزاوه بگیرید

هزاوه: وجه تسمیه، قدمت و معماری

این روستا چشمه‌های متعددی دارد که تعداد آن‌ها در فصل بهار بیشتر می‌شود و زیبایی روستا را دوچندان می‌کند. از این‌رو اهالی این روستای تاریخی نام آن را «هزارآبه» گذاشته‌اند که بعدا به «هزارآوه» و به مرور به «هزاوه» تبدیل شده‌ است.

طبق مطالعات باستان‌شناسی روستای هزاوه قدمت زیادی دارد که به قرون 7 و 8 هجری یعنی دوره ایلخانان بازمی‌گردد. این روستا یک میراث تاریخی برای ایرانیان محسوب می‌شود. البته مطالعات باستان‌شناسی نشان می‌دهد که قدمت این روستا بیشتر از آن است که به دوره ایلخانان بازگردد چراکه بر روى تپه تاریخى روستا سفال‌هایی پیدا شده‌ است که قدمت این روستا را به قرن 5 هجری نسبت می‌دهد. در نتیجه می‌توان گفت روستای تاریخی هزاوه که از زیباتری روستاهای استان مرکزی است، قدمت بسیار زیادی دارد.

روستای هزاوه دارای بافت پلکانی است. این روستای زیبا در دل صخره‌ای واقع شده‌است و آب‌وهوای بسیار دلپذیری دارد. بافت مسکونی روستا آن‌قدر پیچیده و جالب است که به تنهایی می‌تواند جذاب‌ترین بخش سفر هر گردشگر و بازدیدکننده‌ای را به خود اختصاص دهد. خانه‌هاى سنگى و گلى که به صورت پلکانى بر دامنه کوه‌ قرار گرفته‌اند، چیزی است که در هزاوه به وفور مشاهده می‌کنید. مصالح به کار رفته در ساخت خانه‌های هزاوه غالبا از گل، سنگ و چوب است و سقف خانه‌ها مسطح است. با توجه به سرمای زیادی منطقه، خانه‌ها با دیوارهای ضخیم و از جنس خشت، چینه و گل ساخته شده‌اند. در همه خانه‌ها از کرسی برای گرم کردن استفاده می‌شود که منظره جالبی برای گردشگران به وجود می‌آورد.

روستای هزاوه ملقب به زادگاه میرزا تقی‌خان امیرکبیر

روستای تاریخی و گردشگری هزاوه اراک با زیبایی‌های بکر و طبیعی همراه با ذخایر آب فراوان جاذبه‌ای بی‌نظیر را در دل کوهستان به‌ وجود آورده‌ است. این روستای تاریخی زادگاه مفاخری چون «امیرکبیر» و «قائم مقام فراهانی» است. منزل تاریخی میرزاتقی خان امیرکبیر هنوز در روستای هزاوه پابرجا است.
خانه‌ی تاریخی امیرکبیر وسعتی حدود 815 مترمربع و زیربنایی با 625 مترمربع دارد و در دوطبقه ساخته شده‌ است. قدمت این خانه به دوران قاجار بازمی‌گردد و در سال 1389 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است. در واقع خانه پدری امیر کبیر یکی از جاذبه‌های گردشگری روستای هزاوه محسوب می‌شود و گردشگران زیادی هرساله از این خانه بازدید می‌کنند.

مکان‌های دیدنی در روستای هزاوه اراک

روستای تاریخی و زیبای هزاوه با جاذبه‌های طبیعی و آثار تاریخی ارزشمند و باستانی، مکان‌ها و چشم‌اندازهای بسیار زیادی برای گردشگران دارد. در سفر به هزاوه می‌توانید سری به محله‌های کیور، میان‌ده، محله پایین، محله چاله، سرآسیاب‌ها، تره زار و ده بالا بزنید و مسجد شبستان‌‌دار، درخت سرو کهنسال و حمام قدیمی این روستای بزرگ و تاریخی را ببینید و از جاذبه‌های طبیعی و تاریخی روستای هزاوه لذت بیشتری ببرید.
این روستا در دل خود، مدفن امام‌زاده‌ای واجب‌التعظیمی از سلسله نسل امام چهارم شیعیان امام سجاد (ع) را قرار داده ‌است که نسب این بزرگوار با 5 واسطه به امام زین‌العابدین (ع) می‌رسد. در دوران شاه صفوی گنبد و بارگاهی بر فراز آن قبر مطهر بنا شد که همواره مورد توجه عامه مردم بوده و هست که پس از گذر زمان با بهسازی و بازسازی این مکان متبرکه زیارتگاه و پناهگاه مردم مسلمان ایران اسلامی تبدیل شده‌ است. همچنین تپه‌ی تاریخی هزاوه هم از مکان‌های دیدنی این روستا است.

چگونه به روستای هزاوه برویم؟

روستای هزاوه در استان مرکزی واقع شده ‌است و در 18 کیلومتری غرب اراک و 25 کیلومتری فرمهین قرار دارد. شما می‌توانید با خودرو شخصی یا با وسایل نقلیه‌ای که به این روستا تردد می‌کنند خود را به این هزاوه برسانید و از دیدنی‌های آن لذت ببرید. بازدید از این روستا برای همه رایگان است. اگر به شهر زیبای اراک سفر کردید پیشنهاد می‌کنیم حتما به این روستای تاریخی باصفا هم سری بزنید و زادگاه بزرگ‌مردان ایرانی را از نزدیک ببینید.

چه زمانی برای بازدیداز هزاوه مناسب است؟

این روستا در اکثر روزهای سال آب‌وهوایی سرد دارد که دلیل آن هم مجاورت با کوه‌های مرتفع، قرار داشتن در حاشیه مرکزی ایران، همجواری با بخشی از منطقه حوض سلطان، کویر میقان و حوزه‌ی آبریز دریاچه‌ی نمک ومحل تلاقی دو رشته کوه است. بازدید از این روستا در اواخر بهار و اوایل تابستان توصیه می‌شود. البته به دلیل چشم‌اندازهای طبیعی بسیار زیبا برای سفرهای پاییزی هم مناسب است اما در زمستان سفر به این روستا چندان رضایت‌بخش نیست.

بازدید از هزاوه، قطب انگور ایران

باید قبل از هرچیز بگوییم که هرساله 92 هزار و ۵۰۰ تن (برابر با چهار و پنج دهم درصد) انگور در استان مرکزی تولید می‌شود. درحال‌حاضر استان مرکزی دارای بیش از 14 هزار هکتار تاکستان است و با کسب رتبه نهم در کشور، یکی از قطب‌های تولید انگور محسوب می‌شود که ظرفیت مناسبی برای اشتغال و درآمدزایی در استان را فراهم می‌آورد. در نتیجه بیشتر مردم روستای هزاوه به کشاورزی و تولید انگور مشغول هستند.
روستای هزاوه نزدیک به 20 رقم انگور دارد که گردشگران می‌توانند از نزدیک انگورهایی را در شکل‌ها و رنگ‌های مختلف مشاهده کنند و تولید بیش از پنج هزار تن انگور به طور سالانه در باغ‌های این روستا آن را به یکی از قطب‌های تولید انگور استان مرکزی تبدیل کرده است. شهرستان خنداب و روستای هزاوه بیشترین تولید انگور در استان مرکزی دارند.

در این روستا جشنواره انگور نیز برگزار می‌شود. مردم کوشا و باذوق روستا، گرد هم می‌آیند تا به شکرانه تولید این میوه بهشتی جشن بگیرند و از خداوند طلب روزی و برکت بیشتری بکنند. صدای موسیقی محلی در تمام روستا می‌پیچید. عده‌ای با لباس‌های محلی بازی‌های بومی منطقه را انجام می‌دهند، یکی آن‌طرف‌تر بر روی باسلوق‌ها، شیره گردو می‌ریزد، یکی دیگر هم درست کردن ترخینه شیره را برای گردشگران توضیح می‌دهد. در این جشنواره هر یک از خانه‌های روستا برای خود به یک شیره‌پزخانه تبدیل می‌شود تا شیره انگور تولید کند و به گردشگران بفروشد. صدای شعر و موسیقی در محله‌های کیور، میان‌ده، محله پایین، محله چاله، سرآسیاب‌ها، تره زار و ده‌بالا می‌پیچید و حس‌وحال خوبی در روستای تاریخی هزاوه ایجاد می‌شود. آیین شکرگزاری و جشنواره انگور هزاوه هر سال در ماه مهر و همزمان با فصل چیدن انگور برگزار می‌شود.
انگور، به تنهایی یکی از میوه‌های پرانرژی و مقوی است اما در کنار این محصول مشتقاتی نظیر کشمش، مويز، شيره، ترخينه شيره، باسلق، شربت انگور، سرکه و سرکه شيره نیز از دیگر محصولات این روستا است. شما می‌توانید این محصولات خوشمزه و مفید را به عنوان سوغات روستای هزاوه خریداری کنید. همه‌ی این محصولات نتیجه زحمات کشاورزان هزاوه است که کاملا طبیعی و مفید هستند.

عکس‌های یادگاری زیبا در هزاوه بگیرید

روستاها با مناظر طبیعی‌شان معمولا مناظر زیبایی را برای عکاسی به وجود آورده‌اند. در این روستا نیز از چشمه‌ها، مناطق سرسبز و کوهپایه‌ها عکس‌های فراوانی را می‌توانید به ثبت برسانید. یکی از جذاب‌ترین مناظر، فرم خانه‌های روستای هزاره است که به صورت پلکانی ساخته شده‌اند. عکاسی از جشن انگور این روستا و مراسم گرفتن شیره انگور نیز خالی از لطف نیست.